Phong tục cưới hỏi miền Tây: Thủ tục & Nghi lễ cần nắm rõ?

Các cụ từ xưa vốn có câu “Trai khôn dựng vợ, gái lớn gả chồng” – Đó là quy luật tất yếu trong cuộc đời mỗi người. Trên dải đất hình chữ S này, mỗi vùng miền sẽ có nét đặc trưng riêng trong cưới hỏi. Đặc biệt, miền Tây với đặc trưng vùng sông nước đã tạo nên những nét văn hóa cưới hỏi có một không hai. Cùng Vua Nệm tìm hiểu đám cưới miền Tây đầy đủ và chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Tất tần tật phong tục cưới hỏi miền Tây

Trong phong tục cưới hỏi truyền thống ở miền Tây, một đám cưới đầy đủ thường trải qua sáu nghi lễ quan trọng, gọi là “lục lễ” bào gồm: Giáp lời, thông gia, cầu thân, ăn hỏi, cưới, rước dâu và phản bái. Mỗi lễ đều mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện sự tôn trọng giữa hai gia đình và gửi gắm lời chúc phúc cho đôi uyên ương. Dưới đây là chi tiết từng nghi lễ theo truyền thống miền Tây Nam Bộ.

1.1. Lễ giáp lời

Lễ giáp lời, hay còn được biết đến là lễ dạm ngõ, là bước đầu tiên đánh dấu sự kết nối giữa hai gia đình. Vào ngày được chọn, đại diện nhà trai sang thưa chuyện với gia đình nhà gái để bày tỏ mong muốn cho đôi trẻ chính thức tìm hiểu.

Cuộc gặp gỡ chủ yếu xoay quanh việc xem tuổi, xem mệnh của hai con, bàn sơ về chuyện hôn nhân và thống nhất quan điểm chung. Đây được xem là cột mốc khởi đầu cho hành trình nên duyên vợ chồng.

1.2. Lễ thông gia

Sau buổi giáp lời, nhà trai sẽ mời gia đình nhà gái sang thăm nhà. Mục đích của buổi “lễ thông gia” là để nhà gái hiểu rõ hơn gia cảnh của bên trai, từ điều kiện sinh hoạt đến cách sống trong gia đình. Đây cũng là thời điểm hai bên tạo dựng sự tin tưởng trước khi chính thức gả con gái về làm dâu. Không khí buổi lễ thường thân mật, đơn giản nhưng mang ý nghĩa gắn kết rất lớn.

1.3. Lễ cầu thân

Sau khi hai bên đã đồng thuận cho đôi trẻ tiến tới hôn nhân, nhà trai sẽ mang lễ vật sang nhà gái trong nghi thức gọi là lễ cầu thân. Lễ này trước đây nhằm thể hiện sự chân thành và trách nhiệm của gia đình chú rể đối với nhà gái. Tuy nhiên, ngày nay, khi nhiều cặp đôi đã quen biết và tự tìm hiểu trước khi cưới, lễ cầu thân thường được giản lược hoặc bỏ qua để phù hợp với cuộc sống hiện đại.

1.4. Lễ ăn hỏi

Lễ ăn hỏi là nghi thức quan trọng bậc nhất trong phong tục cưới hỏi miền Tây. Vào ngày này, nhà gái sẽ treo bảng “lễ đính hôn” hoặc “lễ đăng khoa” trước cổng để đón tiếp nhà trai. Nhà trai mang tráp lễ sang, bao gồm trầu cau, bánh trái, trang sức và các sính lễ tượng trưng cho lời cầu hôn chính thức.

Buổi lễ cũng là thời điểm hai họ thông báo rộng rãi việc tác thành cho đôi trẻ, đánh dấu sự ràng buộc giữa hai gia đình trước khi tiến vào lễ cưới.

Theo đó, các lễ nghĩ sẽ được diễn ra theo trình tự như ông thông lễ khai trình lễ y kỳ, trình lễ khai hòa đến kiến gia tiên, trình lễ thượng đăng sau khi trưởng tộc nhà trai rót rượu, lễ bái gia tiên, lễ đỡ mâm trầu và tình lễ kiếu.

Theo đó, mâm lễ nhà trai trình với nhà gái thường theo số chẵn, tùy theo gia đình mà có 4 đến 12 mâm bao gồm:

• Mâm trầu cau: Số cau lẻ thường là 105 trái đi kèm, 210 lá trầu (mỗi trái cau đi kèm 2 lá trầu).
• Mâm trà, rượu và nến: dâng lên các vị gia tiên, ông bà quá cố để thể hiện sự tôn kính của con cháu.
• Mâm xôi gấc: Thể hiện sự ấm no, màu đỏ tượng trưng cho sự gắn kết bền chặt của đôi lứa. Nhiều gia đình còn kèm thêm gà luộc, heo quay đất trời…
• Mâm trái cây: Tượng trưng cho cuộc sống hôn nhân ngọt ngào với những loại quả như táo, nho, lê…
• Khay trà rượu và phong bì lễ: Đây là tráp lễ đen sẽ có phong bì tiền đàn trai chuyển bị để thắp hương trên bàn thờ gia tiên nhà gái.

