Thứ tự bê tráp ăn hỏi 5 lễ, tráp ăn hỏi 9 lễ đúng chuẩn

Trong đám hỏi, nghi thức trao mâm quả cưới là phần nghi lễ trang trọng và được mong chờ nhất. Dù là tráp ăn hỏi 5 lễ hay tráp ăn hỏi 9 lễ thì các tráp cưới này đều được trang trí và chuẩn bị vô cùng cầu kỳ. Bên cạnh đó, để đám cưới diễn ra hoàn hảo và trọn vẹn hơn, đừng quên một số quy tắc trong nghi lễ trao tráp cưới dưới đây nhé.   

1. Thứ tự các thành viên nhà trai đi vào nhà gái

Khi đồng hồ bắt đầu điểm qua khung giờ đẹp – là khung giờ mà hai gia đình đã cùng lựa chọn cho ngày lễ ăn hỏi – nhà trai sẽ xếp đội hình trước sau đó tiến tới nhà gái để bắt đầu buổi lễ. 

Đi đầu đoàn nhà trai là các bậc vai vế trong gia đình: người chủ hôn, người lớn tuổi như ông, bà. Theo sau là bố mẹ chú rể cùng họ hàng thân thích. Cuối cùng chú rể sẽ xuất hiện dẫn đầu đoàn bê tráp. Những người lớn tuổi đi đầu đoàn với ý nghĩa dẫn dắt con cháu, đại diện cho gia đình để có lời chào hỏi nhà gái, đây cũng là tình cảm tôn trọng của gia đình dành cho các bậc cao niên trong nhà. 

2. Thứ tự bê tráp ăn hỏi 5 lễ, tráp ăn hỏi 9 lễ đúng chuẩn

Số lượng tráp lễ ở mỗi vùng miền tuy có chút khác biệt nhưng thứ tự bê tráp ăn hỏi thì tương đối giống nhau.

Trước khi xuất phát tới nhà gái, chú rể cần sắp xếp cho đội bê tráp ăn hỏi di chuyển theo đúng thứ tự của lễ nghi truyền thống để khi tới nhà gái không xếp sai thứ tự. Ngoài một số tráp có thứ tự bắt buộc thì những tháp bánh cũng có thể thay đổi linh hoạt tùy theo sự sắp xếp của nhà trai

2.1. Tráp ăn hỏi 5 lễ

Tráp ăn hỏi 5 lễ truyền thống thường có những lễ vật sau: Tráp trầu cau kết nghệ thuật, tráp rượu và thuốc lá (3 hoặc 5 chai) được trang trí hoa tươi, tráp hoa quả kết hình rồng phượng, tráp bánh (100 chiếc gồm bánh cốm + bánh phu thê), tráp sen chè (100 suất có thể kết hợp 50 hộp mứt sen và 50 hộp chè thái nguyên) trang trí nghệ thuật. 

Vì số lượng tráp ăn hỏi 5 lễ không quá nhiều nên người ta thường bày trí 2 loại lễ vật vào chung một tráp để mâm lễ ăn hỏi được đủ đầy, trang trọng hơn. 

Thứ tự của đội hình bê tráp ăn hỏi 5 lễ như sau: 

• Dẫn đầu đoàn bê tráp sẽ là tráp trầu cau. Người Việt Nam coi tráp trầu cau là vật dẫn cưới, ‘’miếng trầu là đầu câu chuyện’’ nên tráp trầu cau luôn là tráp được xếp đầu tiên trong đoàn bê tráp. 

• Xếp sau tráp trầu cau là tráp rượu thuốc. Văn hoá mời rượu, kính thuốc các bậc cha ông trong gia đình đã ăn sâu vào phong tục của người Việt Nam. Vì tráp rượu thuốc là tráp lễ được nhà gái dâng lên kính báo gia tiên nên không khó hiểu tại sao tráp lễ này lại được xếp thứ 2 sau tráp trầu cau. 
• Đứng thứ ba trong đội hình tráp ăn hỏi 5 lễ là tháp chè. Ngày nay người ta thường xếp chè Thái Nguyên và mứt chè sen vào cùng một tráp để tăng sự đa dạng của mâm lễ vật. Tuy nhiên tùy theo yêu cầu đặt lễ vật của từng gia đình mà mâm lễ vật có thể có riêng chè Thái Nguyên hoặc mứt chè sen. 
• Những tráp bánh như bánh cốm hoặc bánh phu thê thường đi sau ba tráp tên. Tráp bánh có thể là bánh cốm, bánh phu thê. Giống như tráp chè, các dịch vụ làm mâm quả cưới có thể xếp một nửa là bánh cốm, một nửa là bánh phu thê sao cho mâm tráp được hài hoà đẹp mắt. 
• Tráp hoa quả rồng phượng là một trong những tráp biểu tượng của mâm lễ ăn hỏi bởi sự hoành tráng và cầu kỳ trong từng chi tiết. Chính vì vậy nên mâm lễ vật đặc biệt này thường được làm tráp ‘’chốt’’ cho đoàn bê tráp ăn hỏi 5 lễ.  

