Phong tục cưới hỏi miền Nam: Thủ tục và nghi lễ cần nắm rõ?

Ở cả 3 miền, lễ cưới hỏi tuy có một số phong tục riêng nhưng nhìn chung đều có những nét khá tương đồng. Đây là dịp để cô dâu chú rể chính thức ra mắt gia đình, nhận lời chúc phúc từ quan viên hai họ.

Ngày xưa, phong tục cưới hỏi miền Nam được thực hiện với 6 lễ nghi. Dần dần theo xu hướng hiện đại hóa có ảnh hưởng của phương Tây, các lễ nghi được tinh gọn thành 3 đến 4 lễ chính nhưng vẫn giữ được những nét truyền thống đặc trưng. 

1. Những nghi lễ truyền thống theo phong tục cưới hỏi miền Nam

6 lễ theo nghi thức truyền thống Miền Nam bao gồm:

• Lễ dạm ngõ
• Lễ thông gia
• Lễ cầu thân
• Lễ ăn hỏi
• Lễ cưới
• Lễ phản bái (lễ giở mâm trầu)

1.1 Lễ dạm ngõ (Lễ giáp lời)

Lễ dạm ngõ, hay còn gọi là lễ giáp lời, là nghi thức quan trọng đầu tiên trong quá trình chuẩn bị cho đám cưới. Theo phong tục cưới hỏi miền Nam, lễ thông gia và lễ cầu thân thường được gộp lại trong lễ ăn hỏi để thuận tiện cho hai gia đình.

Buổi lễ này mang ý nghĩa quan trọng, khi nhà trai và nhà gái gặp gỡ để tìm hiểu về gia đình của nhau. Trong lễ dạm ngõ, gia đình chú rể sẽ trao quà đính ước cho cô dâu và bàn bạc về các thủ tục cưới hỏi với gia đình cô dâu.

Thông thường theo phong tục cưới hỏi miền Nam ngày xưa, lễ giáp lời sẽ mời ông mai và bà mối là người gắn kết hai bên gia đình đến thưa chuyện. Nhưng trong thời buổi hiện đại, hôn nhân sắp đặt phần nhiều không còn tồn tại nên trong đám hỏi sẽ không còn sự xuất hiện của ông mai và bà mối nữa. 

1.2 Lễ đính hôn (lễ đăng khoa)

Lễ đính hôn thường được tổ chức tại nhà cô dâu, với không gian được trang trí rực rỡ, đặc biệt là cổng nhà được kết hoa tươi và treo bảng “lễ đính hôn” (hoặc “lễ đăng khoa”). Vào ngày này, gia đình nhà trai sẽ đến nhà gái để thực hiện nghi lễ đính hôn cho đôi uyên ương.

Cả cô dâu và chú rể đều khoác lên mình trang phục truyền thống. Cô dâu sẽ mặc áo dài, biểu trưng cho vẻ đẹp truyền thống của người Việt và thể hiện sự trưởng thành, sẵn sàng trở thành người vợ đảm đang. Chú rể sẽ mặc áo dài đôi với cô dâu hoặc vest, tùy theo sở thích. Mỗi gia đình sẽ cử một người lớn tuổi làm đại diện để điều khiển và phát biểu tại buổi lễ.

Trong lễ đính hôn, gia đình nhà trai sẽ trao cho gia đình nhà gái tiền mừng và tặng riêng cho cô dâu những món quà trang sức. Một nghi thức quan trọng không thể thiếu là nghi thức lên đèn, với quan niệm rằng ngọn đèn được thắp sáng sẽ soi đường cho cuộc sống hôn nhân của cặp tân lang tân nương, mang lại ánh sáng và sự may mắn cho tương lai của họ.

1.3 Lễ cưới

Lễ cưới là nghi thức quan trọng và trọng đại nhất trong toàn bộ các nghi lễ của đám cưới. Tại lễ cưới, gia đình nhà trai sẽ chọn giờ đẹp và đưa xe đến rước dâu. Trong không khí vui tươi, phấn khởi, bảng “lễ vu quy” được treo trước cổng nhà cô dâu, trong khi bảng “lễ tân hôn” được treo tại nhà chú rể, tạo không gian thiêng liêng cho ngày trọng đại.

Trước ngày cưới, tùy theo phong tục từng gia đình, cô dâu sẽ thực hiện nghi thức bái lạy song thân và tổ tiên. Đây là nghi thức “lạy xuất giá”, thể hiện lòng biết ơn cha mẹ về công ơn sinh thành, nuôi dưỡng từ khi lọt lòng đến khi trưởng thành, sẵn sàng về nhà chồng.

