Sức khỏe giấc ngủ

Vivid dream là gì? Lý giải về hiện tượng Vivid dream thường gặp

CẬP NHẬT 03/10/2023 | BỞI Hoàng Uyên

Vivid dream là một hiện tượng liên quan đến giấc mơ mà nhiều người thường xuyên gặp phải. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ Vivid dream là gì cũng như cách thức hoạt động của nó. Để độc giả biết được thêm nhiều kiến thức thú vị, Vua Nệm sẽ lý giải tất tần tật thông tin liên quan đến hiện tượng này nhé!

hiện tượng Vivid dream là gì
Vivid dream là gì mà nhiều người thường xuyên gặp phải?

1. Vivid dream là gì?

Vivid dream, còn được gọi là “giấc mơ sống động”, là một hiện tượng diễn ra khi bạn có thể nhớ được đa số các chi tiết liên quan đến giấc mơ của mình sau khi thức dậy. Thỉnh thoảng, những giấc mơ đó đem đến cho bạn cảm giác sống động y như thật đến nỗi bạn không thể phân biệt được mình đang mơ hay tỉnh.

Chuyên gia giấc ngủ Afy Okoye và nhà tâm lý Michael Breus đã nhận định rằng Vivid dream có thể được chia thành 4 loại:

  • Lucid dream (giấc mơ sáng suốt): Diễn ra khi bạn biết được bản thân mình đang mơ và có khả năng điều khiển giấc mơ của mình. 
  • Nightmare (ác mộng).
  • Dream enactment: Diễn ra khi bạn “hành động” theo giấc mơ của mình chẳng hạn như nói mê, quơ tay chân loạn xạ,… đạp chân hay quơ tay loạn xạ. Tuy nhiên, hiện tượng này hoàn toàn khác với mộng du vì dream enactment xuất hiện ở giai đoạn REM (giấc ngủ mắt chuyển động nhanh) còn mộng du xuất hiện phổ biến ở giai đoạn NREM (giấc ngủ mắt không chuyển động nhanh).
  • Fever dream: Diễn ra trong lúc sốt và khi bạn mơ thấy nhiều điều tiêu cực.
 hình thái giấc mơ
Có 4 hình thái giấc mơ mà chúng ta thường hay gặp phải

2. Cách thức hoạt động của Vivid dream

Một chu kỳ của giấc ngủ thường bắt đầu bằng việc mắt chuyển động nhanh (REM) và kết thúc bằng việc mắt chuyển động không nhanh (NREM). Ở giai đoạn NREM, bạn chỉ thường ngủ “nông” và mơ những giấc mơ đơn giản. Bước sang giai đoạn REM, bạn mới có thể ngủ sâu và mơ những giấc mơ chi tiết, phức tạp hơn.

Một đêm của chúng ta thường sẽ trải qua từ bốn đến sáu chu kỳ trên. Trong quá trình đó, giấc mơ có thể hiện diện ở bất cứ giai đoạn nào nhưng sẽ dữ dội, phức tạp và chân thực nhất khi ở giai đoạn (REM). Bởi lẽ, đây là thời điểm mà vùng dưới đồi (hypothalamus) hoạt động cực kỳ mạnh mẽ.

Khi đạt đến chu kỳ cuối cùng (lúc chuẩn bị thức dậy) thì giai đoạn NREM sẽ giảm đi đáng kể, trong khi đó thì giai đoạn REM se trở nên kéo dài hơn. Theo Verywell Mind thì Vivid dream thường sẽ xuất hiện trong giai đoạn này. Cũng trong thời điểm đó, nếu bạn đột ngột tỉnh giấc thì não bộ sẽ có khả năng ghi nhớ được chi tiết của giấc mơ.

 Cách thức hoạt động của Vivid dream
Vivid dream thường xuất hiện ở thời điểm chuẩn bị thức dậy

XEM THÊM: So sánh giấc ngủ REM và NREM đầy đủ và chi tiết nhất

3. Nguyên nhân xuất hiện Vivid dream là gì?

Sau khi tìm hiểu Vivid dream là gì, hẳn nhiều độc giả sẽ cảm thấy thắc mắc về nguyên nhân của nó. Hiện tại, vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu nào có thể nhận định chính xác về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng Vivid Dream. Tuy nhiên, NSF đã chỉ ra một số yếu tố có thể tác động đến tần suất xảy ra hiện tượng như sau:

  • Những bệnh lý liên quan đến thể chất/tinh thần: Theo Healthline, những người có dấu hiệu trầm cảm hoặc tâm thần phân liệt sẽ có xác suất gặp Vivid dream nhiều hơn mức bình thường. Chưa hết, hiện tượng này cũng thường xảy ra ở những bệnh nhân ung thư và tim mạch.
  • Căng thẳng, lo âu: Khi stress, hàm lượng cortisol trong cơ thể sẽ tăng cao. Đây vốn là kẻ thù của giấc ngủ ngon và có thể khiến bạn thường xuyên mơ thấy ác mộng.
  • Tác dụng phụ do thuốc/chất kích thích gây ra: Một vài loại thuốc trị tim mạch, trầm cảm và Parkinson có thể gia tăng tần suất bạn gặp Vivid dream. Mặt khác trong quá trình cai rượu, đôi khi bạn cũng gặp phải đến hiện tượng này. NSF cho rằng những loại đồ uống có cồn sẽ gây ức chế giấc ngủ khiến bạn ngủ nông hơn.
  • Rối loạn nhịp sinh học: Sự thay đổi chu kỳ sinh học (do sống lệch múi giờ, thức khuya,…) khiến bạn dễ bị rối loạn chu kỳ ngủ, do vậy nhớ được chi tiết giấc mơ của mình. Riêng đối với nữ giới, sự thay đổi về hormone lúc mang thai hoặc đến ngày “đèn đỏ” cũng là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này.
 Nguyên nhân xuất hiện Vivid dream
Có nhiều lý do làm tăng tần suất gặp phải Vivid dream