2.2 Tráp ăn hỏi 7 lễ

Tráp ăn hỏi 7 lễ truyền thống thường có những lễ vật sau: Tráp trầu cau, tráp rượu và thuốc lá (3 hoặc 5 chai) được trang trí nghệ thuật, tráp hoa quả kết hình rồng phượng, tráp chè (50 hoặc 100 gói), tráp mứt hạt sen (100 hộp), tráp bánh phu thê + bánh cốm, tráp nước ngọt. 

Tùy vào yêu cầu của từng gia đình mà tráp nước ngọt có thể được thay đổi linh hoạt như tráp bia, tráp bánh nướng hoặc bánh đậu xanh… Thứ tự của đội hình bê tráp ăn hỏi 7 lễ như sau: 

• Tráp trầu cau
• Tráp rượu và thuốc
• Tráp chè
• Tráp hạt sen
• Tráp bánh phu thê
• Tráp hoa quả
• Tráp nước ngọt. 

2.3 Tráp ăn hỏi 9 lễ

Tráp ăn hỏi 9 lễ thường tượng trưng cho sự khá giả của nhà trai. Quan niệm dân gian cũng cho rằng số 9 là con số đẹp nên tráp ăn hỏi 9 lễ khá phổ biến trong cưới hỏi. 

Tráp ăn hỏi 9 lễ truyền thống thường có những lễ vật sau: Tráp trầu cau, tráp rượu và thuốc lá (3 hoặc 5 chai), tráp hoa quả rồng phượng, tráp chè (100 gói), tráp mứt hạt sen (100 hộp), tráp bánh phu thê + bánh cốm, tráp nước ngọt (có thể thay đổi bằng bia, bánh đậu xanh …), tráp xôi gấc, tráp lợn sữa.

Thứ tự của đội hình bê tráp ăn hỏi 9 lễ như sau: 

1. Tráp trầu cau
2. Tráp rượu và thuốc
3. Tráp chè
4. Tráp hạt sen
5. Tráp bánh cốm/bánh phu thê
6. Tráp hoa quả
7. Tráp nước ngọt. 
8. Tráp xôi gấc
9. Tráp lợn sữa quay

2.4 Tráp ăn hỏi 11 lễ

Tráp ăn hỏi 11 lễ có số lượng mâm lễ nhiều nên mỗi loại lễ vật đều được đặt ở một mâm khác nhau, không cần ghép 2 loại chung một mâm như tráp ăn hỏi 5 lễ hay tráp ăn hỏi 9 lễ. 

Thứ tự của đội hình bê tráp ăn hỏi 11 lễ như sau: 

1. Tráp trầu cau
2. Tráp rượu và thuốc
3. Tráp chè
4. Tráp hạt sen
5. Tráp bánh cốm
6. Tráp hoa quả
7. Tráp nước ngọt. 
8. Tráp xôi gấc
9. Tráp lợn sữa quay
10. Tráp bánh phu thê hoặc bánh đậu xanh
11. Tráp nước ngọt/bia

Có thể thấy dù là tráp ăn hỏi 5 lễ hay tráp ăn hỏi 9 lễ thì quy tắc bưng tráp vẫn tuân thủ những thứ tự nhất định: Tráp trầu cau bao giờ cũng được bưng vào đầu tiên, sau đó là tráp rượu thuốc, tráp chè và những tráp khác. 

3. Quy trình bê tráp ăn hỏi

Bước 1: Chuẩn bị mọi thứ cho ngày ăn hỏi

Ngày lễ ăn hỏi có rất nhiều thứ cần chuẩn bị. Vì vậy trước đó hai gia đình sẽ cùng lên kế hoạch và thống nhất với nhau những chi tiết sau: Số lượng mâm tráp (tráp ăn hỏi 5 lễ hay tráp ăn hỏi 9 lễ), số lượng lễ vật trong mỗi tráp, đội đỡ tráp hai bên nhà trai nhà gái và số tiền lì xì cho đội bưng tráp. 