Nghi thức quan trọng nhất trong lễ cưới là lễ rước dâu. Gia đình nhà chú rể sẽ đến nhà cô dâu, trao tráp xin dâu, bái tổ tiên, và chọn giờ đẹp để rước cô dâu về. Khi về đến nhà chú rể, cặp đôi sẽ cùng thắp nén hương bái lạy tổ tiên để ra mắt cô dâu mới, chính thức về chung một nhà. Cuối cùng, nghi thức trao nhẫn cưới có thể được thực hiện trong buổi lễ tại nhà chú rể hoặc trong lễ cưới tại phòng tiệc, đánh dấu sự gắn kết của cặp đôi trong hôn nhân.

1.4 Lễ phản bái

Một điểm thú vị của phong tục cưới hỏi miền nam là lễ phản bái, thường diễn ra sau lễ cưới 3 ngày. Cô dâu và chú rể sẽ đến nhà gái để thực hiện nghi lễ và mang theo một đôi vịt. Hiện nay, phần nhiều gia đình đã bỏ lễ này hoặc tổ chức chung trong lễ nghi đám cưới. 

2. Các bước chuẩn bị đám cưới dâu rể cần chú ý

2.1 Chọn ngày, giờ

Theo tín ngưỡng của người Việt Nam thì việc chọn ngày giờ đẹp là việc đầu tiên cũng là việc quan trọng nhất gia đình hai bên cần bàn bạc. Trước khi cưới người ta thường xem tuổi âm lịch của hai vợ chồng có hợp nhau hay không. Sau đó là việc lựa chọn ngày tốt, xem giờ đẹp để kết hôn.

• Xem năm tuổi của cô dâu: Thời gian kết hôn và tổ chức đám lễ được xem theo tuổi của cô dâu. Người ta sẽ xem xét năm tuổi đó của cô dâu có phạm Kim lâu không. Tuổi con gái tính theo tuổi mụ (âm lịch) phạm Kim lâu khi số cuối của tuổi là 1, 3, 6, 8. Nếu phạm phải Kim lâu năm đó thì sẽ hoãn lễ cưới sang năm khác hoặc làm lễ hóa giải những điều bất lợi. 
• Chọn tháng: Trong một năm thì tháng 3 âm lịch, tháng 7 âm lịch và tháng 12 âm lịch là những tháng người ta thường kiêng tổ chức chuyện đại sự trong đó có đám cưới. Lý giải cho điều này thuộc về tín ngưỡng và quan niệm dân gian. Tháng 3 âm lịch là thời gian thanh minh, tảo mộ. Tháng 7 là tháng cô hồng cũng là Ngưu Lang – Chức Nữ chia lìa. Tháng 12 âm lịch là tháng cuối năm cần bận rộn chuẩn bị lễ tết nên người ta cũng không tổ chức lễ cưới vào tháng này.  
• Chọn ngày: Việc chọn ngày còn tùy thuộc vào mỗi tháng, mỗi năm khác nhau, gia đình sẽ đến thầy bói toán để xem ngày tốt, giờ đẹp cụ thể. 

2.2 Lựa chọn các lễ vật

Đối với phong tục cưới hỏi miền Nam thì số tráp lễ vật thường là số chẵn. Bởi số chẵn là tượng trưng cho vợ chồng có đôi có cặp, mong ước sinh sôi nảy nở. Sự sắp xếp các lễ vật mang ý nghĩa cầu chúc cho cặp vợ chồng son hạnh phúc có nhau, cùng nhau sinh con cháu đầy đàn.

Các mâm quả cưới (tráp lễ vật) mang tới nhà gái được bày biện và trang trí vô cùng bắt mắt, cầu kỳ. Những món lễ vật thường được bọc bằng gói giấy đỏ tươi, vàng ánh kim, phủ khăn lụa đỏ. Tùy vào điều kiện tài chính mỗi gia đình sẽ chuẩn bị từ 6 đến 8 tráp. 

2.3 Lựa chọn đội hình bê tráp

Lựa chọn người bê tráp cũng là phần chuẩn bị khá thú vị cho đám cưới. Thông thường người bê tráp và người quen hoặc bạn thân của cô dâu chú rể. Phía nhà gái sẽ lựa chọn đội hình bê tráp nữ, phía nhà trai sẽ lựa chọn đội hình bê tráp nam.

Khi mang lễ vật đến, mỗi mâm lễ vật sẽ cần 1 nam và 1 nữ cùng bưng tráp mang vào nhà gái. Để đám cưới của mình được chỉn chu, hoàn hảo hơn, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

• Lựa chọn người bê tráp có ngoại hình ưa nhìn, chiều cao của đội hình cân đối nhau để khi lên ảnh và lúc làm nghi lễ sẽ đẹp hơn. 
• Phân chia người có sức khỏe bê những tráp lễ vật nặng hơn một chút (tráp rượu, tráp hoa quả rồng phượng là 2 tráp lễ nặng nhất).
• Các nam thanh nữ tú bưng mâm quả nên là những người trẻ chưa lập gia đình. 
• Cần thông báo cho đội bê tráp giờ giấc chuẩn, tránh đến muộn giờ và có phương án dự phòng thay người nếu có sự cố đột xuất.