4. Những ảnh hưởng của hiện tượng Vivid dream

Hiện tượng Vivid dream không phải quá nguy hiểm khi chúng ta trải qua. Thậm chí, giấc mơ có dạng lucid dream còn được ứng dụng như một liệu pháp để giải tỏa căng thẳng cũng như phục hồi chức năng vận động.

Tuy nhiên nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng ghi nhớ được giấc mơ của mình sau khi thức dậy, đặc biệt là ác mộng thì nhiều khả năng nó sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Ngoài ra, những ảnh hưởng khác của Vivid dream là gì?

4.1. Mệt mỏi vào ban ngày

Khi giấc ngủ của bạn bị ngắt quãng liên tục nhiều lần trong đêm, nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và tập trung của bạn vào ngày hôm sau. Nghiêm trọng hơn, tình trạng này sẽ tác động trực tiếp đến hiệu suất công việc, nhất là đối với những ngành nghề liên quan đến xây dựng, y tế hay máy móc.

4.2. Tâm trạng thất thường

Khi ác mộng lặp đi lặp lại khá thường xuyên sẽ làm hình thành nên tâm lý lo âu, căng thẳng hay nhiều vấn đề về tâm lý khác. Điều này cũng khiến bạn trở nên nhạy cảm và dễ cáu giận hơn trong ngày.

4.3. Tâm lý né tránh giấc ngủ

Việc liên tục mơ thấy ác mộng sẽ khiến nhiều người cảm thấy sợ hãi và muốn né tránh giấc ngủ cho dù cơ thể rất cần nạp lại năng lượng. Tình trạng thiếu ngủ kéo dài khiến cơ thể của bạn trở nên kiệt quệ, trao đổi chất cũng kém đi.

ảnh hưởng của hiện tượng Vivid dream
Việc ám ảnh khiến họ có tâm lý né tránh giấc ngủ

5. Hạn chế ảnh hưởng mà Vivid dream đem lại như thế nào?

Tình trạng Vivid dream diễn ra thường xuyên là điều không ai mong muốn. Do đó, để giảm bớt tần suất xảy ra Vivid dream, điều mấu chốt là bạn cần có thói quen sinh hoạt điều độ và hạn chế để cơ thể rơi vào stress quá nặng. 

5.1. Rèn luyện “nếp ngủ” lành mạnh

Bạn cần duy trì thói quen ngủ theo một khung giờ cố định. Trước khi ngủ hạn chế ăn quá no hay tiêu thụ đồ uống/caffeine có chứa cồn. Đảm bảo rằng điện thoại hay những thiết bị điện tử khác đã đặt xa khỏi tầm tay, phòng đủ tối và yên tĩnh,… để bạn dễ ngủ hơn.

Hoặc bạn cũng có thể nâng cao chất lượng giấc ngủ của mình bằng cách đầu tư chăn ga gối đệm sao cho thật thoải mái. Dưới đây là gợi ý của Vua Nệm về một số mẫu mã nệm đem lại cho bạn giấc ngủ êm ái nhất:

5.2. Giữ tinh thần thoải mái

Trước khi ngủ, bạn có thể ngồi thiền, tập thở sâu, yoga hay thực hiện một số kỹ thuật dẫn dắt hình ảnh. Đặc biệt, hãy đảm bảo rằng bạn có thể bỏ ra một khoảng thời gian nào đó trong ngày để cơ thể được nghỉ ngơi, không bị quá tải.

Hạn chế ảnh hưởng mà Vivid dream đem lại
Tập yoga trước khi ngủ để cơ thể được thư giãn, thoải mái

5.3. Liệu pháp tưởng tượng diễn tập

Trường hợp những ác mộng mà bạn gặp phải có liên quan đến những sang chấn tâm lý xảy ra trong quá khứ, bạn có thể áp dụng liệu pháp tưởng tượng diễn tập theo chuyên gia tâm lý hướng dẫn. Cụ thể, bạn sẽ tự tưởng tượng ra phần kết của cơn ác mộng sao cho chúng trở nên tốt đẹp hơn khi bạn nhớ lại. Dần dần, bạn sẽ không còn cảm thấy ám ảnh nữa.

Trên đây là lý giải hiện tượng Vivid dream là gì cũng như những phương pháp để hạn chế Vivid dream xảy ra trong giấc ngủ của bạn. Qua bài viết, Vua Nệm hy vọng rằng độc giả sẽ có một giấc ngủ sâu và trọn vẹn nhé!

Nguồn tham khảo: https://www.healthline.com/health/vivid-dreams-causes

Bài viết liên quan:

Hoàng Uyên
Hoàng Uyên