Vải rayon là chất liệu vải có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Cùng Vua Nệm tìm hiểu về đặc điểm vải rayon, quy trình sản xuất, ưu nhược điểm và ứng dụng của loại vải này trong đời sống.
Nội Dung Chính
1. Vải rayon là gì?
Vải rayon là một chất liệu sợi bán tổng hợp, được dệt từ các loại sợi tự nhiên như Cellulose hay bột gỗ. Chất liệu vải này mang những đặc điểm cơ bản của các chất liệu cotton, lụa, vải linen,… với bề mặt mềm mại, thoải mái khi mặc, tính linh hoạt cao và cực kỳ bền bỉ, có thể dùng lâu dài.
Vài rayon dù có nguồn gốc từ tự nhiên nhưng vẫn được thêm vào một số hóa chất trong quá trình sản xuất để tối đa hóa ưu điểm chất vải. Hiện nay, vải viscose là loại vải rayon phổ biến nhất, được sử dụng nhiều vì khả năng hút ẩm tốt và mang lại cảm giác thoáng mát.
2. Lịch sử ra đời vải rayon
Vải rayon là một trong những loại vải có lịch sử phát triển lâu đời, xuất hiện từ những năm 40 của thế kỷ trước. Thời điểm ấy, chất liệu vải này được gọi là lụa nhân tạo. Năm 1925, vải được gọi là rayon, sau đó vào năm 1952 loại vải này được chia thành 2 loại là rayon và Acetate.
Trong suốt giai đoạn đầu xuất hiện trên thị trường, vải rayon chủ yếu được dùng để sản xuất các mặt hàng đồ gia dụng, trang trí nội thất. Sau 1955, vải được dùng để may quần áo nhiều hơn. Ngày nay, đây là một loại vải có chất lượng tốt, được ứng dụng may nhiều kiểu trang phục đa dạng.
3. Quy trình sản xuất vải rayon
Bước 1
Ngâm cellulose tinh khiết trong dung dịch natri hidroxit để tạo thành những tấm xenlulo kiềm. Sau đó, tấm xenlulo kiềm được đem đi sấy khô và cắt nhỏ rồi tiếp tục ủ trong thùng kim loại 2 – 3 ngày với nhiệt độ và độ ẩm được kiểm soát tốt.
Bước 2
Các mảnh vụn sau khi được ủ xong sẽ đem khuấy cùng cacbon disunfua lỏng, cho ra đời những mảnh vụn màu cam là natri xenlulo xanthate. Tiếp tục cho xanthate xenlulozo ngâm trong xút ăn da để tạo ra một thứ dung dịch như mật ong.
Sau bước này, các chất tạo màu hoặc thuốc nhuộm được thêm vào, sau đó đem lọc bỏ tạp chất và cho vào thùng ủ để bảo quan trọng 4 – 5 ngày.
Bước 3
Dùng một loại dung dịch có tên là visco để sản xuất sợi bằng cách cho chất lỏng đi qua một vòi xoay như vòi hoa sen đi vào bồn axit. Tùy vào việc sản xuất xơ ghim hay sợi filament mà dùng trục quay lớn với các lỗ lớn hoặc trục quay nhỏ với lỗ nhỏ. Trong bồ axit diễn ra hiện tượng đông đặc các sợi, gọi là xenlulo tái sinh.
Bước 4
Các sợi này sau khi ngâm trong axit đảm bảo đủ điều kiện để dệt thành thảm vải dài. Tùy loại sợi cần dệt mà áp dụng các phương pháp kéo sợi tương ứng như kéo sợi liên tục, kéo sợi bằng nồi hoặc kéo sợi chỉ.
Bước 5
Sợi sau khi kéo được bảo dưỡng đầy đủ có thể sử dụng cho những quy trình dệt vải khác nhau. Vải thành phẩm tiếp tục được kiểm tra về khả năng chống cháy, độ trơn mịn, chống nhăn, chống thấm.
4. Các loại sợi rayon
4.1 Sợi Viscose
Sợi Viscose có kết cấu tương tự như sáp ong, là thành phần trong nhiều chất liệu như cotton, vải taffeta hoặc nhung. Loại vải có chứa sợi Viscose khá thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt nên thường dùng để may trang phục đi biển, quần áo mặc mùa hè.
4.2 Sợi Lyocell
Sợi Lyocell là loại sợi khá thân thiện môi trường, được sản xuất từ bột gỗ bằng công nghệ nano khép kín. Loại sợi này có nhiều ưu điểm như không gây kích ứng da, khả năng phân hủy đến 100%, dễ nhuộm màu và khả năng thấm hút tốt. Vì thế, giá thành của sợi Lyocell trên thị trường khá cao.
