Chuyện quanh ta

Chè lam đặc sản ở đâu? Nguồn gốc của tên gọi?

CẬP NHẬT 02/12/2022 | BỞI Tôn Vân

Chè lam là một món ăn dân dã của người Việt. Món ăn này đã xuất hiện từ rất lâu và có mặt ở nhiều tỉnh thành của đất nước. Thế nhưng ít ai biết tới thực chất chè lam đặc sản ở đâu? Có nguồn gốc như thế nào và tại sao lại có tên gọi là chè lam? Để giải đáp những câu hỏi này bạn có thể tham khảo bài viết của chúng tôi!

chè lam đặc sản
Tìm hiểu chè lam đặc sản ở đâu và nguồn gốc của cái tên

1. Nguồn gốc chè lam đặc sản ở đâu?

Có rất nhiều người dù đã ăn chè lam trong suốt nhiều năm liền nhưng vẫn không biết chè lam đặc sản ở đâu cũng như nguồn gốc tên gọi của thức quà này. Theo như những ghi chép cũng như truyền miệng từ ông cha ta thì chè lam là một món ăn xuất phát từ tấm lòng thành kính của người dân dành cho Đức Phật. Vì vậy, họ đã nghiên cứu để làm ra một món bánh vừa thơm lại vừa dẻo ngọt để dâng lên làm lễ.

Tuy nhiên, có một số tài liệu thì cho rằng món ăn này có nguồn gốc từ thời nhà Lê. Khi đó, vì muốn những người lính tiện mang theo lương thực để hành quân đi đánh giặc, nghĩa quân Lam Sơn đã tạo ra món ăn này. 

Nhưng một nghiên cứu dân gian khác thì lại nói rằng nguồn gốc của món chè lam này có từ thời vua Minh Mạng. Khi ấy, cả người dân lẫn quan lại đều lo âu không biết nên làm món gì để tiến vua vào dịp Tết. Cuối cùng thì họ đã nghĩ ra món chè lam.

Như vậy có thể thấy rằng, có rất nhiều câu chuyện kể về nguồn gốc của món chè lam. Tuy khó có thể khẳng định chính xác câu chuyện nào mới đúng nhưng trong suốt nhiều năm nay, món ăn này vẫn luôn để lại dấu ấn riêng cho người dân Việt. Tới nay, chè lam vẫn là một thức quà được nhiều người yêu thích, thậm chí nó còn thường xuyên xuất hiện vào các ngày lễ tết ở nhiều tỉnh miền Bắc nước ta.

nguồn gốc của món chè lam
Có rất nhiều câu chuyện kể về nguồn gốc chè lam đặc sản ở đâu

2. Tại sao món ăn này có tên là chè lam?

Tại sao thức quà này lại có tên là chè lam mà không phải là cái tên nào khác? Theo như kể lại thì ngày xưa, món bánh này không có tên gọi cụ thể. Người ta chỉ biết rằng nó được làm từ bột nếp, đường, gừng kết hợp với đậu phộng.

Sau khi làm xong người ta sẽ lăn bánh qua một lớp bột để bánh không bị dính tay. Thưởng thức món bánh này sẽ thấy vừa thơm lại vừa dẻo, có vị ngọt thanh của mật mía, bùi bùi của đậu phộng. Khi ăn rất ngon mà không bị ngán. 

Thời điểm đó, người ta đã đặt cho món bánh này cái tên là chè lam. Và mãi cho tới ngày nay cái tên ấy vẫn được giữ nguyên. Mặc dù trong tên gọi có chữ “chè” nhưng bánh không có bất kỳ nguyên liệu nào liên quan tới chè cả.

Lúc đó dâng lên vua, vua cảm thấy rất lạ nên đã ăn thử. Chính cái vị ngọt thanh của mật mía, cay ấm của gừng, dẻo thơm của gạo nếp, béo bùi của đậu phộng để khiến vua tấm tắc khen ngon và ban thưởng. Cũng vì vậy mà món ăn này càng trở nên phổ biến hơn.

Chè lam
Chè lam – Tên là chè nhưng không phải chè

3. Chè lam đặc sản ở đâu?

Có rất ít người biết được chè lam đặc sản ở đâu bởi hiện nay, hầu hết các tỉnh thành đều có thể tìm được món ăn này. Tuy nhiên, thực chất, đây là một món đặc sản nổi tiếng của làng nghề truyền thống Thạch Xá, Thạch Thất Hà Tây, nay là Hà Nội.