2.4 Nghi lễ ăn hỏi

Khi đến ngày đẹp, nhà gái sẽ chuẩn bị trà nước, bàn ghế để đón tiếp nhà trai. Vào giờ hoàng đạo, nhà trai cùng đoàn xe họ hàng mang theo lễ vật đến nhà gái. 

Sau khi nghi lễ trao tráp diễn ra, mỗi bên gia đình sẽ cử ra một đại diện phát biểu đôi lời với toàn thể những người có mặt trong lễ ăn hỏi. Một phần lễ vật được đặt lên bàn thờ gia tiên để tỏ lòng thành kính của chú rể. 

Cô dâu sẽ ngồi trong phòng, chờ chú rể vào đón. Sau đó là nghi lễ thắp hương trên bàn thờ gia tiên. Sau khi thắp lễ, cả hai sẽ cùng đi mời trà những người lớn tuổi và quan khách của hai bên gia đình. Về phần lễ, khi nhà trai ra về gia đình nhà gái sẽ sắp một ít lễ vật để trả lễ cho nhà trai. 

2.5. Trang trí phòng cưới, giường tân hôn

Phòng cưới không chỉ là không gian để đón chào một ngày trọng đại mà còn là nơi khởi đầu cuộc sống hôn nhân ngọt ngào. Một phòng cưới đẹp và ấm cúng sẽ tạo nền tảng vững chắc cho tình yêu thăng hoa và một cuộc sống hạnh phúc lâu dài. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn trang trí phòng cưới thêm phần hoàn hảo:

2.5.1. Nệm tân hôn đàn hồi, êm ái

Nệm trong phòng cưới không chỉ là vật dụng giúp đôi vợ chồng có giấc ngủ ngon mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tinh thần của cả hai. Đặc biệt, đối với các cặp đôi mới cưới, giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc hồi phục năng lượng và duy trì sự hòa hợp.

Một chiếc nệm lò xo chất lượng là sự lựa chọn hoàn hảo. Với khả năng nâng đỡ tuyệt vời và đàn hồi tối ưu, nệm lò xo không chỉ mang lại giấc ngủ sâu mà còn giúp duy trì cột sống khỏe mạnh, ngăn ngừa đau lưng. Điều này tạo ra sự thư giãn tuyệt đối, giúp cả hai dễ dàng hòa hợp và cảm thấy thoải mái khi chia sẻ không gian riêng.

Tham khảo các mẫu nệm tân hôn cho cặp đôi mới cưới:

2.5.2. Chăn ga gối cưới ấm áp, lãng mạn

Chăn ga gối cưới không chỉ làm đẹp phòng ngủ mà còn góp phần tạo ra không khí ấm áp, lãng mạn cho đôi vợ chồng mới. Khi chọn bộ chăn ga gối, màu sắc và chất liệu đóng vai trò rất quan trọng, vì chúng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động đến phong thủy.

Các màu sắc nhẹ nhàng như trắng, kem, hồng nhạt là những lựa chọn lý tưởng. Những màu sắc này không chỉ tạo cảm giác thư giãn mà còn tượng trưng cho tình yêu, sự gắn kết và sự thấu hiểu trong hôn nhân. Đây là những yếu tố quan trọng giúp tạo ra không gian yên bình và hạnh phúc trong gia đình.

Ngoài màu sắc, chất liệu của chăn ga gối cũng rất đáng chú ý. Các loại vải mềm mại như cotton, lụa tencel sẽ mang đến sự thoải mái tối đa cho đôi vợ chồng, giúp họ có những giấc ngủ sâu và giảm căng thẳng sau một ngày dài. Chất liệu mềm mại còn hỗ trợ thư giãn, tạo sự dễ chịu cho cơ thể, giúp tình cảm vợ chồng thêm phần gắn bó.

Gợi ý mẫu chăn ga gối cho vợ chồng tân hôn:

Nghi lễ phong tục cổ truyền là điều đặc sắc làm nên đám cưới đậm chất riêng của người Việt Nam. Dù là phong tục cưới hỏi miền Nam hay miền bắc, hãy chuẩn bị thật tốt để đám cưới được vẹn tròn. Hy vọng bài viết trên của Vua Nệm sẽ mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc trong việc chuẩn bị cho đám cưới của mình.