Sống khỏe

Tại sao lại có hiện tượng say bột ngọt? Làm gì để hết “say”? 

CẬP NHẬT 25/10/2023 | BỞI Minh Anh

Từ lâu, bột ngọt đã trở thành gia vị quen thuộc trong gian bếp của người Việt, thế nhưng khi sử dụng không đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng say bột ngọt, gây khó chịu cho người sử dụng. Nếu chẳng may dùng “quá liều” bột ngọt, hãy áp dụng ngay những cách dưới đây, bạn nhé!

1. Bột ngọt là gì? 

Bột ngọt (hay Mononatri glutamat) còn được gọi là mì chính là một loại phụ gia của thực phẩm được sử dụng làm gia vị trong nấu ăn. Bột ngọt sản xuất bằng cách lên men hỗn hợp từ tinh bột như sắn hoặc ngô, củ cải đường hay mía đường, đây là muối natri của axit amin, thông thường là axit glutamic. 

Theo đó, loại gia vị này giúp tạo vị ngon ngọt cùng chút vị mặn cho món canh, súp, các loại nước sốt… Bột ngọt được sử dụng với công dụng chính để cân bằng hương vị, làm món ăn trở nên hoàn hảo hơn.

bột ngọt là gì
Bột ngọt là loại gia vị quen thuộc trong gian bếp của người Việt

Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ và Liên Minh Châu Âu đã công nhận đây là loại gia vị an toàn bởi chúng có chất tạo vị tự nhiên. Trải qua nhiều năm hình thành phát triển, bột ngọt từ là loại gia vị gắn liền với quốc gia Châu Á nay đã được sử dụng rộng rãi ở khắp nơi trên khắp thế giới. Dù là loại gia vị an toàn, song cần sử dụng với liều lượng hạn chế, bởi khi sử dụng quá nhiều sẽ gây hại cho cơ thể, cũng giống như vitamin A, dùng quá nhiều sẽ khiến cho cơ thể bị ngộ độc. 

2. Tại sao lại có hiện tượng say bột ngọt? 

Cho đến nay vẫn chưa có một kết quả nghiên cứu cụ thể nào khẳng định nguyên nhân gây ra tình trạng say bột ngọt là gì. Dù vậy, những nhà nghiên cứu ở trên thế giới đã suy đoán rằng hiện tượng say bột ngọt sẽ xảy ra khi cơ thể dị ứng với một hoặc nhiều thành phần trong bột ngọt hoặc khi sử dụng quá liều lượng bột ngọt, khiến lượng axit glutamic hấp thụ quá nhiều vào cơ thể, xâm nhập qua các tế bào thần kinh, gây ra hiện tượng nhức đầu, bị say xẩm mặt mày. Bên cạnh đó, lượng axit glutamic dư thừa còn ảnh hưởng đến chức năng hoạt động gan, thận cùng các dây thần kinh cảm giác.

Ngoài ra, việc sử dụng những loại bột ngọt giả, kém chất lượng có thể gây ra tình trạng dị ứng, ngộ độc do cơ thể sẽ phản ứng lại những chất hoá học gây hại ở trong loại bột ngọt này. Vậy nên, để bảo vệ hệ tiêu hoá cũng như sức khoẻ của bản thân, bạn nên chọn mua bột ngọt ở cơ sở uy tín như cửa hàng thực phẩm hay hệ thống siêu thị ở trên thị trường. 

nguyên nhân gây ra tình trạng say bột ngọt
Tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng say bột ngọt

3. Những triệu chứng khi bị say bột ngọt

Sau khi ăn những thực phẩm có chứa bột ngọt, một số người sẽ gặp những triệu chứng như chóng mặt, đau gáy, bị tức ngực, buồn nôn và chân tay bủn rủn.

Cũng giống như một số người bị dị ứng với những loại hải sản, dị ứng thực phẩm thì dị ứng bột ngọt cũng gặp biểu hiện tương tự. Đặc biệt, một số triệu chứng say bột ngọt nghiêm trọng mà người dùng cần phát hiện sớm để chữa trị kịp thời đó là khó thở, đau ngực dữ dội, tim đập nhanh, sốc phản vệ… 

khi ăn 1 lượng bột ngọt quá nhiều (lớn hơn 6g/người/ngày) rất dễ gây ra hiện tượng bị ngộ độc bột ngọt. Nguy cơ này tăng cao khi bạn sử dụng những loại bột ngọt kém chất lượng. Vậy nên người dùng nên hạn chế các loại siêu bột ngọt (là đường hoá học) có độ ngọt gấp hàng chục, hàng trăm lần bột ngọt thông thường nhằm tránh trường hợp khiến cơ thể bị ngộ độc. 

4. Cách xử lý say bột ngọt nhanh, hiệu quả

Một trong những cách tốt nhất khi bị say bột ngọt là uống ngay một ly nước chanh ấm pha với muối và không có đường, đồng thời nằm nghỉ ngơi ở những nơi thoáng mát trong 15 đến 20 phút, nếu nôn được càng tốt. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể uống nhiều nước ấm để lợi tiểu và thanh lọc cơ thể, giúp giải độc hiệu quả. 

Lưu ý rằng không tuỳ tiện sử dụng bất kỳ loại thuốc nào nhằm đề phòng các biến chứng nguy hiểm. Nếu lỡ có uống thuốc, hãy mang theo vỏ thuốc trong những trường hợp người ngộ độc bị nhập viện. 