4. Hướng dẫn cách làm chè lam ngon

Cách làm món chè lam khá đơn giản và cũng không mất nhiều thời gian, công sức như nhiều người tưởng. Bạn hoàn toàn có thể tự làm món này để cùng gia đình vừa quây quần bên nhau, vừa thưởng thức:

4.1. Nguyên liệu làm chè lam

nguyên liệu để làm món chè lam
Các nguyên liệu để làm món chè lam đều rất quen thuộc

Để làm món chè lam bạn sẽ cần chuẩn bị các nguyên liệu cơ bản sau:

  • Bột nếp, bột tẻ 
  • Đậu phộng
  • Gừng tươi 
  • Mạch nha 
  • Đường vàng
  • Mật mía
Làm món chè lam
Làm món chè lam bạn sẽ cần chuẩn bị các nguyên liệu cơ bản

Bột nếp, gừng tươi, đường vàng, đậu phộng và mạch nha thì khá dễ để tìm mua. Còn mật mía chính là chất lỏng có dạng như siro, tương tự mật ong. Chúng được khai thác từ cây mía. Mật mía có màu vàng óng và vị thanh ngọt, thơm mùi mía tươi. Tại các khu chợ, siêu thị hoặc cửa hàng thực phẩm thưởng có bán mật mía và giá cũng khá rẻ.

Nói chung, các nguyên liệu để làm món chè lam đều rất quen thuộc, dân dã, dễ kiếm, dễ mua mà giá thành cũng rẻ. 

4.2. Cách làm món chè lam

Sau khi có đủ nguyên liệu bạn chỉ cần làm chè lam theo các bước sau:

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

  • Gừng tươi đem rửa sạch rồi giã hoặc xay nhỏ 
  • Đậu phộng rang vàng, chờ cho nguội rồi sát và xảy sạch vỏ, sau đó tán nhẹ, không quá vụn

Bước 2: Đun mật

  • Cho vào nồi mạch nha và mật mía rồi đun trên lửa nhỏ, vừa đun vừa khuấy đều tay để tránh bị cháy
  • Tới khi thấy mật bắt đầu lăn tăn xôi thì cho gừng cùng một ít muối vào 
Cách làm món chè lam
Cách làm món chè lam rất đơn giản

Bước 3: Nhào chè lam

  • Đổ vào nồi bột nếp và đậu phộng vào từ từ, vừa đổ vừa khuấy đều tay. Tới khi thấy hỗn hợp bắt đầu sánh lại thì tắt bếp nhưng vẫn quấy đều tay liên tục cho tới khi bột dẻo
  • Rải lên mâm một lớp bột gạo tẻ sau đó đổ lên bột mật dẻo vừa khuấy xong 
  • Rắc lên lớp bột mật dẻo một lớp bột gạo tẻ rồi dùng chày cán mỏng
  • Chờ tới khi chè lam nguội có thể dùng dao cắt thành các miếng vừa ăn

5. Mua chè lam ở đâu ngon?

Nếu bạn không có thời gian để làm món chè lam thì có thể mua. Hiện nay có rất nhiều địa chỉ bán chè lam ngon như:

Tại TPHCM: 

  • Các khu chợ chuyên bán đồ miền Bắc tại TPHCM như siêu thị Maximark Cộng Hòa tại số 15 – 17, Cộng Hòa, Phường 4, Quận Tân Bình

Tại Hà Nội:

  • Bánh chè lam Chùa Thầy tại số 12B08A, Lê Trọng Tấn, An Khánh, Hoài Đức
  • Bánh chè Lam Đường Lâm tại số 81 Dương Khuê, quận Cầu Giấy
  • Bánh chè lam Bảo Minh tại số 12 Hàng Than, quận Ba Đình
Mua chè lam ở đâu ngon
Mua chè lam ở đâu ngon?

6. Hướng dẫn cách ăn chè lam ngon, đúng điệu

Mặc dù món chè lam bình thường ăn đã rất ngon rồi nhưng nếu biết cách ăn thì còn giúp món ăn thêm phần phong vị. Theo như người miền Bắc thì cách ăn món chè lam đúng điều nhất đó là vừa thưởng thức chè lam lại vừa uống một ly trà nóng và trò chuyện với bạn bè, người thân. Vị chan chát của chè sẽ giúp món bánh không quá ngọt, ăn nhiều không ngấy và cũng không cảm thấy khát. 

Vừa nhâm nhi ly trà, thưởng thức chè lam dẻo ngọt lại được gặp mặt bạn bè, thăm hỏi trò chuyện dăm ba câu thì còn gì tuyệt hơn. Đó cũng là lý do mà món ăn này thường xuất hiện vào những ngày lễ tết. Đặc biệt, khi trời se lạnh, trở gió thì ăn chè lam lại càng ngon.

Vừa uống trà vừa ăn chè lam
Vừa uống trà vừa ăn chè lam rất có phong vị

Sở dĩ như vậy là bởi trong chè lam có gừng. Nhờ vậy mà khi ăn có thể giúp cơ thể ấm áp. Kết hợp với ly trà nóng đảm bảo bạn sẽ không còn thấy lạnh nữa.

XEM THÊM: 

Trên đây là giải đáp của chúng tôi cho những ai đang thắc mắc chè lam đặc sản ở đâu và có nguồn gốc như thế nào. Bên cạnh đó, dựa theo những gì chúng tôi đã chia sẻ bạn cũng có thể tự làm được món ăn này và thưởng thức đúng điệu như những ẩm thực gia sành ăn.

Bài viết liên quan:

Tôn Vân
Tôn Vân