Sức khỏe giấc ngủ

Kính chắn ánh sáng xanh là gì? Nó có giúp ngủ ngon hơn?

CẬP NHẬT 27/04/2023 | BỞI Minh Anh

Trong thế giới công nghệ phát triển mạnh mẽ như ngày nay, chúng ta thường sử dụng quá nhiều các thiết bị điện tử có phát ra ánh sáng xanh nhân tạo, nhất là vào ban đêm trước khi đi ngủ. Điều này gây cản trở giấc ngủ và ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể. Chính vì vậy, người ta đã sáng tạo ra sản phẩm kính chắn ánh sáng xanh như một giải pháp bảo vệ con người khỏi tác hại của ánh sáng xanh tới giấc ngủ. Trong bài viết này, Vua Nệm sẽ dẫn các bạn đi tìm hiểu về kính chống ánh sáng xanh để biết nó có thực sự giúp ngủ ngon hay không.

1. Tác hại của ánh sáng xanh đến giấc ngủ

1.1. Mối quan hệ của ánh sáng và giấc ngủ

Ánh sáng xanh là một phần của quang phổ ánh sáng mà mắt có thể nhìn thấy và nằm trong phạm vi 380 đến 500 nanomet. Ánh sáng xanh có bước sóng ngắn nhất và năng lượng cao nhất.

Khoảng một phần ba của tất cả ánh sáng nhìn thấy được coi là ánh sáng xanh. Ánh sáng mặt trời là nguồn ánh sáng xanh tự nhiên lớn nhất. Các nguồn ánh sáng xanh nhân tạo bao gồm: đèn huỳnh quang, TV LED, màn hình máy tính, điện thoại thông minh và màn hình máy tính bảng.

ánh sáng xanh là gì
Ánh sáng xanh nhân tạo phát ra từ màn hình điện thoại, đèn…có thể ảnh hưởng tới giấc ngủ

Ánh sáng xanh giúp tăng cường sự tỉnh táo, ngăn buồn ngủ vào ban ngày. Nó cũng giúp củng cố và tăng cường trí nhớ và chức năng não, đồng thời nâng cao tâm trạng. Ánh sáng xanh điều chỉnh chu kỳ thức và ngủ tự nhiên của cơ thể thông qua nhịp sinh học. Cụ thể:

  • Khi một số tế bào trong mắt chúng ta phát hiện ra bóng tối, chúng sẽ gửi một thông điệp đến nhân trên chiasmatic, hay SCN (một cấu trúc nằm ở vùng dưới đồi của não bộ, được tạo thành từ khoảng 20.000 tế bào thần kinh). Sau đó, SCN báo cho tuyến tùng sản xuất hormone melatonin khiến chúng ta buồn ngủ.
  • Vào buổi sáng, khi mắt chúng ta phát hiện ra ánh sáng, SCN sẽ báo cho tuyến tùng làm chậm quá trình sản xuất melatonin để chúng ta có thể thức dậy dễ dàng hơn.

Hiểu một cách đơn giản, khi tiếp xúc với ánh sáng xanh từ mặt trời, chúng ta cảm thấy tỉnh táo hơn và không buồn ngủ vào ban ngày. Khi mặt trời lặn, não của chúng ta nhận được tín hiệu đã đến giờ sản xuất melatonin và chúng ta cảm thấy buồn ngủ.

Nhưng nếu chúng ta có thói quen lướt điện thoại trước khi đi ngủ, ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại có thể báo hiệu cho não biết rằng chưa đến giờ buồn ngủ, ngăn chặn quá trình sản xuất melatonin. Theo thời gian, chúng ta sẽ bị mất ngủ, khó ngủ vì não cho rằng thời điểm này vẫn là ban ngày.

tác hại của ánh sáng xanh
Lướt điện thoại trước khi ngủ trong thời gian dài có thể gây mất ngủ

1.2. Tác hại của ánh sáng xanh tới giấc ngủ

Các nghiên cứu nhỏ gần đây cũng cho thấy việc tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ. Cụ thể:

  • Việc sử dụng máy đọc sách điện tử một giờ trước khi đi ngủ sẽ khiến con người lâu đi vào giấc ngủ, khó ngủ hơn. Điều này làm giảm thời lượng giấc ngủ REM. Cơ thể sẽ mệt mỏi, thiếu sự tỉnh táo vào sáng hôm sau.  
  • Một nghiên cứu khác cho thấy rằng tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm khoảng 2 giờ sẽ rút ngắn thời gian ngủ, làm rối loạn giấc ngủ và dẫn đến tình trạng uể oải hơn vào ngày hôm sau. 
  • Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm trong 1 giờ sẽ kích thích sản xuất cortisol – một loại hormone gây căng thẳng làm tăng sự tỉnh táo và khiến bạn mất ngủ. Theo thời gian, tình trạng thiếu ngủ mãn tính có thể dẫn đến các triệu chứng khác như mệt mỏi hoặc căng thẳng.