Sau khi đã xử lý tức thời nhưng những triệu chứng không thuyên giảm thì cần đưa người bệnh đến bệnh viện kiểm tra, theo dõi và xử lý y tế. 

Với những trường hợp bị dị ứng bạn nên ngưng sử dụng bột ngọt trong một thời gian để tránh bị tái dị ứng. Sau đó, khi sử dụng lại 1 lượng nhỏ để nêm nếm vào món ăn để tăng hương vị, đồng thời cảnh giác với những món ăn đường phố. 

cách xử lý khi bị say bột ngọt hiệu quả nhất
Cách xử lý khi bị say bột ngọt hiệu quả nhất

5. Nguy cơ tiềm ẩn khi ăn quá nhiều bột ngọt

Bên cạnh gặp phải triệu chứng say bột ngọt tức thời, nếu thường xuyên ăn phải những món ăn có chứa hàm lượng gia vị này có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khoẻ. Đó là: 

  • Ăn nhiều bột ngọt làm tăng huyết áp: Hàm lượng natri ở trong bột cao trong khi đó đặc tính natri là háo nước nên khi ăn quá nhiều gây ra tình trạng mất nước, nên phải uống nước liên tục. Nước khi thẩm thấu vào máu nhiều sẽ làm tăng áp lực máu ở trong cơ thể, từ đó gây ra tình trạng tăng huyết áp. 
  • Sử dụng nhiều bột ngọt gây ra tình trạng nhức đầu: Việc ăn thức ăn chứa nhiều bột ngọt có thể gây ra những cơn đau đầu bởi gia vị này làm tăng nguy cơ phản ứng với tác dụng phụ, triệu chứng này xảy ra từ khoảng 15 đến 30 phút sau khi ăn. 
  • Ăn nhiều bột ngọt dễ gây những bệnh về tim mạch: Bột ngọt có tác dụng kích thích vị giác, tăng cảm giác ăn ngon miệng, dù vậy với những người bị dị ứng bột ngọt có thể gặp phải tình trạng tim đập nhanh, đau lồng ngực. Nếu tình trạng này thường xuyên kéo dài sẽ dẫn đến bệnh tim mạch gây nguy hiểm cho sức khoẻ. 
  • Ăn nhiều bột ngọt dễ bị hen suyễn: Đối với những người có sức khoẻ yếu hoặc bị hen khi ăn quá nhiều bột ngọt sẽ bị khó thở, nếu tình trạng nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng con người. Hơn nữa, cũng có nhiều nghiên cứu cho thấy bột ngọt cũng ảnh hưởng xấu đến tế bào não cùng hệ thần kinh trung ương. 
  • Ăn nhiều bột ngọt gây ung thư dạ dày: Khi sử dụng bột ngọt quá nhiều sẽ gây hại đến những chất chống oxy hoá chống lại ung thư dạ dày, những chất này khi bị suy giảm cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. 

6. Hướng dẫn cách phòng tránh say bột ngọt mà bạn nên biết

Việc xây dựng chế độ ăn không có bột ngọt là cách tốt nhất để ngăn ngừa tình trạng dị ứng. Tuy nhiên nếu như bạn cảm thấy không thể không dùng loại gia vị này thì hãy tham khảo ngay những cách dưới đây để phòng trường hợp bị dị ứng bột ngọt: 

  • Cẩn trọng với các loại thực phẩm: Những người có cơ địa dễ say bột ngọt nên cẩn thận với những loại thức ăn nhẹ, có vị mặn và được chế biến sẵn như bánh quy giòn, các loại hạt có hương hay khoai tây chiên… Đồng thời nên cẩn thận với những loại nước dùng như canh thịt bò, canh rau, các loại súp và thực phẩm tiện lợi như mì ramen, thức ăn đông lạnh… 
  • Thận trọng khi ăn ở ngoài: Hầu hết những nhà hàng hiện nay đều sử dụng bột ngọt làm gia vị cho các món ăn của mình. Vậy nên nếu bạn thường gặp phải tình trạng đau nửa đầu, buồn nôn trong vòng vài giờ sau khi ăn chúng thì hãy tìm các cửa hàng khác vào lần sau. Hoặc trước khi gọi món, bạn nên hỏi trước để đầu bếp hạn chế thêm bột ngọt trong thành phần thức ăn của bạn. 
  • Ưu tiên sử dụng thực phẩm tươi ngon và giàu dinh dưỡng: Các loại thực phẩm như trái cây, rau củ quả cùng thịt hữu cơ vốn giàu vitaminkhoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch và tăng cường sức khoẻ. 
hướng dẫn cánh phòng tránh bị say bột ngọt
Hướng dẫn cách phòng tránh bị say bột ngọt trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày

>>>Đọc ngay:

Say cà phê là gì? Tip cứu cánh cho người bị say cà phê

Say trà là gì? Xử lý như thế nào khi bị say trà?

Trên đây là những thông tin hữu ích về say bột ngọt là gì mà Vua Nệm muốn gửi đến bạn đọc, hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn giải quyết tình trạng say bột ngọt và phòng ngừa triệu chứng không mong muốn này. 

Bài viết liên quan:

Avatar
Minh Anh