Tiết Cốc Vũ là 1 tiết khí quan trọng trong năm dưới sự quan sát và chiêm nghiệm của người xưa. Cốc Vũ đánh dấu sự chuyển mình giữa đất trời đồng thời ảnh hưởng mật thiết đến cuộc sống của con người. Trong bài viết này cùng Vua Nệm tìm hiểu chi tiết tiết Cốc Vũ là gì? Ý nghĩa và những điều kiêng kỵ cần lưu ý nhé!
Nội Dung Chính
1. Tiết Cốc Vũ là gì?
Tiết Cốc Vũ là tiết khí thứ 5 trong 24 tiết khí theo hệ thống lịch Vạn Niên được sử dụng tại các quốc gia Châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Triều Tiên. Thời điểm diễn ra tiết khí là khi mặt trời nằm ở tọa độ kinh độ 30 độ.
Dịch theo chiết Hán Tự, “cốc” là chỉ các loại hạt ngũ cốc nói chung, “vũ” là mưa. Như vậy, có thể hiểu 1 cách đầy đủ, vũ cốc nghĩa là những hạt mưa như những hạt ngũ cốc. Mưa diễn ra trong tiết Cốc Vũ là những trận mưa rào rất tốt cho mùa màng, cây trái, hoa màu, khác với mưa phùn li ti của mùa xuân.
Nói về tiết Cốc Vũ, dân gian có 1 câu ngạn ngữ sau: “Thanh Minh đoạn tuyết, Cốc Vũ đoạn sương”, nghiã là đến tiết Thanh Minh thì hết tuyết, đến tiết Cốc Vũ thì hết sương muối.
2. Năm 2023, tiết Cốc Vũ bắt đầu từ ngày nào?
Theo lịch Vạn Niên, tiết Cốc Vũ năm Tân Sửu 2023 bắt đầu từ ngày 20-21/4/2023 (tính theo dương lịch) và kết thúc vào ngày 5/5.2023 (tính theo dương lịch), tức rơi vào tháng 3 âm lịch.
3. Đặc trưng của tiết Cốc Vũ
3.1. Thời tiết
Tiết Cốc Vũ là tiết biểu thị cho mưa gió và nước. Bên cạnh Cốc Vũ, nhóm tiết có ý nghĩa tương tự chỉ mưa, nước gồm Vũ Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết.
Đây là thời điểm đánh dấu sự chuyển biến của đất trời từ xuân sang hè. Khi này, cái rét buốt và ẩm ướt của mùa xuân đã chấm dứt, thay vào đó là hơi ấm của mùa hè cùng sự sinh trưởng mạnh mẽ của các loài thực vật, lương thực, hoa màu.
Đón chào tiết Cốc Vũ là những cơn mưa rào đầu hạ được hình thành nhờ những cơn gió thổi khối không khí hải dương vào đất liền, đem theo lượng hơi nước khổng lồ. Khi đi qua địa hình chắn gió như núi, cao nguyên, hơi nước ngưng tụ và tạo thành giọt nước gây mưa.
3.2. Động vật
Tiết Cốc Vũ đem nguồn nước ngọt dồi dào để nuôi dưỡng muôn loài cùng cây cối, hoa màu. Mưa diễn ra trên diện rộng, kèm theo sấm chớp và tiếng nổ vang trời. Dựa trên sự quan sát hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này xuất hiện trong tiết Cốc Vũ, người xưa đúc kết lại qua câu tục ngữ:
“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên.”
Tiết Cốc Vũ cũng là thời điểm lý tưởng để nhiều loài bắt đầu bước vào mùa sinh sản với nhiều biến động phức tạo không ngừng, trong đó phải kể đến là những cuộc chiến gay cấn để tranh giành bạn tình ở các loài động vật.
Thời điểm này cũng là khi nhiều loại thực vật, hoa màu đã bắt đầu trổ bông. Các đàn ong nườm nượp đi tìm nhụy hoa hút mật, đồng thời giúp cây thụ phấn và cũng là mùa hình thành những loại mật ong ngon ngọt.
Do mưa rả rích suốt đêm ngày nên càng về khuya, tiếng cóc nhái kêu rất nhiều, đặc biệt là ở những khu vực ao hồ sông suối.
3.3. Thực vật
Mặc dù tiết Cốc Vũ là thời điểm diễn ra những cơn mưa rào nhưng so với các tiết trước đó, nhiệt độ tăng lên trông thấy. Nhiệt độ cùng độ cao ẩm là điều kiện lý tưởng để cây cối hoa màu sinh trưởng và ra hoa.
Ngày xưa, khi người ta quan sát thiên nhiên mà nhận thấy cảnh sắc dần trở nên thơ mộng với những trái anh đào chín đỏ, hoa màu đậm nhụy trổ bông, chim Đỗ Quyên hót líu lo trong đêm là biết được đã đến tiết Cốc Vũ, tức cuối xuân đầu hè.
3.4. Con người
Tiết Cốc Vũ đánh đấu thời điểm cuối xuân đầu hè, cũng là lúc diễn ra nhiều lễ hội, hoạt động văn hóa tâm linh. Nổi bật nhất là lễ kính thần biển, thần mưa để cầu bình an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống sung túc.