2. Kính chắn ánh sáng xanh là gì? Nó có giúp ngủ ngon hơn?

2.1. Kính chắn ánh sáng xanh là gì?

Kính chắn ánh sáng xanh còn được gọi là kính lọc ánh sáng xanh hay kính chống ánh sáng xanh. Những chiếc kính này có các tròng kính được chế tạo đặc biệt, ngăn chặn hoặc loại bỏ, lọc và giảm ánh sáng xanh đi vào mắt của chúng ta khi sử dụng các thiết bị điện tử. Đồng thời, kính vẫn cho phép phần còn lại của quang phổ ánh sáng đi qua mắt để chúng ta có thể nhìn thấy sự vật.

kính chắn ánh sáng xanh là gì
Kính chắn ánh sáng xanh có tròng kính đặc biệt giúp chặn ánh sáng xanh đi vào mắt

2.2. Kính chống ánh sáng xanh giúp ngủ ngon hơn?

Ánh sáng xanh bị “mang tiếng xấu” vì được cho là gây ra chứng mất ngủ, khó ngủ. Vậy sự xuất hiện của kính chắn ánh sáng xanh có phải là giải pháp giải quyết triệt để vấn đề này hay không? Dưới đây là một số dẫn chứng:

  • Một nghiên cứu trên 20 người trưởng thành cho thấy rằng, đeo kính chặn ánh sáng xanh ba giờ trước khi đi ngủ giúp cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ và tâm trạng so với nhóm đối chứng. 
  • Một thử nghiệm trên 14 người bị mất ngủ đeo kính chống ánh sáng xanh trong hai giờ trước khi đi ngủ cho thấy, so với kính thuốc màu trong suốt, thì kính lọc ánh sáng xanh đã cải thiện thời gian ngủ, chất lượng giấc ngủ và có giấc ngủ ngon hơn. 
  • Một thử nghiệm khác với 20 người trưởng thành khỏe mạnh, họ đeo kính chặn ánh sáng xanh trong một tuần từ 6 giờ tối cho đến khi đi ngủ.  Kết luận được đưa ra rằng những chiếc kính này không cải thiện thời gian hoặc chất lượng giấc ngủ sau một tuần thử nghiệm.

Các nghiên cứu ở quy mô lớn vẫn còn hạn chế nên khó có thể đưa ra kết luận chắc chắn cho vấn đề kính chống ánh sáng xanh có giúp ngủ ngon hơn hay không. Các nghiên cứu vẫn còn tồn tại những kết quả và quan điểm trái chiều. Tuy nhiên, phần lớn đều cho rằng, kính lọc ánh sáng xanh rất có thể sẽ giúp ích cho những người mắc chứng mất ngủ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc đồng hồ sinh học bị chậm.

3. Chọn loại kính chặn ánh sáng xanh nào tốt?

3.1. Chọn màu sắc tròng kính

Nếu bạn đang muốn mua một cặp kính chặn ánh sáng xanh, thì nên chọn các mẫu kính có màu cam. Trong các nghiên cứu về màu sắc của tròng kính lọc ánh sáng xanh, những người đeo kính màu cam vào buổi tối giúp ngủ nhanh hơn và tận hưởng giấc ngủ sâu hơn so với những màu sắc tròng kính khác. Điều đó có nghĩa là nó có khả năng chặn ánh sáng xanh tốt hơn. 

Ngoài màu cam, các bạn cũng có thể chọn kính chặn ánh sáng xanh có màu đỏ hoặc nâu. Hai màu sắc này cũng mang tới khả năng chống ánh sáng xanh tốt, chỉ xếp sau màu cam.

