Vitamin C – Công dụng và cách sử dụng hiệu quả nhất

Vitamin C có tác dụng đẩy lùi nhiều loại bệnh tật như bệnh nướu, mụn trứng cá, viêm phế quản và HIV… Chúng ta nên bổ sung vitamin C hàng ngày để có một sức khỏe tốt. Vậy vitamin C là gì? Chất này có công dụng gì và cách sử dụng ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

1. Vitamin C là gì?

Vitamin C (còn có tên gọi khác là axit ascorbic) là loại vitamin cần thiết để cơ thể có thể hình thành các mạch máu, cơ, sụn và collagen trong xương. Chất này giữ vai trò chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào khỏi tác động của các gốc tự do – là các phân tử được tạo ra khi cơ thể chúng ta phân giải thức ăn hay tiếp xúc với khói thuốc lá, các chất phóng xạ.

Các gốc tự do chính là một trong những nguyên nhân gây bệnh tim, ung thư và nhiều bệnh khác. Bên cạnh đó, vitamin C cũng giúp cơ thể hấp thụ và lưu trữ sắt tốt hơn.

Người bị thiếu vitamin C nghiêm trọng thường biểu hiện một bệnh đặc trưng là thiếu máu, nướu dễ bị chảy máu, dễ bầm tím và lâu lành vết thương. Đặc biệt ở những người mắc bệnh ung thư và có vấn đề về đường tiêu hoá, thiếu chất này làm giảm khả năng hấp thụ sắt từ đường tiêu hoá.

Bởi vì cơ thể không tự sản xuất được vitamin C nên chúng ta cần bổ sung một lượng đầy đủ qua chế độ ăn uống khoa học. Một số loại thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, hoa quả mọng nước, khoai tây, ớt, cà chua, bắp cải, bông cải xanh, rau bina… Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thông qua dạng viên nang và viên nhai.

2. Biểu hiện thiếu vitamin C

Thiếu vitamin C có thể gây ra các tình trạng sau:

• Vết thương lâu lành

Khi bị thương, lượng vitamin C trong máu và các mô của bạn sẽ giảm xuống. Cơ thể cần sử dụng lượng chất này để tạo collagen, là loại protein góp mặt trong tất cả các giai đoạn làm lành da. Bên cạnh đó, vitamin C còn giúp bạch cầu trung tính chống vết thương bị nhiễm trùng.

• Chảy máu nướu, chảy máu cam, bầm tím

Vitamin C có vai trò giữ cho các mạch máu khỏe mạnh và hình thành máu đông để chống chảy máu. Mặt khác, collagen cũng rất cần thiết đối với một hàm răng và nướu khỏe mạnh.

• Tăng cân

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra lượng vitamin C thấp là nguyên nhân khiến lượng mỡ trong cơ thể cao hơn, đặc biệt là mỡ bụng. Bởi nó  giúp cơ thể đốt cháy chất béo và giải phóng năng lượng.

• Da khô và nhăn

Những người có chế độ ăn uống khoa học với nhiều vitamin C có thể sở hữu làn da mịn màng và mềm mại hơn. Chưa kể nó còn chống oxy hóa khá tốt nên có khả năng bảo vệ da khỏi các gốc tự do. Gốc tự do là tác nhân phá vỡ dầu, protein và thậm chí ADN, gây ra tình trạng da bị khô và nhăn.

Ngoài ra, người thiếu vitamin C còn có thể gặp phải các tình trạng như: Mệt mỏi và hay cáu kỉnh, dễ mắc bệnh do suy giảm hệ miễn dịch, mất thị lực do thoái hóa điểm vàng.

3. Công dụng của vitamin C

• Hấp thụ sắt

Sử dụng sắt kết hợp với vitamin C có thể làm tăng lượng chất sắt mà cơ thể có thể hấp thụ được.

• Rối loạn di truyền ở trẻ sơ sinh

Nồng độ axit amin tyrosine trong máu quá cao là một trong những nguyên nhân gây ra chứng rối loạn di truyền ở trẻ sơ sinh. Do vitamin C có thể làm giảm nồng độ axit amin tyrosine nên bổ sung chất này bằng đường uống hoặc tiêm giúp cải thiện chứng rối loạn di truyền ở trẻ.

• Mất thị lực liên quan đến tuổi tác (thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi)

Bổ sung vitamin C, vitamin E, beta-carotene và kẽm giúp ngăn thoái hóa điểm vàng do tuổi tác trở nên tồi tệ hơn.

• Tăng protein trong nước tiểu

Uống vitamin C cùng với vitamin E giúp làm giảm protein trong nước tiểu ở những bệnh nhân tiểu đường.