Tiết Cốc Vũ cũng ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống con người. Nhìn chung, ai nấy đều bận rộn hơn để thu được những thành quả lao động cao nhất. Đặc biệt là những người nông dân. Công việc đồng áng, hoa màu lúc này chủ yếu là làm cỏ, chăm đất, bón phân để thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh, tốt tươi của các loại cây trồng, lương thực, ngũ cốc.
Về phía ngư dân, các nghi thức tâm linh liên quan tới tập tục tế biển được tiến hành trang nghiêm để cầu thần linh ra biển được mùa. Đây cũng là thời điểm mưa nhiều, gió nhẹ, biển ít biến động sóng lớn nên thuận lợi cho 1 mùa biển mới.
4. Ý nghĩa của tiết khí Cốc Vũ theo ngũ hành, phong thủy
Tiết Cốc Vũ bắt đầu vào tháng 3 âm lịch, là tháng Thủy nhập kho, cũng là tháng đại diện cho Thìn. Tuy vậy, uy lực hành Thủy lại yếu ớt. Thời điểm diễn ra Cốc Vũ là đầu hè cuối xuân, chuyển tiếp giữa Mộc Khí sang Hỏa Khí.
Lúc này, Mộc đã trải qua giai đoạn phát triển cực thịnh dần dần suy nhược để nhường chỗ cho Hỏa Khí theo quy luật cực thịnh tất suy của đất trời. Khi Hỏa Khí phát triển hưng thịnh hơn thì biểu hiện ra ngoài của nó là trời nóng hơn, nhiệt độ cao, ánh sáng chiếu xuống mặt đất tăng không ngừng.
5. Phương pháp dưỡng sinh trong tiết khí Cốc Vũ
Những ngày diễn ra tiết Cốc Vũ, cả nhiệt độ và độ ẩm đều tăng cao, tia cực tím rất mạnh. Nhìn chung, thời tiết biến hóa phức tạp, dễ gây hại cho sức khỏe. Con người chăm sóc, điều dưỡng sức khỏe trong tiết Cốc Vũ cần chú trọng đến các đặc điểm âm dương ngũ hành. Lưu ý phòng ngừa những bất lợi sức khỏe liên quan tới trúng gió, cảm lạnh. Cụ thể:
5.1. Giữ không gian thoáng mát, ăn uống thực phẩm thanh đạm
Tiết Cốc Vũ gây ra thời tiết oi bức vào ban ngày, dễ khiến con người sinh cảm giác mệt mỏi, chán nản. Trong thời gian này, bệnh dịch cũng dễ lây lan nhanh chóng. Để bảo vệ sức khỏe, không nên tắm sáng bằng nước lạnh. Khi ra đường, cần mặc kín, mặc ấm để tránh gió gây cảm mạo.
Đối với nhà ở, dọn dẹp thường xuyên để tạo không gian thoáng mát cho không gian sống. Với những người yêu thích các hoạt động bên ngoài, cần hết sức cẩn trọng vì dễ mắc các bệnh về viêm xoang, hô hấp, dị ứng.
Trong tiết Cốc Vũ, luôn nhắc nhở bản thân bổ sung nước đầy đủ, hạn chế tiêu thụ các thực phẩm quá mặn, nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, siêng dùng thêm đồ ăn thức uống mang tính hàn để giải khát, thanh nhiệt.
5.2. Chú ý cân bằng ngũ hành âm dương
Tháng diễn ra tiết Cốc Vũ ngũ hành Thổ vượng khí. Chính vì vậy, người có dụng thần là Thổ sẽ cần có Thổ bổ trợ để căng bằng ngũ hành trong tứ trụ.
Do tính chất tương hợp với năng lượng tiết Cốc Vũ, nên họ có được sức khỏe tốt cùng tư duy sáng suốt trong tiết Cốc Vũ. Họ cũng nhận thấy bản thân có được sự sáng tạo dồi dào cùng hiệu suất làm việc hiệu quả hơn. Từ đó, họ thu hút được nhiều tài lộc và vượng khí trong những ngày tiết Cốc Vũ.
Ngược lại, với những người kỵ thần là Thổ hoặc dụng thần Thủy thì thường cảm thấy uể oải, mệt mỏi trong những ngày tiết Cốc Vũ dẫn đến hiệu suất làm thấp, đầu óc mơ màng, kém tập trung.
Vào tiết Cốc Vũ, thời tiết có sự biến hóa phức tạp nên người xưa khuyên rằng việc chăm sóc sức khỏe nên dựa theo quy tắc âm dương, ngũ hành, chú ý bảo vệ cơ thể để tránh gió gây nhiễm lạnh. Đồng thời cuộc sống sinh hoạt cần linh hoạt hơn để đối phó với nhịp độ biến hóa của ngày và đêm.
XEM THÊM:
- Tiết Tiểu Mãn là gì? Ý nghĩa và những điều kiêng kỵ cần tránh
- Tiết hàn lộ là gì? Ý nghĩa và những kiêng kỵ cần tránh
Trên đây là những thông tin liên quan tới tiết Cốc Vũ, Hy vọng bài viết đã đem đến nhiều kiến thức thú vị giúp bạn hiểu hơn về tiết khí này cũng như ảnh hưởng của nó đến vạn vận rồi nhé!