Củ khoai tây có chất dinh dưỡng gì? Công dụng của củ khoai tây

Củ khoai tây là thực phẩm rất quen thuộc trong gian bếp của gia đình Việt, loại củ này thường được chế biến đa dạng các món ăn như khoai tây chiên, súp khoai tây, canh khoai tây… Tuy nhiên không phải ai cũng biết củ khoai tây có chất dinh dưỡng gì? Công dụng của loại củ này ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Tìm hiểu chung về khoai tây

Khoai tây là loại củ mọc ngầm trên rễ của cây khoai tây, có tên tiếng Anh là Solanum tuberosum. Loại cây này thuộc bộ Cà, liên quan đến cây cà chua và thuốc lá. 

Loại củ này có nguồn gốc từ Nam Mỹ, sau đó được du nhập vào Châu Âu ở thế kỷ 16, hiện nay đã được trồng thành vô số giống khác nhau ở trên toàn thế giới. 

Đây là loại củ đa năng, có giá thành tương đối rẻ, rất dễ trồng, dễ chăm sóc và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Vậy nên nhiều gia đình Việt đã lựa chọn khoai tây như món ăn chính ở trong bữa ăn hàng ngày. 

2. Củ khoai tây có chất dinh dưỡng gì? 

Khoai tây chứa nhiều vitamin, khoáng chất cùng một loạt hợp chất thực vật như carotenoid và phenol tự nhiên. Bên cạnh đó, chúng còn chứa khoảng 26gr carbohydrate đối với một củ có kích thước trung bình. Đây cũng là thành phần chính ở trong khoai tây. Theo đó các hình thức tồn tại chủ yếu của carbohydrate là ở dạng tinh bột. 

Trong đó, một phần nhỏ tinh bột trong củ khoai tây là tinh bột khoáng, được coi là lợi ích sức khoẻ như chất xơ, có tác dụng phòng chống ung thư ruột kết, tăng khả năng nạp glucose và giảm nồng độ cholesterol, chất béo trung bình ở trong huyết tương, đồng thời tạo cảm giác no lâu. 

Hơn nữa, cách chế biến khoai tây có thể làm thay đổi đáng kể hàm lượng dinh dưỡng có ở trong đó. Chẳng hạn như khoai tây nấu chín nóng hổi chứa 7% tinh bột khoáng, trong khi để nguội thì con số này tăng lên 13%. 

Vậy củ khoai tây có chất dinh dưỡng gì? Nhìn chung, trong 100gr khoai tây đã nấu chín, chưa bóc vỏ và không có gia vị sẽ có: 

• Calo: 87
• Nước: 77%
• Chất đạm: 1,9 gr
• Carb: 20,1 gr
• Đường: 0,9 gr
• Chất xơ: 1,8 gr
• Chất béo: 0,1 gr

3. Công dụng của củ khoai tây

Khoai tây mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe người sử dụng, nổi bật là:

Hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch

Trong loại củ này chứa khoáng chất và hợp chất thực vật có thể làm giảm huyết áp như axit chlorogenic và kukoamine. Hàm lượng kali trong củ khoai tây cao, chiếm 9% trên tổng số khoáng chất, trong khi đó một số nghiên cứu cho thấy đối chứng liên kết giữa lượng kali cao với việc giảm nguy cơ huyết áp cao cũng như bệnh tim mạch. 

Khoai tây giúp duy trì cân nặng lý tưởng

Đây là thực phẩm góp phần kiểm soát cân nặng, tăng cảm giác no lâu sau khi ăn. Một nghiên cứu trong 40 loại thực phẩm phổ biến cho thấy khoai tây là loại thực phẩm dễ làm no nhất.

Một thử nghiệm nhỏ khác ở 11 người đàn ông cho thấy việc ăn khoai tây luộc với thịt bít tết dẫn đến lượng calo hấp thụ ít hơn trong bữa ăn chính so với mì ống hay cơm trắng. Việc kiểm soát được lượng calo nạp vào cơ thể góp phần cải thiện cân nặng của người sử dụng.
Tăng cường hệ thống miễn dịch

Loại củ này cung cấp 1 lượng vitamin C, đây cũng là lượng vitamin chính ở trong loại củ này. Bên cạnh đó, catechin là chất chống oxy hoá cũng chiếm khoảng ⅓ tổng hàm lượng polyphenol cũng được tìm thấy rất nhiều trong loại khoai tây tím. 

Hỗ trợ tiêu hoá

Lượng tinh bột khoáng ở trong khoai tây có khả năng chống tiêu hoá từ enzym trong dạ dày và ruột non, đây là một loại chất xơ nuôi các lợi khuẩn ở trong đường ruột, cải thiện sức khoẻ tiêu hoá. 

4. Những vấn đề cần lưu ý khi sử dụng khoai tây

4.1. Dễ gây ra tình trạng dị ứng

Dù dị ứng với khoai tây tương đối hiếm gặp nhưng không phải không có, trong một số trường hợp bị dị ứng khoai tây đã được chế biến là do chất – patatin, đây là một trong những loại protein chính có trong khoai tây gây ra. 

4.2. Khoai tây có thể chứa độc nếu không biết cách sơ chế

Tuỳ vào cách sơ chế và chế biến sẽ làm thay đổi hàm lượng các chất có trong loại củ này. Ngoài ra, trong vỏ khoai tây và mầm khoai tây đều có chứa 1 lượng glycoalkaloid, dù là ít hay nhiều cũng đều có thể gây ngộ độc. Do đó bạn nên gọt sạch vỏ khoai tây khi chế biến, đồng thời loại bỏ hẳn những củ đã bị mọc mầm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. 

