Tìm một nửa “đích thực” qua Thuyết tam giác tình yêu của Sternberg

Tình yêu là một trạng thái tinh thần và cảm xúc mà con người trải qua suốt đời. Điều này có thể đem lại niềm hạnh phúc, sự đau khổ và trải nghiệm đáng nhớ. Tuy nhiên, tình yêu không phải lúc nào cũng dễ hiểu và thuyết tam giác tình yêu của Sternberg đã trở thành một công cụ quan trọng để giúp chúng ta hiểu rõ những khía cạnh phức tạp của tình cảm. Cùng Vua Nệm khám phá về học thuyết này ngày trong bài viết dưới đây bạn nhé!

1. Thuyết tam giác tình yêu của Sternberg là gì?

Thuyết tam giác tình yêu được công bố vào năm 1980 bởi nhà tâm lý học người Mỹ Robert Sternberg. Ông lập luận rằng tình yêu không đơn thuần mà được xây dựng và hình thành dựa trên ba yếu tố cơ bản được biểu thị dưới dạng ba đỉnh trong một tam giác. Điều này tạo nên một mô hình tương tác động hữu ích cho tình yêu. 

Năm 2021, một nghiên cứu khác cho thấy sự phổ quát của lý thuyết tam giác tình yêu Sternberg bằng việc thực hiện và đưa ra các bằng chứng thực nghiệm. 

2. Ba yếu tố  tạo nên Thuyết tam giác tình yêu Sternberg

Thuyết tam giác tình yêu của Sternberg đặt tình yêu trong một khung cảnh ba yếu tố chính bao gồm:

• Thân mật: Gồm cảm giác gần gũi, kết nối tinh thần và gắn bó. Thân mật thể hiện sự cảm thấy gần gũi và một kết nối tinh thần chặt chẽ với người kia, tạo nên một mối gắn bó đặc biệt.
• Say mê: Liên quan đến cảm giác ham muốn mạnh mẽ, thúc đẩy sự hấp dẫn về thể xác, lãng mạn và đôi khi đạt đến sự viên mãn tình dục. Đam mê biểu thị sự lôi cuốn về vẻ ngoại hình của đối phương và khả năng tạo ra các trải nghiệm tình yêu đầy thú vị.
• Quyết định: Liên quan đến cảm giác thúc đẩy một người ở lại với người kia và hướng tới các mục tiêu và lý tưởng chung. Cam kết bao gồm quyết định đưa ra một sự cam kết đối với đối phương, hỗ trợ và tạo điều kiện cho mối quan hệ tiến xa hơn.

3. Bảy kiểu cơ bản trong Thuyết tam giác tình yêu

Thuyết tam giác tình yêu cho rằng có bảy loại cơ bản của tình yêu dựa trên sự kết hợp của ba yếu tố chính gồm: Thân mật, say mê, quyết định. Bảy loại tình yêu này gồm:

3.1. Yêu thích

Yếu tố đặc trưng: Thân mật

Thân thiết là một dạng của tình cảm làm cho hai người cảm thấy ấm áp và kết nối tinh thần. Tuy nhiên, một mối quan hệ chỉ dựa vào tình bạn và thân mật không đủ để khiến bạn muốn dành trọn đời cho đối phương. Ở giai đoạn này, bạn đơn giản là chỉ muốn gặp gỡ để chia sẻ, tìm kiếm sự an ủi và xóa tan nỗi cô đơn.

Một cách để kiểm tra xem mối quan hệ của bạn có đang ở mức thân thiết hay không, là tạm thời cách xa người kia trong một khoảng thời gian. Bạn có thể cảm thấy thiếu vắng, nhưng bạn không phải suy tư về họ cả ngày. Nhưng nếu bạn bắt đầu cảm thấy nỗi nhớ ấy đầy mê hoặc và khao khát không dứt, thì có lẽ đó là dấu hiệu của một tình yêu sâu sắc hơn.

3.2. Yêu say đắm

Yếu tố đặc trưng: Say mê

Câu “yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên” có thể miêu tả hoàn hảo cho kiểu tình yêu này, thường xuất hiện khi mối quan hệ đang ở giai đoạn đầu chớm nở. Lúc này, tim bạn đập nhanh, cảm giác hạnh phúc tràn ngập và ham muốn về mặt thể xác đạt đến đỉnh điểm. Bạn không thể ngừng suy tư về người kia và mong muốn tiếp xúc với họ là điều không thể tránh khỏi.

Theo quan điểm của Sternberg, tình yêu đam mê này có sự tương đồng với trạng thái cuồng yêu. Dorothy Tennov, một nhà tâm lý học, mô tả nó như một dạng yêu bùng cháy với cảm xúc và suy nghĩ liên tục xâm nhập vào tâm trí.  Vì nó đến nhanh nên đi cũng khá nhanh, thường không để lại thời gian cho những cuộc trò chuyện sâu sắc.