Ngoài ra, đối với gia đình khá giả sẽ có thêm một tráp quần áo tặng cho cô dâu để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của mẹ chồng dành cho con dâu tương lai.

1.5. Lễ cưới và lễ rước dâu

Trang trọng và đông vui nhất trong đám cưới miền Tây chính là lễ cưới và lễ rước dâu. Theo đó, lễ cưới sẽ diễn ra tại hai nhà dâu rồi, mọi thứ được chuẩn bị hết sức công phu và kỹ càng.

Vào đêm trước ngày đưa dâu, gia đình, họ hàng của nhà gái sẽ tụ họp đông đủ gọi là nhóm họ. Mọi người cùng nhau chuẩn bị mọi thứ, cùng thống nhất của hồi môn cho con dâu, chọn người đưa dâu và dặn dò cô dâu điều phải nhớ trước khi xuất giá sang nhà chồng.

Trong ngày cưới, theo giờ đẹp định sẵn, họ nhà trai gồm trưởng tộc, chú rể, ông bà, cha mẹ, cô dì… sẽ đến nhà gái làm lễ thành hôn và rước dâu về. Trưởng tộc và chú rể sẽ bưng khay trầu có đôi đèn, ông bà cha mẹ, họ hàng phải đi theo đôi hay số chẵn để phụ bưng khay tiệc, thường sẽ đi theo cặp 4 hoặc 6.

Khi đến nhà gái rước dâu, trước khi vào nhà, họ nhà trai cần sửa soạn lễ vật cũng như y phục gọn gàng, chỉnh tề. Trước khi đàn trai trình lễ, cô dâu ngồi trong phòng kín. Sau khi hai bên gia đình phát biểu, nhà trai trình lễ vật xong thì cha hoặc mẹ cô dâu mới dẫn cô dâu ra mắt quan viên hai họ và trao cho chú rể.

Tiếp đó là làm lễ gia tiên, cô dâu chú rể mời trà, thuốc, trầu cau quan viên hai họ. Sau đó cha mẹ, họ hàng của cô dâu sẽ trao quà mừng cưới cùng lời chúc phúc, dặn dò, gửi gắm cho cuộc sống mới.

Sau khi hoàn tất những thủ tục xin dâu, đàn trai sẽ rước dâu về nhà, cô dâu sẽ lạy xuất giá trước khi về nhà chồng. Khi đi, cô dâu được mẹ chồng dẫn ra xe hoa và không được phép ngoái đầu nhìn lại. Theo tục lệ “cha đưa mẹ đón”, vì vậy cha cô dâu sẽ là người đưa cô dâu về nhà chồng.

1.6. Lễ phản bái

Một điều khác lạ trong phong tục đám cưới miền Tây so với những vùng miền khác là lễ phản bái, sau khi cưới ba ngày, đôi vợ chồng trẻ trở về nhà cha mẹ cô dâu, lúc đó cha mẹ chú rể cũng có thể đi theo và mang lễ vật là cặp vịt trống lớn cùng rượu. Lễ này thể hiện sự biết ơn của con rể đối với cha mẹ vợ vì đã gả con gái cho mình.

XEM THÊM:

• Hướng dẫn chuẩn bị thủ tục lễ cưới từ A-Z đầy đủ, chi tiết
• Hướng dẫn thủ tục rước dâu đầy đủ

2. Những nét độc đáo và thú vị ở đám cưới miền Tây

Vào ngày cưới, nhà trai sẽ treo bảng vu quy còn nhà trai sẽ là bảng tân hôn, rạp cưới cũng được dựng lên rất hoành tráng trước sân nhà, nhất là phần cổng cưới. Theo đó, người miền Tây thường dùng cây chuối, lá dừa, đủng đỉnh, hoa cau, cây tre để làm cổng và rạp, nhìn rất đơn sơ và mộc mạc nhưng vô cùng đẹp mắt.

Bên cạnh đó, miền Tây vốn nổi tiếng với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, đời sống người dân gắn liền với văn hóa sông nước và trong ngày cưới hỏi cũng vậy. Trước khi giao thông phát triển, bà con chỉ có thể rước dâu bằng tàu ghe.

Ngày nay, mặc dù đường lộ phát triển nhưng nhiều cặp đôi vẫn lựa chọn rước dâu bằng những chiếc ghe mộc mạc, vừa độc đáo thú vị, đồng thời góp phần gìn giữ giá trị văn hóa của miền sông nước. Đặc biệt, những chiếc tàu ghe rước dâu được trang trí bắt mắt với hoa, bong bóng, trên đường đi mọi người cùng nhau hát hò khuấy động cả vùng sông nước thanh bình.