4.3. Nhiễm độc Acrylamide

Acrylamide là hợp chất hình thành trong những thực phẩm giàu carbohydrate khi chúng được nấu ở nhiệt độ cao như chiên, nướng và quay. Đặc biệt, hợp chất này được tìm thấy trong khoai tây chiên, so với những loại thực phẩm khác, khoai tây chiên chứa hàm lượng acrylamide rất cao.

Những nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng acrylamide có thể làm tăng nguy cơ ung thư, gây hại cho não và hệ thần kinh. Trong khi đó ở người, acrylamide đã được phân loại là một yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư. 

5. Những ai không nên ăn khoai tây?

5.1. Người mắc bệnh tiểu đường không nên ăn củ khoai tây 

Trong nhiều loại khoai tây sẽ có chỉ số đường huyết cao, làm gia tăng nhanh chóng lượng đường có trong máu, đẩy mạnh sản sinh insulin. Vậy nên những người mắc bệnh tiểu đường không nên ăn quá nhiều loại thực phẩm này, đặc biệt là khoai tây chiên. 

5.2. Phụ nữ đang mang thai

Ở trong giai đoạn mang thai, bạn nên hạn chế ăn khoai tây vì có thể gây ra đầy bụng, khó tiêu, ảnh hưởng đến thể trạng mẹ và em bé trong bụng. 

5.3. Những người bị dị ứng với khoai tây

Trong lần đầu ăn thử khoai tây khi thấy triệu chứng như kích ứng da, đau đầu, khó tiêu, tiêu chảy… thì có thể bạn đã bị dị ứng với loại củ này. Vậy nên hãy thận trọng và tránh dùng loại thực phẩm này. 

5.4. Những người đang giảm cân

Ăn khoai tây sẽ giúp ích cho quá trình giảm cân, tuy nhiên loại củ này lại chứa rất ít vitamin A, E, K hoặc canxi, selen… nên chỉ sử dụng khoai tây có thể gây thiếu hụt chất dinh dưỡng đấy. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng thực phẩm này giảm cân.

6. Hướng dẫn cách chọn mua khoai tây ngon

Để lựa chọn được những củ khoai tây ngon, bạn nên:

• Chọn củ có màu vàng, không chọn củ có màu trắng bởi củ chưa đủ độ ngọt, chứa ít chất dinh dưỡng. 
• Không lựa chọn củ khoai tây đã mọc mầm, lớp da bên ngoài chuyển sang màu xanh, củ này rất độc, có thể gây hại cho sức khoẻ người dùng.
• Nên chọn mua củ khoai tây cầm chắc tay, nặng, vỏ trơn, nhẵn và lành lặn, không có chấm, sâu, mắt đen ở trên vỏ, không bị thối rữa, có nước chảy ra ngoài.
• Nên tránh mua những củ vỏ bị nhăn, ấn vào vỏ bị mềm, đa số các củ này đã lâu ngày, bị héo, không còn nhiều chất dinh dưỡng ở bên trong, vịt nhạt.
• Không chọn mua khoai tây bị trầy xước, bởi nếu không ăn ngay chúng bị hư thối, khi đặt cạnh với những củ lành lặn làm cho các củ này bị lây thối và không ăn được. 
• Chọn các củ khoai không có vết lõm quá sâu, điều này sẽ giúp việc sơ chế trước khi nấu ăn nhanh chóng, dễ dàng hơn. 

7. Những món ăn ngon nhất từ củ khoai tây

Hãy lưu ngay danh sách các món ăn ngon từ khoai tây để trổ tài nấu nướng cho mình và những người thân yêu, bạn nhé: 

7.1. Khoai tây viên thịt chiên xù

Lớp vỏ giòn rụm, vàng ươm của khoai tây sẽ bao bọc đều lớp thịt băm bên trong tạo nên hương vị ngon khó cưỡng. Cách làm món khoai tây viên thịt chiên xù rất đơn giản, đây chắc chắn là món ăn vặt ngon lành, khiến cả nhà thích mê đấy. 

>>>Đừng bỏ lỡ: Hướng dẫn cách làm khoai tây chiên giòn cực dễ tại nhà

7.2. Bánh bao nướng nhân khoai tây phô mai

Bánh bao nướng sẽ có lớp vỏ mỏng mềm mịn, kết hợp với lớp nhân khoai tây phô mai thơm lừng, béo ngậy và không hề ngán chút nào. Món bánh này sẽ đốn gục trái tim của những thực khách khó tính nhất khi thưởng thức đấy. 

7.3. Súp khoai tây

Món súp khoai tây sẽ không thể thiếu trong danh mục các món ăn hấp dẫn từ khoai tây bởi hương vị thơm ngon và đầy dinh dưỡng. Bạn có thể nấu món súp này trong thực đơn bữa sáng của gia đình, đồng thời chế biến cùng tôm và thịt để món ăn thêm trọn vị, bạn nhé. 

>>>Đọc thêm:

• Khoai tây bao nhiêu calo?
• Cách bảo quản khoai tây được lâu, không bị mọc mầm

Trên đây là những thông tin về củ khoai tây có chất dinh dưỡng gì, công dụng và những lưu ý khi sử dụng loại củ này. Hy vọng rằng bài viết này giúp bạn có thêm kiến thức bổ ích. Chúc bạn luôn vui khoẻ!