• Loạn nhịp tim (rung nhĩ)

Uống vitamin C trước và trong vài ngày hậu phẫu thuật tim giúp ngăn ngừa hiện tượng loạn nhịp tim sau phẫu thuật tim.

• Làm trống đại tràng trước khi nội soi

Trước khi nội soi đại tràng, người bệnh cần làm sạch đường ruột  trước. Người bệnh cần uống 4 lít nước đã pha thuốc để đảm bảo ruột được làm sạch. Nếu dùng kèm chất này thì người bệnh sẽ chỉ cần uống 2 lít. Một số loại thuốc đặc trị có chứa vitamin C dùng để vệ sinh ruột như MoviPrep, Salix Parmoffees.

• Cảm lạnh thông thường

Công dụng vitamin C trong điều trị cảm lạnh thông thường vẫn gặp phải một số tranh cãi. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng dùng 1-3 gram chất này có thể rút ngắn thời gian cảm lạnh từ 1 đến 1,5 ngày. Uống bổ sung vitamin C không có tác dụng trong việc ngăn ngừa cảm lạnh.

• Hội chứng đau khu vực phức tạp

Uống chất này hậu phẫu thuật hoặc gặp chấn thương ở cánh tay, chân có tác dụng  ngăn ngừa hội chứng đau khu vực phức tạp phát triển.

• Nổi ban đỏ sau khi thẩm mỹ trên da

Sử dụng kem dưỡng có chứa vitamin C giúp giảm mẩn đỏ sau khi tái tạo bề mặt da bằng laser để xóa sẹo và nếp nhăn.

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên (do tập thể dục với cường độ cao)

Sử dụng vitamin C trước khi tập thể dục nặng, như chạy marathon, giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể gặp phải sau khi tập thể dục nặng.

• Viêm dạ dày

Một số loại thuốc dùng điều trị nhiễm H.pylori có thể làm tình trạng viêm dạ dày thêm nghiêm trọng. Uống vitamin C cùng thuốc omeprazole có thể làm giảm tác dụng không mong muốn này.

• Bệnh Gout

Bổ sung nhiều vitamin C trong chế độ ăn uống giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gút ở nam giới. Tuy nhiên, thành phần này được dùng để điều trị bệnh gút.

• Thiếu máu tán huyết

Uống bổ sung vitamin C hàng ngày có thể giúp kiểm soát bệnh thiếu máu ở những bệnh nhân đang lọc máu.

• Huyết áp cao

Sử dụng vitamin C cùng với thuốc điều trị huyết áp cao giúp hạ huyết áp tâm thu – chỉ số trên của huyết áp – một lượng nhỏ. Tuy nhiên, nó gần như không làm giảm áp suất tâm trương – chỉ số dưới của huyết áp. Thành phần chất này chỉ có tác dụng hạ huyết áp khi dùng kèm với thuốc điều trị bệnh huyết áp cao.

• Cholesterol cao

Có tác dụng làm giảm cholesterol lipoprotein một lượng nhỏ ở những người có nồng độ cholesterol cao.

• Nhiễm độc chì

Vitamin C giúp làm giảm nồng độ chì trong máu.

• Đau ngực kéo dài

Với những người dùng thuốc giảm đau ngực kéo dài, cơ thể sẽ tăng khả năng chịu đựng và lâu dần thuốc sẽ hết tác dụng. Uống vitamin C giúp các loại thuốc này có tác dụng lâu hơn.

4. Lượng tiêu thụ khuyến nghị theo độ tuổi

Lượng tiêu thụ khuyến nghị (RDA – Recommended Dietary Allowance) vitamin C cho từng độ tuổi như sau:

Những người hút thuốc nên bổ sung thêm 35mg vitamin C/ngày so với những người không hút thuốc.

Về giới hạn tiêu thụ tối đa, hầu hết mọi người có thể sử dụng thực phẩm, thuốc hoặc thực phẩm chức năng có hàm lượng vitamin C cao một cách an toàn. Tuy nhiên, theo khuyến cáo giới hạn tiêu thụ tối đa chấp nhận được (UL – Tolerable Upper Intake Level) từ các chuyên gia thì từng lứa tuổi sẽ có một giới hạn nhất định như sau:

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vitamin C cũng như công dụng của nó đối với sức khỏe. Bạn hãy bổ sung đúng và đủ để đạt được lợi ích cao nhất từ ​​nó. Chưa kể uống theo giờ giấc cố định hàng ngày để tránh bị quên.

Nguồn: vinmec.com