3.3. Tình yêu mờ nhạt

Yếu tố đặc trưng: Quyết định

Loại tình yêu này thường xuất hiện khi ngọn lửa đam mê đã mờ nhạt. Trong mối quan hệ, hai người vẫn ở bên nhau và thực hiện các trách nhiệm mà không còn sự hấp dẫn hay thân mật như trước. Nó thường duy trì bởi những ràng buộc khác như các cam kết pháp luật, trách nhiệm gia đình, tài sản chung hoặc sự thương cảm.

Tình yêu mờ nhạt cũng có thể xuất hiện ở giai đoạn ban đầu của mối quan hệ. Một ví dụ điển hình là các cuộc hôn nhân sắp đặt, trong đó hai bên có thể đến bên nhau vì áp lực xã hội hoặc vì mục tiêu khác, sau đó tìm cách xây dựng tình yêu. Nếu may mắn, họ có thể trải qua những khoảnh khắc đầy cảm xúc và ngọt ngào.

3.4. Yêu lãng mạn

Yếu tố đặc trưng: Sự thân mật và say mê

Tình yêu lãng mạn thường thấy trong giai đoạn hẹn hò, khi các cặp đôi vẫn đang khám phá nhau và chưa có kế hoạch cụ thể cho tương lai. Loại này cũng có thể thấy trong các mối quan hệ thanh xuân, ví dụ như trong trường học. Mặc dù chưa thể chắc chắn về mối quan hệ dài hạn, họ vẫn có thể thể hiện tình cảm bằng cách nắm tay nhau, tặng quà và trò chuyện thậm chí suốt đêm.

3.5. Tình nghĩa

Yếu tố đặc trưng: Sự thân mật và quyết định

Đây là loại tình cảm mà bạn thấy ở các cặp đôi không còn những cảm xúc mãnh liệt như lúc đầu, nhưng họ vẫn duy trì một mối quan hệ vững chắc. Lý do chính là họ có những mục tiêu và giá trị chung và họ hiểu và đồng cảm với nhau. Họ là bạn đời mà bạn có thể tin tưởng và dựa vào, mang lại sự ổn định và hỗ trợ cho nhau.

Loại tình cảm này thường phát triển sau một thời gian dài sống chung và được duy trì thông qua việc tạo ra các thói quen cùng nhau. Nó cũng có thể xảy ra khi bạn và người bạn ban đầu chỉ là bạn thân và sau đó biến thành tình yêu chân thành.

3.5. Tình yêu khờ dại

Yếu tố đặc trưng: Say mê và quyết định

Đây là loại tình yêu mà nhanh chóng hình thành và kết hôn trong thời gian ngắn, thường do cảm xúc mạnh mẽ trong giai đoạn tìm hiểu. Tuy nhiên, những mối quan hệ như vậy thường dễ rơi vào nguy cơ tan vỡ khi cảm xúc trôi qua và sự hiểu biết lẫn nhau còn hạn chế.

Khi đang đắm chìm trong tình yêu, não bộ thường không hoạt động đầy đủ để đánh giá hợp lý hành vi của đối tác. Do đó, khi chuyển từ giai đoạn yêu đầu vào hôn nhân, nhiều người có thể thất vọng trước sự thật của cuộc sống thường ngày và người yêu không còn được xem là hoàn hảo như lúc bắt đầu.

3.6. Tình yêu viên mãn

Yếu tố đặc trưng: Thân mật, say mê và quyết định

Tình yêu viên mãn là sự hoàn hảo giữa ba yếu tố chính. Sau nhiều năm bên nhau, cả hai vẫn duy trì sự hấp dẫn về mặt vật lý, vẫn giao tiếp một cách hiệu quả để vượt qua mọi khác biệt và khó khăn trong cuộc sống.

Trong loại tình yêu này, bạn cảm thấy như bạn đã tìm thấy “người một nửa” thực sự của cuộc đời mình. Bạn không thể tưởng tượng cuộc sống mà thiếu đi họ. Giữa hai người, không có gì có thể làm thay đổi tình yêu này.

4. Bài học rút ra từ tam giác tình yêu Sternberg?

Mặc dù đã tiến sâu vào việc nghiên cứu về tình yêu, giáo sư Sternberg vẫn tin rằng mọi mối quan hệ tình yêu vẫn còn nhiều khía cạnh mà mô hình tam giác chưa bao quát hết. Tuy nhiên, thuyết này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về những gì bạn cần trong tình yêu và tập trung vào việc cải thiện nó.

Không có một kiểu tình yêu nào là hoàn toàn xấu hoặc tốt, nhưng điểm chung là bạn không nên chỉ ngồi đó mà chờ đợi tình yêu tự động thay đổi. Ví dụ, nếu cảm thấy sự say mê dần suy yếu, bạn nên tự mình nỗ lực để thắp lại ngọn lửa đó. Nếu xảy ra biến cố gì, bạn có thể xem đó là cơ hội để cùng nhau củng cố mối quan hệ.

Chúng ta có thể áp dụng những kiến thức từ Thuyết tam giác tình yêu của Sternberg vào cuộc sống hàng ngày để xây dựng, duy trì và làm cho tình yêu trở nên đáng giá hơn. Cám ơn bạn đã theo dõi bài chia sẻ của Vua Nệm!