Các loại bệnh và cách phòng tránh dịch bệnh mùa đông xuân

Mùa đông xuân là thời điểm dễ bùng phát các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là ở trẻ em và người cao tuổi. Đây là thời điểm thời tiết thay đổi thất thường, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus phát triển. Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức phòng bệnh, thực hiện tốt các biện pháp phòng tránh dịch bệnh mùa đông xuân để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Dưới đây sẽ là những cách phòng tránh dịch bệnh mùa đông xuân.

1. Các loại bệnh thường gặp trong mùa đông xuân

1.1. Bệnh sởi, rubella

Bệnh sởi và rubella là hai căn bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, có khả năng lây lan cao và dễ bùng phát thành dịch. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện,… các giọt bắn dịch tiết từ đường hô hấp chứa virus sẽ phát tán ra môi trường, xâm nhập vào cơ thể người khác qua đường hô hấp.

Triệu chứng của hai bệnh này tương đối giống nhau, bao gồm:

• Sốt cao, đặc biệt có vài trường hợp sốt lên đến 39 – 40 độ C
• Phát ban, thường bắt đầu từ sau tai, lan xuống mặt, cổ, ngực, bụng, tay chân
• Viêm đường hô hấp, ho, sổ mũi, viêm kết mạc mắt

Biến chứng của bệnh sởi và rubella có thể rất nguy hiểm, thậm chí gây tử vong, đặc biệt ở trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn trên 60 tuổi. Bệnh này gây ra một số biến chứng như:

• Viêm tai giữa
• Viêm phổi
• Viêm não
• Viêm màng não
• Viêm cơ tim
• Viêm khớp
• Viêm cầu thận

Phòng bệnh sởi và rubella hiệu quả nhất là tiêm phòng vắc xin. Trẻ em từ 9 – 12 tháng tuổi cần được tiêm vắc xin sởi mũi 1, nhắc lại mũi 2 khi trẻ trên 18 tháng tuổi; tiêm vắc xin sởi-rubella mũi 1 khi trẻ từ 12 – 14 tháng tuổi.

1.2. Bệnh cảm cúm

Bệnh cúm mùa là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus cúm gây ra, thường bùng phát vào mùa đông xuân. Bệnh lây lan qua đường hô hấp, khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện,… các giọt bắn dịch tiết từ đường hô hấp chứa virus sẽ phát tán ra môi trường, xâm nhập vào cơ thể người lành qua đường hô hấp.

Triệu chứng của bệnh cúm mùa thường bao gồm:

• Thường sẽ sốt cao, có thể đến tận 39 – 40 độ C
• Đau đầu, đau mỏi cơ
• Sổ mũi, ho khan
• Đau họng

Biến chứng của bệnh cúm mùa có thể rất nguy hiểm, thậm chí gây tử vong, đặc biệt ở trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi và người mắc bệnh mãn tính. Nếu bệnh nặng có thể gây ra biến chứng thường khác:

• Viêm phổi
• Viêm màng não
• Viêm cơ tim
• Viêm khớp
• Viêm cầu thận

Phòng bệnh cúm mùa hiệu quả nhất là tiêm phòng vắc xin. Trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn cần được tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm.

1.3. Bệnh tiêu chảy cấp

Bệnh tiêu chảy cấp là một căn bệnh truyền nhiễm đường ruột nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa đông xuân, khi thời tiết lạnh ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus đường ruột phát triển.

Nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy cấp là do nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng đường ruột. Các loại vi khuẩn thường gặp gây bệnh tiêu chảy cấp bao gồm tả, thương hàn, lỵ, E.coli, Salmonella,… Các loại virus thường gặp gây bệnh tiêu chảy cấp bao gồm rotavirus, norovirus, adenovirus,…

Triệu chứng của bệnh tiêu chảy cấp thường bao gồm:

• Đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, có thể lẫn máu hoặc nhầy
• Nôn mửa
• Đau bụng
• Mệt mỏi
• Sốt

Biến chứng của bệnh tiêu chảy cấp có thể rất nguy hiểm, bao gồm:

• Mất nước
• Mất cân bằng điện giải
• Suy thận cấp
• Trụy mạch
• Tử vong

1.4. Bệnh liên cầu lợn

Bệnh liên cầu lợi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do vi khuẩn Streptococcus suis gây ra. Bệnh thường gặp ở lợn nhưng có thể lây sang người qua đường ăn uống, tiếp xúc với lợn bệnh hoặc qua vết thương hở.

Triệu chứng của bệnh liên cầu lợi:

• Sốt cao (39-40 độ C)
• Đau đầu, đau cơ
• Buồn nôn, nôn
• Đau bụng, tiêu chảy
• Chóng mặt, lú lẫn
• Xuất huyết dưới da, niêm mạc
• Viêm màng não
• Viêm phổi
• Viêm cơ tim

Biến chứng của bệnh liên cầu lợi:

• Sốc nhiễm trùng
• Suy đa tạng
• Tử vong

2. Cách phòng tránh dịch bệnh mùa đông xuân hiệu quả

Để chủ động phòng chống dịch bệnh mùa đông xuân, mỗi người cần nâng cao ý thức, thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng bệnh sau:

• Tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, giúp cơ thể tạo miễn dịch phòng bệnh. Các loại vắc xin phòng bệnh cần tiêm chủng đầy đủ trong mùa đông xuân bao gồm: sởi, rubella, ho gà, não mô cầu, thủy đậu, cúm,…
• Giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với người bệnh. Thời tiết mùa đông xuân lạnh ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus phát triển. Vì vậy, cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu. Tránh tiếp xúc với người bệnh, nếu cần thiết phải tiếp xúc nên đeo khẩu trang.

• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, chống lại bệnh tật. Đảm bảo an toàn thực phẩm, ăn chín, uống chín để tránh bị ngộ độc thực phẩm, một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh truyền nhiễm.
• Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường. Vệ sinh cá nhân sạch sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể. Vệ sinh môi trường sạch sẽ giúp loại bỏ mầm bệnh, tránh lây lan bệnh tật.
• Nếu có dấu hiệu nghi bị bệnh truyền nhiễm cần thông báo ngay cơ sở y tế gần nhất. Khi có các dấu hiệu nghi bị bệnh truyền nhiễm như sốt, ho, sổ mũi, đau họng,… cần thông báo ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
• Ngủ đủ giấc và chất lượng là yếu tố quan trọng để giữ gìn sức khỏe cũng như tinh thần tỉnh táo. Nếu ngủ không đủ giấc hoặc gặp phải vấn đề về giấc ngủ thì bạn rất dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, quá tải, lúc này các virus từ môi trường sẽ dễ dàng xâm nhập vào cơ thể.

3. Với các loại bệnh phổ biến, phòng tránh như thế nào?

3.1. Bệnh cúm mùa

Để chủ động phòng chống bệnh cúm, mỗi người cần nâng cao ý thức, thực hiện đầy đủ các biện pháp sau:

• Tiêm vắc xin cúm mùa: Tiêm vắc xin cúm là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Vắc xin cúm mùa được khuyến cáo tiêm cho tất cả mọi người, đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh mãn tính.
• Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: Vệ sinh cá nhân sạch sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể. Cần rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ. Che miệng khi ho, hắt hơi. Vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Bệnh cúm lây lan qua đường hô hấp, do đó cần hạn chế tiếp xúc với người bệnh, đặc biệt là khi có các triệu chứng nghi bị cúm. Nếu cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh nên đeo khẩu trang.
• Giữ ấm cơ thể: Thời tiết lạnh là điều kiện thuận lợi để cơ thể nhiễm bệnh cúm. Vì vậy, cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu.
• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, chống lại bệnh tật. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất.

• Nếu có dấu hiệu nghi bị bệnh cần thông báo ngay cơ sở y tế: Khi có các dấu hiệu nghi bị bệnh cúm như sốt, ho, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi,… cần thông báo ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.

3.2. Bệnh sởi

Để chủ động phòng chống bệnh sởi, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

• Tiêm chủng vắc xin sởi: Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, giúp cơ thể tạo miễn dịch phòng bệnh. Trẻ em từ 9 tháng tuổi cần được tiêm vắc xin sởi mũi 1, nhắc lại mũi 2 khi trẻ từ 18 tháng tuổi.
• Theo dõi sức khỏe trẻ: Khi trẻ có các dấu hiệu nghi mắc sởi như sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban, cần đưa trẻ đi khám ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
• Ngăn ngừa lây lan bệnh sởi: Hạn chế tiếp xúc giữa trẻ nghi mắc sởi và những người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ chưa tiêm chủng đầy đủ. Phòng tránh bệnh bằng cách rửa tay bằng xà phòng, khi ho và hắt hơi cần che miệng lại.

3.3. Bệnh tiêu chảy

Để chủ động phòng chống bệnh tiêu chảy cấp, mỗi người cần thực hiện đầy đủ các biện pháp sau:

• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, trái cây không rửa sạch, không uống nước lã, nước đá, không ăn thực phẩm đã hết hạn sử dụng, thực phẩm bị ôi thiu,… Tránh sử dụng nước bẩn, trong ăn uống và sinh hoạt cần sử dụng nước sạch.
• Vệ sinh cá nhân hằng ngày: Rửa tay bằng nước sạch và xà phòng, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ. Che miệng khi ho, hắt hơi.

• Xử lý môi trường: Mỗi gia đình nên giữ nhà vệ sinh sạch sẽ, đi vệ sinh đúng nơi đúng chỗ, giữ ao hồ sạch sẽ, không đổ phân và rác thải xuống hồ, bón cây trồng phải sử dụng phân đã ủ và qua xử lý.

3.4. Bệnh liên cầu lợn

Để chủ động phòng chống bệnh liên cầu lợn, mỗi người cần thực hiện đầy đủ các biện pháp sau:

• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Không ăn tiết canh và các sản phẩm từ thịt lợn chưa được nấu chín. Tuyệt đối không giết mổ hoặc mua bán lợn bệnh, chết. Các sản phẩm từ lợn ốm cũng không thực hiện mua bán. Các loại thịt lợn có màu sắc khác lạ, đỏ bất thường, bị xuất huyết hoặc phù nề thì không sử dụng.
• Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: Khi chế biến thịt lợn cần đảm bảo vệ sinh, sử dụng các dụng cụ như găng tay, đồ bảo hộ. Thường xuyên rửa tay với xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với lợn, thịt lợn.
• Xử lý môi trường: Tiêu huỷ lợn bệnh, lợn chết theo đúng quy định.

Tìm hiểu cách phòng tránh dịch bệnh mùa đông xuân là vô cùng quan trọng. Mỗi người cần nâng cao ý thức, thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng bệnh để góp phần ngăn chặn dịch bệnh lây lan, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

XEM THÊM:

• Những bệnh thường gặp trong mùa mưa, nồm ẩm và cách phòng tránh bệnh hiệu quả
• Bé nên ăn gì để phòng tránh bệnh vào mùa thu?
• Hướng dẫn cách phòng bệnh cho người cao tuổi vào mùa đông