Ngoài ra việc quan trọng là hai gia đình cần chọn ngày giờ đẹp, đến giờ định sẵn đoàn nhà trai sẽ xuất phát đến nhà gái để thực hiện nghi thức trao lễ.

Bước 2: Nghi thức trao lễ

Nhà trai trước khi tiến vào nhà gái sẽ sắp xếp đội hình theo thứ bậc trong gia đình. Đi đầu là ông bà, bố mẹ rồi đến chú rể cùng đội bê tráp ăn hỏi. Các thành viên khác như họ hàng người thân có thể đi sau bố mẹ chú rể, bạn bè của chú rể sẽ đi cuối, sau đoàn bưng tráp … 

Sau khi hai nhà xong những thủ tục chào hỏi cơ bản thì đoàn bê tráp nhà trai sẽ xếp thẳng hàng, đứng đối diện với đội bê tráp nhà gái. Với tráp ăn hỏi 5 lễ thì sẽ có 5 người nam và 5 người nữ. Với tráp ăn hỏi 9 lễ sẽ có 9 người nam và 9 người nữ. Đội nhà trai sau khi xếp xong đội hình sẽ tiến hành trao tráp cho đội nhà gái và hai người cùng đỡ mâm quả vào nhà.

Trong khi trao tráp, mỗi một mâm quả thì đôi nam nữ của mâm quả đó sẽ đổi lì xì cho nhau để trả duyên. (Tiền bê tráp có thể tiêu được bình thường.) Ý nghĩa của bao lì xì này được coi như là ‘’tiền công’’ của hai bên gia đình trả cho các bạn bê tráp, một phần để hai bên bưng tráp có thể trao đổi duyên cho nhau theo quan niệm dân gian.

Bước 3: Nhận mâm quả và mở quả

Sau khi trao và nhận tráp, hai gia đình cùng ngồi vào bàn trà uống nước, nói chuyện. Đại diện nhà trai sẽ giới thiệu về những người có mặt trong buổi lễ và phát biểu lý do của buổi gặp mặt. Đại diện nhà gái đứng lên cám ơn và nhận tráp của nhà trai, hoàn thành nghi thức. 

Tráp ăn hỏi 5 lễ hay tráp ăn hỏi 9 lễ đều được phủ khăn đỏ khi đưa đến. Khi xong các nghi thức trao quả, chào hỏi thì mẹ của chú rể và mẹ của cô dâu mới cùng nhau mở tráp, bỏ khăn đỏ để hiện ra phần lễ vật đẹp đẽ bên trong. 

4. Chọn người bưng tráp phù hợp với tráp ăn hỏi 5 lễ, tráp ăn hỏi 9 lễ

Bên cạnh dịch vụ bê tráp thì phần nhiều các cô dâu chú rể vẫn muốn nhờ bạn bè, người thân bưng tráp trong ngày vui của mình hơn. Vì đây là dịp trọng đại để cô dâu chú rể cùng họ lưu giữ những kỉ niệm thân mật. Để đội hình bê tráp được đẹp, điều quan trọng là chọn được những người bê tráp có ngoại hình tương đối. 

Với những gia đình đặt tráp ăn hỏi 5 lễ, số lượng thành viên mỗi đoàn bưng tráp sẽ chỉ có 5 người nên việc chọn người thân, bạn bè có chiều cao tương đồng cũng dễ dàng hơn. 

Đội bê tráp nữ bạn chọn những người có ngoại hình dễ nhìn, trang điểm xinh xắn. Đội bê tráp nam ngoài tương đồng về chiều cao thì bạn lưu ý chọn những người có sức khỏe một chút để bưng những mâm quả nặng như mâm hoa quả rồng phượng và mâm rượu thuốc. 

Với những gia đình đặt tráp ăn hỏi 9 lễ, số lượng thành viên mỗi đoàn bưng tráp nhiều hơn nên những người thân quen có chiều cao tương đồng sẽ hơi khó. 

Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể sắp xếp được đội hình đẹp với mẹo sau: Những bạn nữ quá cao so với đội hình chung sẽ đi giày búp bê bệt, những bạn nữ thấp hơn sẽ đi giày cao gót 5cm, 7cm sao cho lên hình được đẹp. Tương tự với các bạn nam, tuy không có giày cao gót nhưng các bạn nam thấp hơn đội hình chung có thể đi giày có phần đế dày hơn một chút cho đồng đều. 

Với những hướng dẫn chi tiết cho tráp ăn hỏi 5 lễ và tráp ăn hỏi 9 lễ trên đây, hi vọng bạn sẽ có kiến thức đầy đủ về ngày lễ ăn hỏi để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho ngày vui của mình.