Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe của con người. Tuy nhiên cuộc sống bộn bề lo toan đã ảnh hưởng rất nhiều đến giấc ngủ, khiến nhiều người mắc phải các rối loạn về giấc ngủ. Do đó, bệnh nhân mắc phải những rối loạn này cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Trong đó, kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ là một kỹ thuật hỗ trợ đáng kể cho việc chẩn đoán các rối loạn về giấc ngủ. Đừng bỏ lỡ tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Nội Dung Chính
1. Kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ là gì?
Đa ký giấc ngủ là một xét nghiệm được thực hiện chuyên sâu về giấc ngủ, bao gồm các kênh để đo điện não đồ, nhãn cầu đồ, điện cơ, điện tim, lưu lượng dòng khí qua mũi miệng, vận động cơ thể ngực, bụng, nồng độ oxy bão hòa trong máu, tiếng ngáy, xác định vị trí tư thế cơ, đo cử động chân, có video để theo dõi diễn biến trong đêm.
Do đó, đo đa ký giấc ngủ cung cấp một cách đầy đủ các loại thông tin về giấc ngủ cũng như những rối loạn khác xảy ra trong giấc ngủ như rối loạn hô hấp, ngừng thở khi ngủ, rối loạn nhịp tim và các bất thường về vận động, hành vi…
Các tổ chức y tế trên thế giới cảnh báo, đã có rất nhiều trường hợp tử vong bởi biến chứng ngưng thở khi ngủ. Vậy nên, để xác định những rối loạn giấc ngủ, đo đa ký giấc ngủ được coi là phương pháp vàng, đồng thời phương pháp này giúp tránh được nguy hiểm do chứng ngưng thở khi ngủ gây ra.
2. Khi nào được chỉ đực đo đa ký giấc ngủ?
Đo đa ký giấc ngủ được chỉ định khi người bệnh mắc phải những gián đoạn ở trong giấc ngủ, nhằm theo dõi giai đoạn và chu kỳ giấc ngủ. Đồng thời tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Giấc ngủ chuyển động chậm (NREM) là dấu hiệu bắt đầu cho chu kỳ ngủ bình thường. Trong giai đoạn này, kết quả từ điện não đồ cho thấy sóng não của bạn thường chậm lại đáng kể. Giấc ngủ chuyển động chậm (NREM) thường chỉ kéo dài từ khoảng 1 đến 2 giờ, sau đó não bắt đầu hoạt động bình thường và trở lại, mở đầu cho giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (REM).
Bạn có thể trải qua nhiều chu kỳ ngủ khác nhau trong 1 đêm, quá trình chuyển liên tiếp giữa giấc ngủ NREM và REM thường kéo dài trong khoảng 90 phút. Tuy nhiên, chu trình giấc ngủ của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi rối loạn giấc ngủ.
Nếu nghi ngờ bạn đang mắc phải rối loạn ở dưới đây, bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện đo đa ký giấc ngủ:
2.1. Hội chứng ngưng thở khi ngủ hoặc rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ
Khi đang ngủ, người bệnh bị ngừng thở trong khoảng từ 10 đến 30 giây. Hội chứng này có thể khiến bệnh nhân có nguy cơ mắc phải những biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, giảm trí nhớ…
2.2. Rối loạn vận động khi ngủ
Những người gặp phải rối loạn vận động khi ngủ sẽ vô tình uốn cong hoặc duỗi thẳng tay chân ngay trong lúc đang ngủ. Bệnh nhân mắc phải rối loạn này có thể dẫn đến hội chứng chân bồn chồn, hay còn gọi là hội chứng chân không yên (RLS).
2.3. Chứng ngủ nhiều vào ban ngày
Đặc trưng bởi việc buồn ngủ quá mức vào ban ngày và không thể kiểm soát được. Đây được coi là một rối loạn não rất hiếm gặp.
2.3. Rối loạn giấc ngủ REM
Giấc ngủ REM đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình thải trừ các chất gây độc ở não. Các chất độc này có thể tích tụ ở não bởi rối loạn giấc ngủ REM gây ra.