Kính chống ánh sáng xanh màu cam, đỏ giúp lọc ánh sáng xanh hiệu quả
Kính chống ánh sáng xanh màu cam, đỏ giúp lọc ánh sáng xanh hiệu quả

3.2. Chọn kiểu dáng gọng kính

Tùy theo gương mặt và sở thích, các bạn có thể chọn gọng kính có thiết kế hình vuông, hình chữ nhật, gọng kính phi công, mắt mèo, tròn…

Theo đó, nếu bạn có gương mặt tròn thì nên chọn gọng kính có hình vuông, hình chữ nhật, mắt mèo… để tạo sự sắc sảo, góc cạnh hơn, cân đối hơn cho gương mặt.

Nếu bạn có mặt hình vuông thì nên chọn gọng kính tròn, kính phi công để tạo nên sự mềm mại, tinh tế hơn cho khuôn mặt.

3.3. Chất liệu kính chặn ánh sáng xanh

Kính mắt được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như nhựa, thủy tinh, kim loại. Đối với tròng kính chống ánh sáng xanh thì nên chọn loại làm từ thủy tinh, tròng kính chiết suất cao và siêu mỏng để có độ trong suốt và chống xước tốt hơn, tầm nhìn tốt hơn.

Với chất liệu gọng kính, các bạn có thể chọn kim loại hoặc nhựa tùy theo sở thích. Gọng kính kim loại có độ bền cao và sang trọng hơn, trong khi gọng nhựa nhẹ nhàng và thoải mái hơn khi đeo.

Gọng kính nhựa thường nhẹ hơn gọng kính kim loại
Gọng kính nhựa thường nhẹ hơn gọng kính kim loại

Nếu việc đeo một cặp kính khiến bạn khó chịu và không quen, bạn cũng có thể thử dùng miếng dán bảo vệ màn hình chặn ánh sáng xanh dán vào màn hình thiết bị điện thoại thông minh, máy tính…Vừa giảm mỏi mắt vừa giúp bảo vệ màn hình của bạn khỏi trầy xước và nứt vỡ.

4. Các cách khác để giảm mỏi mắt và cải thiện chất lượng giấc ngủ

Nếu bạn không muốn đeo kính thì tốt nhất nên tránh tiếp xúc với các thiết bị phát ra ánh sáng xanh ít nhất một hoặc hai giờ trước khi đi ngủ. Bên cạnh đó là thực hiện các cách sau:

  • Sử dụng tính năng “Night Shift” hoặc “night mode” của điện thoại thông minh hoặc giảm độ sáng của màn hình thiết bị đang sử dụng.  
  • Vận động nhiều và hấp thụ ánh sáng mặt trời vào ban ngày để giúp bạn tỉnh táo và điều hòa nhịp sinh học bằng ánh sáng tự nhiên. Điều này giúp bạn ngủ ngon hơn vào ban đêm.  
  • Giảm độ sáng hoặc tắt tất cả đèn trong nhà vài giờ trước khi đi ngủ để cơ thể chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon. 
  • Thư giãn trước khi đi ngủ như đọc sách dưới ánh đèn dịu nhẹ. Nếu bạn phải sử dụng thiết bị đọc sách điện tử, hãy chọn thiết bị có e-ink, sử dụng ít ánh sáng xanh hơn.
Đọc sách trước khi ngủ giúp thư giãn tinh thần và ngủ ngon hơn
Đọc sách trước khi ngủ giúp thư giãn tinh thần và ngủ ngon hơn
  • Tuân theo quy tắc 20-20-20 của Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ. Tức là nghỉ 20 giây sau mỗi 20 phút nhìn vào màn hình điện thoại với khoảng cách 20 feet (khoảng 60cm), nó có thể giúp mắt bạn được nghỉ ngơi.
  • Chớp mắt khi nhìn điện thoại. Chúng ta có xu hướng ít chớp mắt khi nhìn màn hình thiết bị điện tử. Thông thường sẽ nhìn chằm chằm vào màn hình rất lâu. vì vậy hãy chớp mắt thường xuyên và cân nhắc sử dụng thuốc nhỏ mắt để giữ ẩm cho bề mặt mắt.

Trên đây là những chia sẻ của Vua Nệm về kính chắn ánh sáng xanh. Nếu các bạn thường xuyên sử dụng điện thoại quá lâu trước giờ đi ngủ và cảm thấy khó ngủ, hãy thử sử dụng kính chống ánh sáng xanh để cảm nhận được nó có thực sự giúp ngủ ngon hay không nhé.

Bài viết liên quan:

Avatar
Minh Anh