Tiết Mang Chủng là gì? Ý nghĩa và những điều kiêng kỵ cần tránh 

Tiết mang chủng là 1 trong 24 tiết khí được xác theo lịch của các nước Á Đông như Trung Quốc, Việt Nam,… để phục vụ cho việc quan sát đất trời cùng hoạt động sản xuất, tâm linh của con người. Cùng tìm hiểu về tiết Mang Chủng, ý nghĩa và những điều cần tránh làm vào tiết này trong bài viết sau nhé!

1. Tiết Mang Chủng là gì?

Tiết Mang Chủng là tiết khí thứ 9 trong hệ thống 24 tiết khí. Tiết này bắt đầu vào đầu tháng 6 Dương Lịch, khi Mặt trời nằm ở tọa độ kinh độ 75 độ. 

Dịch theo chiết Hán tự, “mang” là vòi nhụy hoa của các giống lúa mì, lúa mạch, ngũ cốc, ngô,…, “chủng” là để chỉ các loại thóc, ngô, ngũ cốc có thể dùng để làm hạt giống. Như vậy, nói 1 cách dễ hiểu, tiết Mang Chủng chính thời điểm hạt ngũ cốc đã được thụ phấn, chắc mẩy, cứng cáp, trưởng thành và sẵn sàng để làm hạt giống cho mùa vụ sau. Nói 1 cách ngắn gọn hơn, tiết Mang Chủng chính là thời điểm Ngũ cốc trổ bông. 

Thời xa xưa, người nông dân thường xác định thời điểm tiết Mang Chủng diễn ra bằng cách quan sát sự xuất hiện của chòm sao Tua Rua trên bầu trời. 

Bên cạnh đó, tiết Mang Chủng còn có 1 cách hiểu khác nữa: “mang” nghĩa là sự cường thịnh, lớn mạnh, “chủng” nghĩa là mặt trời. Như vậy, tiết Mang Chủng chính là thời điểm trái đất nhận lượng bức xạ nhiệt từ mặt trời rất cao. 

2. Năm 2023, thời gian bắt đầu tiết Mang Chủng là khi nào?

Xét theo lịch Vạn Niên, trong năm Tân Sửu 2023, tiết Mang Chủng sẽ bắt đầu diễn ra từ ngày 5-6/6 và kết thúc vào ngày 21-22/6 DL, tương ứng với tháng 5 âm lịch. Đối với nông vụ, thì thời điểm diễn ra tiết Mang Chủng có vai trò đặc biệt quan trọng.

3. Ý nghĩa Tiết Mang Chủng 

Ý nghĩa của tiết mang chủng là “ngũ cốc trổ bông”, đánh dấu thời điểm quan trọng trong đời sống nông vụ của con người. Đây là lúc ngũ cốc đã trưởng thành và sẵn sàng cho việc thu hoạch.

Tại nước ta, do đặc điểm khí hậu đa dạng theo địa hình nên có nhiều nơi mới bắt đầu mùa gặt thì những địa phương khác đã thu hoạch xong và bắt đầu gieo trồng mùa vụ mới. Những cánh đồng giờ đây đã toàn mạ xanh nhạt kế bên là những ụ rơm vàng lớn. 

Do đặc điểm thời tiết lúc này mưa nhiều, nhiệt độ và độ ẩm đều cao nên rất bà con ai nấy đều tranh thủ gieo cấy. Nếu để chậm hơn thì nhiệt độ không đủ, quá trình sinh trưởng của cây lúa cùng các loại ngũ cốc bị rút ngắn lại.

Bên cạnh đó, cây trồng còn rất dễ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh phá hoại mùa màng, khô hạn khiến mùa màng thất bát. Chính vì vậy mà người xưa có câu “Tiết Mang Chủng mau mau trồng trọt”.

4. Đặc điểm của tiết mang chủng

4.1. Thời tiết 

Điểm đặc trưng của tiết Mang Chủng là ngày dài hơn đêm cả nhiệt độ và ánh sáng đều tăng cao. Khi mặt trời tiến đến vị trí xích 75 độ, bán cầu bắc sẽ hoàn toàn ngả về phía mặt trời, khiến cho các quốc gia thuộc bán cầu này nhận được nhiệt lượng và ánh sáng lớn, gây ra hiện tượng ngày dài, đêm ngắn. Hiện tượng này đã được người xưa quan sát thấy và đúc kết ngắn gọn qua câu tục ngữ sau: 

“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối”

Quốc gia nào càng nằm gần cực bắc thời gian ban ngày càng dài hơn đêm. Thậm chí có những vùng không có ban đêm trong 1 quãng thời gian dài đến 6 tháng. Chẳng hạn ở khu vực thành phố Saint Petersburg, Nga có hiện tượng đêm trắng, tức hoàn toàn mặt trời không tắt dù thời gian đã đêm.

Vào tiết Mang Chủng, khi nhìn lên bầu trời đêm, bạn sẽ thấy 1 chòm sao kỳ lạ xuất hiện sáng rực, đó chính là chòm sao tua rua. Thời xưa, người nông dân sẽ dựa vào sự xuất hiện của chom sao này để đoán thời điểm cho mùa thu hoạch ngũ cốc, lúa ngô. Nó còn được gọi chòm sao Thất Nữ.

Thời điểm chòm sao Thất Nữ xuất hiện thường rơi vào tháng 3 âm lịch, tức trước tiết Mang Chủng khoảng 2-3 tháng nhưng ánh sáng rất yếu, mờ nhạt, khó quan sát. Chỉ đến khi vào tiết Mang Chủng thì chòm sao mới sáng rực. 