4.3 Sợi Modal Rayon
Các Cellulose trong cây bạch dương và cây sồi được dùng để tạo ra sợi Modal Rayon. Loại sợi này cần được xử lý phức tạp để đạt các yêu cầu về chất lượng trước khi dệt. Tuy nhiên, vải dệt từ sợi Modal Rayon lại rất mềm mại, không bị nhăn và thoải mái khi sử dụng.
5. Ưu nhược điểm của vải rayon
5.1 Ưu điểm
- Bề mặt vải mềm mại, bóng mịn và thoáng mát, mang lại cảm giác cực kỳ dễ chịu và thoải mái trong quá trình sử dụng
- Vải có khả năng năng thấm hút mồ hôi rất tốt, phù hợp để chọn cho những trang phục mùa hè, quần áo đi biển
- Chất vải này an toàn với sức khỏe, thân thiện với môi trường và có tính ứng dụng cao, ngoài dùng may quần áo còn được sản xuất băng gạc băng bó vết thương
- Các loại sợi linen, cotton có thể được trộn vào để sản xuất nên vải rayon với chất lượng tốt
- Vải rayon sang trọng nhưng giá thành khá hợp lý, bạn có thể dễ dàng mua rất nhiều trang phục may từ vải này để sử dụng
- Đây cũng là chất liệu vải dễ dàng nhuộm màu
5.2 Nhược điểm
- Vải có khả năng hấp thụ hơi ẩm trong không khí và hấp thụ dầu của cơ thể nên rất dễ bị ẩm mốc
- Vải rayon cũng dễ bạc màu và giãn mất form sau một thời gian sử dụng
- Quy trình sản xuất chất liệu vải này gây ô nhiễm môi trường
- Việc làm sạch và bảo quản chất liệu vải này khó khăn hơn các loại vải khác
6. Ứng dụng của vải rayon
6.1 May mặc
Ngày nay, vải rayon được ứng dụng rất nhiều trong lĩnh vực may mặc. Đây là loại sợi mềm mát như lụa, phù hợp may những trang phục nữ có độ rũ cao, ôm trọn lấy cơ thể người mặc. Vải rayon dùng để may nhiều loại đầm, váy,… dành cho phái đẹp vì sự mềm mại và vẻ ngoài bóng bẩy. Đặc biệt, chất vải này còn được dùng để may sari (trang phục của người Ấn), khăn quàng cổ, khăn choàng và cả đồ lót.
6.2 Nội thất
Trong ngành nội thất, vải rayon được sử dụng để may ga giường, rèm cửa, nội thất. Ngoài ra, vải còn có thể may khăn tắm vì trọng lượng nhẹ lại hút ẩm tốt, rất lý tưởng để mang theo khi đi du lịch, đi phượt.
6.3 Trong lĩnh vực khác
- Trong lĩnh vực công nghiệp, vải rayon được dùng để làm sợi tire cord phục vụ làm lốp xe ô tô
- Trong ngành y tế, vải rayon còn được dùng làm băng phẫu thuật
- Vải rayon này còn được dùng làm sản phẩm tả, đồ dùng vệ sinh phụ nữ
7. Cách bảo quản vải rayon
Vải rayon đẹp nhưng cũng cần bảo quản đúng cách để duy trì độ bền:
- Chất liệu vải này không nên giặt tay hay giặt máy mà cần sử dụng phương pháp giặt khô
- Có thể hòa tan thêm chất tẩy rửa dịu nhẹ vào nước sạch và ngâm quần áo may từ vải rayon trong thời gian 30 phút, sau đó mới đem giặt
- Sau khi giặt sạch sẽ, bạn nên phơi quần áo ở nơi khô ráo thoáng máy, không nên dùng máy sấy
>> Xem thêm:
- Vải su là gì? Ưu nhược điểm và ứng dụng của chất liệu vải này trong cuộc sống
- Vải oxford là gì? Ưu nhược điểm và ứng dụng của vải oxford trong ngành may mặc
Vải rayon là chất liệu vải mềm mại, thoáng mát và hút ẩm tốt, ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau như may mặc, nội thất, y tế,… tạo nên những sản phẩm chất lượng với giá tốt. Đây là chất vải mà bạn có thể cân nhắc lựa chọn vì giá thành khá hợp lý và có rất nhiều mặt hàng may từ vải rayon.