2.4. Hành vi bất thường trong giấc ngủ
Nếu bạn có những hành vi bất thường khi ngủ như di chuyển hoặc đi lại loanh quanh, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu tiến hành kỹ thuật đa ký giấc ngủ để tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
2.5. Chẩn đoán phân biệt
Các rối loạn vận động và hành vi trong khi ngủ với động kinh khi ngủ bởi rất dễ bị nhầm lẫn với nhau nên cần chẩn đoán phân biệt.
Tóm lại, đo đa ký giấc ngủ không những chẩn đoán các rối loạn về giấc ngủ mà kỹ thuật này còn được sử dụng để đưa ra phác đồ điều trị cho các bệnh nhân đã được chẩn đoán bệnh.
3. Những đối tượng nào nên thực hiện đo đa ký giấc ngủ?
Những đối tượng sau đây nên thực hiện đo đa ký giấc ngủ, bao gồm:
- Người bị béo phì, hay ngủ ngày;
- Đối tượng uống nhiều bia rượu;
- Mắc các bệnh về tai – mũi – họng kéo dài và bị tái phát nhiều lần;
- Những người có cấu trúc vùng xoang, mũi bất thường;
- Bệnh nhân mắc các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim;
Để đo đa ký giấc ngủ đưa ra kết quả chính xác nhất, trong ngày thực hiện đo, bệnh nhân cần lưu ý một số hướng dẫn sau:
- Tuyệt đối không uống bia rượu;
- Không sử dụng các chất kích thích như cà phê…
- Để buổi tối dễ đi vào giấc ngủ, nên ngủ trưa ít;
- Ăn vừa đủ, không nên ăn quá no;
- Ăn uống khoa học;
- Trước khi đo cần làm vệ sinh cá nhân sạch sẽ;
- Người bệnh mang theo các kết quả xét nghiệm, toa thuốc đã và đang sử dụng trong vòng 6 tháng tính đến ngày thực hiện đo. Đây chính là cơ sở để bác sĩ chẩn đoán, tư vấn cho bệnh nhân.
- Bệnh nhân sẽ hoàn thành bảng câu hỏi đánh giá giấc ngủ trước khi đo được gửi bởi nhân viên y tế.
- Trừ khi có chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân tuyệt đối không được dùng các loại thuốc ngủ.
4. Đa ký giấc ngủ được thực hiện như thế nào?
Thời gian thực hiện ghi đa ký giấc ngủ thường sẽ kéo dài từ 21h tới 6 giờ sáng hôm sau và mất khoảng 60 phút cho giai đoạn chuẩn bị.
Đầu tiên, để thực hiện đo đa ký giấc ngủ, bác sĩ sẽ thực hiện thăm dò dành riêng cho giấc ngủ. Để giúp bệnh nhân có sự thoải mái và dễ chịu, phòng thực hiện sẽ được thiết kế đẹp, cách âm, có ánh sáng để tạo cảm giác như phòng ngủ ở nhà.
Bệnh nhân phải tắm và gội đầu sạch sẽ, không sử dụng chất kích thích trước khi tiến hành đa ký giấc ngủ.
Kỹ thuật viên sẽ bắt đầu ghi và ghi liên tục cả đêm sau khi đặt điện cực và thiết bị cho bệnh nhân, khởi động và kiểm tra máy xong. Những hoạt động điện não, thông số về nhịp tim, hô hấp, nồng độ oxy bão hòa, tiếng ngáy, các cử động chi, tư thế của cơ thể… sẽ được ghi lại trong đêm.
Đối với bệnh nhân mắc hội chứng ngừng thở do tắc nghẽn khi ngủ sẽ được ghi đa ký giấc ngủ có sử dụng máy đeo máy CPAP khi có chỉ định dùng CPAP (đeo máy thở áp lực dương liên tục).
Vào sáng hôm sau, bệnh nhân sẽ được tháo điện cực và các phụ kiện. Cuối cùng, chỉ những bác sĩ chuyên khoa sẽ đọc kết quả ghi đa ký giấc ngủ. Kết quả của việc thực hiện đo đa ký giấc ngủ sẽ giúp khẳng định chẩn đoán và hỗ trợ tư vấn điều trị cho bệnh nhân.
Trên đây là những thông tin hữu ích về kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ mà Vua Nệm muốn gửi đến bạn đọc. Chúc bạn có thêm kiến thức chăm sóc giấc ngủ hữu ích!
Tài liệu tham khảo: Vinmec