4.2. Hoạt động của con người

Chòm sao gắn liền với đời sống sinh hoạt, lao động của con người và xuất hiện nhiều trong các tác phẩm văn học, tục ngữ dân gian. Chẳng hạn

“Tua rua thì mặc Tua rua

Mạ già, ruộng ngấu, không thua bạn điền”

Ngụ ý, sau dịp tết nguyên đán, 1 số người nông dân không kịp làm đất cho trồng mùa vụ mới so với các người nông dân khác. Nhưng sự xuất hiện của Tua Rua sẽ là dấu hiệu cho thấy nếu họ làm đất tốt, chăm sóc mùa vụ chu đáo thì vẫn có thành quả thu hoạch lớn chẳng thua kém bạn điền. 

Thời điểm này cũng xuất hiện những cơn áp thấp nhiệt đới khiến mưa gió liên miên, bão lũ có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Chính vì vậy, bên cạnh hoạt động sinh hoạt thì con người cũng có những phương án đối phó kịp thời với nguy cơ thiên tai. 

Việc thu hoạch lương thực ngô lúa được đôn thúc ngày đêm để kịp thời tránh khỏi những cơn bão lũ đổ bộ làm hư hại mùa màng, ảnh hưởng tới sản lượng thu hoạch. Bên cạnh đó, công việc làm đất chuẩn bị cho mùa vụ sau cũng được khẩn trương thực hiện. Không chỉ những cây lương thực mà các loại cây ăn trái như xoài, vải thiều, nhãn,,… cũng cho ra trái chín và bước vào mùa thu hoạch. 

Một điểm đặc trưng khác của tiết Mang Chủng là nghi lễ gieo mạ nhằm cầu mùa màng bội thu, sản lượng thu hoạch dồi dào. Người người ai nấy đều làm lễ cúng, dâng lên cho thần linh những hạt ngũ cốc chắc mẩm nhất cùng gia súc các loại hoa màu. 

5. Luận giải vận mệnh người sinh vào tiết Mang Chủng

Tiết Mang Chủng bắt đầu vào tháng 5 âm lịch, là thời điểm Mộc khí thế vượng. Người sinh ra trong tiết Mang Chủng có tính cách, vận mệnh chịu ảnh hưởng không ít từ các đặc trưng của tiết khí này. 

Theo đó, người sinh trong tiết Mang Chủng thường có tính cách ôn hòa, hiền hậu nhưng không kém phần lém lỉnh, lanh lợi. Họ sẽ đạt được thành công lớn nếu theo con đường ngay thẳng, chân chính. Ngược lại, nếu làm việc với thái độ không kiên nhẫn, dễ nản chí thì khó mà khá lên được. 

Người tuổi Tý sinh vào tháng diễn ra tiết Mang Chủng thường có cuộc đời không mấy bằng phẳng, bôn ba đó đây, phải xa rời quê hương lập nghiệp xa thì mới có thành công nhất định. Vận mệnh của họ là xây dựng thành công từ chính đôi tay mình. Tức chỉ có sự phấn đấu và nỗ lực thì đời mới khá, không nên dựa vào ai hết. Người tuổi Tý sinh vào tiết Mang Chủng lại không có sức khỏe tốt, dễ mắc các bệnh mãn tính.

Người tuổi Sửu sinh vào tiết Mang Chủng thường có cuộc đời truân chuyên, gặp nhiều gian sóng gió. Nhóm người này cần cẩn trọng trước mọi quyết định. 

Người tuổi Dần sinh vào tiết Mang Chủng có tính cách hài sảng, rộng rãi, đôn hậu nên được nhiều người yêu quý. Họ thuộc tuýp tai làm hàm nhai, tự thành lập cơ nghiệp chứ không thể “há miệng chờ sung” được. Nhìn chung, nhóm người này có tài thao lược hơn người, văn võ đều song toàn. 

Người tuổi Mão sinh vào tiết Mang Chủng sự nghiệp phát triển rực rỡ, hợp với các công việc kinh doanh, buôn bán. Họ đối xử nhân thế tốt nên được người đời kính trọng, cuộc sống càng thêm đại cát đại lợi, phúc lộc dồi dào. 

Người tuổi Thìn sinh vào tiết Mang chủng có cuộc sống hanh thông, suôn sẻ. Họ dễ đạt được quyền uy nhờ tính cách cương trực, không ngại khó ngại khổ để đạt lấy thành công. 

Người tuổi Tỵ sinh vào tiết Mang Chủng có tính cách gan dạ, dễ đạt được thành công. Người này trời sinh đã định cả đời phú quý, phúc lộc ngập tràn. 

Người tuổi Ngọ sinh vào tiết Mang Chủng có gia đạo thịnh vượng, nhưng gặp khó khăn trong quá trình xây dựng cơ nghiệp. 

Người tuổi Mùi sinh vào tiết Mang Chủng có ý chí kiên cường, khả năng lãnh đạo, mưu lược hơn người. 

Người tuổi Thân sinh vào tiết Mang Chủng thường không mấy thảnh thơi. Cuộc đời họ buôn ba, ngược xuôi mưu sinh. 

Người tuổi Dậu sinh vào tiết khí Mang Chủng có sự nghiệp thành đạt nhưng về hậu vận dễ gặp vất vả. 

Người tuổi Tuất sinh vào tiết Mang Chủng gia đạo thường nghèo khó, sức khỏe không như ý muốn, ít khi nào được an tâm. 

Người tuổi Hợi vào tiết Mang Chủng tính cách hiền hòa, an phận.  

XEM THÊM:

• Tiết Đại Thử là gì? Ý nghĩa và những kiêng kỵ cần lưu ý
• Tiết Xử Thử là gì? Ý nghĩa và những điều kiêng kỵ cần tránh

Trên đây là một số thông tin cần tham khảo về Tiết Mang Chủng. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp các thắc mắc liên quan tới tiết khí này rồi nhé