Về bàn tiệc, đám cưới miền Tây thường có 5 món là đặc sản của quê hương. Hơn nữa, mọi người sẽ kiêng kỵ những món ăn như canh cua, canh đắng, món nắm. Bởi theo quan niệm, những món ăn này gợi lên sự đắng cay, chua chát nên không thích hợp cho ngày vui đôi trẻ. Ngoài ra, đám cưới miền tây còn kiêng món cá lóc nướng trui, bởi nó tưởng trưng cho sự cháy xém, đen đủi và không tốt.

3. Chọn chăn ga gối cưới mang lại hòa khí vợ chồng

Trong phòng tân hôn, chăn ga gối không chỉ giữ vai trò trang trí mà còn là yếu tố ảnh hưởng lớn đến cảm xúc, giấc ngủ và sự hòa hợp của đôi vợ chồng trẻ. Một bộ chăn ga cưới được chọn đúng màu sắc và chất liệu có thể tạo ra nguồn năng lượng tích cực, giúp phòng ngủ trở thành nơi ấm áp, dễ chịu và khơi mở vận khí tốt cho cuộc sống hôn nhân.

3.1. Màu sắc chăn ga cưới và tác động đến hòa khí

Màu sắc luôn mang ý nghĩa phong thủy và tác động trực tiếp đến tâm trạng. Phòng tân hôn phù hợp nhất với những gam màu tạo cảm giác ấm áp và lãng mạn như hồng pastel, cam dịu hoặc đỏ trầm. Nếu muốn không gian sáng và thanh lịch hơn, các cặp đôi có thể chọn màu trắng, kem hoặc vàng nhạt.

Với những ai thích cảm giác thư thái, các sắc xanh dương hoặc xanh ngọc nhẹ nhàng cũng là lựa chọn lý tưởng. Khi chọn màu sắc hài hòa với bản mệnh của cả hai, năng lượng tích cực trong phòng cưới sẽ được kích hoạt mạnh mẽ, giúp hạn chế xung đột và nuôi dưỡng tình cảm.

3.2. Chất liệu chăn ga cưới và vai trò đối với giấc ngủ

Bên cạnh màu sắc, chất liệu của chăn ga cưới quyết định độ thoải mái khi sử dụng. Các chất liệu mềm mịn và thoáng khí như Tencel, cotton satin, modal hoặc lụa cao cấp thường được ưu tiên cho phòng cưới vì chúng mang lại cảm giác dễ chịu, thoáng mát và nâng niu làn da.

Chất liệu tốt giúp giấc ngủ sâu hơn, tinh thần thư giãn hơn và cơ thể phục hồi tốt sau những ngày chuẩn bị cưới hỏi bận rộn. Đối với các cặp đôi trẻ, việc đầu tư vào bộ chăn ga gối chất lượng chính là đầu tư cho hạnh phúc lâu dài.

Gợi ý một số mẫu chăn ga cưới cho cặp đôi tân hôn:

3.3. Vì sao nên sắm chăn ga gối cưới mới?

Theo phong thủy lẫn quan điểm của các chuyên gia giấc ngủ, chăn ga gối mới có ý nghĩa như “làm sạch” năng lượng cũ, giúp phòng cưới tràn đầy sinh khí. Những bộ chăn ga đã dùng lâu ngày thường lưu giữ mùi, bụi bẩn và cả năng lượng của không gian cũ, điều này không phù hợp cho một khởi đầu mới trong hôn nhân.

Chăn ga gối cưới mới mang đến sự tươi mới, tăng cảm giác trân trọng và cũng giúp đôi vợ chồng dễ hài hòa với nhau hơn trong những ngày đầu sống chung. Đây còn là cách để tạo điểm nhấn cho phòng cưới, khiến không gian trở nên đặc biệt và đáng nhớ hơn.

Để chuẩn bị cỗ cưới, ngoài họ hàng thì còn có bà con lối xóm lại phụ giúp để chuẩn bị tiệc cưới, đây là nét đẹp trong phong tục cưới hỏi của miền sông nước. Một đám cưới được diễn ra giống như ngày hội vui của làng xóm, mọi người ai nấy đều trở nên tất bật chạy ra chạy vào nói cười rôm rả.

Ngày nay cuộc sống hiện đại, mọi thứ được tinh giản hơn nên hầu như chỉ còn giữ lại ba lễ chính là: Lễ giáp lời, lễ hỏi và lễ cưới. Dù vậy, những đặc trưng về đám cưới miền Tây vẫn được người dân gìn giữ và phát triển.

Về miền Tây dự một đám cưới vùng quê, bạn sẽ cảm nhận được sự nhiệt tình, hào sảng và gắn bó tình nghĩa của con người nơi đây! Hơn nữa, người miền Tây cũng rất chú trọng việc trang trí phòng cưới, vì vậy các cặp đôi luôn cân nhắc kĩ để chọn bộ chăn ga gối đệm cưới phù hợp cho phòng cưới. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích cho bạn đọc trong việc tìm hiểu phong tục đám cưới miền Tây!