Chuyện quanh ta

1/5 là ngày gì? Nguồn gốc ra đời và ý nghĩa lịch sử

CẬP NHẬT 11/01/2023 | BỞI Hoàng Uyên

Cứ đến ngày 1/5 hàng năm, người lao động trên toàn thế giới lại cùng tưởng nhớ một sự kiện cực kỳ quan trọng trong lịch sử đối với họ. Đây là một thời điểm, dấu mốc mang ý nghĩa trọng đại đối với lý tưởng mưu cầu hạnh phúc của hàng tỷ người trên tất cả quốc gia, không chỉ riêng người Việt Nam. Đó là ngày quốc tế Lao Động, hay còn gọi là ngày hành động của phong trào công nhân quốc tế và người lao động. 

Cùng tìm hiểu tất tần tật về ngày 1/5 là ngày gì trong bài viết sau nhé!

1. 1/5 là ngày gì?

Ngày 1/5 là một ngày kỷ niệm quan trọng trong năm, được gọi là ngày Quốc Tế Lao Động, ngày hành động của phong trào công nhân và người lao động. Ngày này bắt nguồn từ thành phố công nghiệp lớn bậc nhất tại Mỹ, Chicago, được lần đầu khởi xướng vào ngày 1/5/1886. 

1/5 là ngày gì
Ngày 1/5 là ngày gì? 

Ngày Quốc Tế Lao Động hay ngày 1/5, bắt nguồn từ thành phố công nghiệp lớn Chicago, Mỹ. Vào chính ngày 1/5/1886, tại thành phố công nghiệp lớn bậc nhất thế giới thời bấy giờ, Đại Hội Liên Đoàn Lao Động Mỹ đã thông qua nghị quyết phát biểu rõ: “Từ ngày 1/5/1886, ngày lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 giờ”. 

1/5 là ngày gì? Lý do mà ngày 1/5 được chọn là ngày kỷ niệm trên vì đây thời điểm bắt đầu một năm kế toán mới ở hầu hết các công ty, xí nghiệp tại Mỹ. Vào ngày 1/5, hợp đồng lao động giữa chủ doanh nghiệp và người lao động sẽ được tái ký. Như vậy, nghị quyết trên bắt buộc giới tư bản không thể kiếm cớ chối từ quy định về thời gian làm việc khi ký kết hợp đồng với công nhận, thợ của họ. 

mùng 1 tháng 5 là ngày gì
Ngày 1/5, hợp đồng lao động giữa chủ doanh nghiệp và người lao động sẽ được tái ký

Trở lại thời điểm trước đó, số giờ làm việc của một công nhân có thể kéo dài mười mấy tiếng, khiến họ cảm thấy kiệt sức và không có đủ thời gian cho sự nghỉ ngơi, hồi phục. Vào 1/5/1886, với sự bức xúc của công nhận do không được đáp ứng số giờ nghỉ ngơi một cách hợp lý, giới công nhân, lao động đã tham gia phong trào bãi công nhằm gây áp lực buộc giới chủ giảm số giờ làm việc. 

Cuộc bãi công nổ ra đầu tiên tại thành phố Chicago với sự tham gia của hơn 4 nghìn người, bằng cách không đến nhà máy làm việc. Họ tổ chức mít tinh, biểu tình trên khắp các con phố với biểu ngữ  “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!”

Cuộc đấu tranh lôi cuốn ngày càng đông người tham gia. Hoạt động biểu tình không chỉ gây áp lực lên các nhà chức trách, chủ doanh nghiệp mà còn khiến toàn bộ hoạt động sản xuất, chuỗi cung ứng của cả thành phố bị tê liệt. 

30 tháng 4 mùng 1 tháng 5 là ngày gì
Ngày quốc tế lao động 1/5 có nguồn gốc từ cuộc bãi công tại thành phố Chicago.

2. Ý nghĩa ngày 1/5?

Ngày Quốc Tế Lao Động 1/5 được xem là ngày đánh dấu sự thắng lợi đạt được của khối lao động trên toàn thế giới và thể hiện tình đoàn kết giữa những người lao động ở các quốc gia. Đây cũng là ngày biểu dương cho lực lượng lao động, vì sự đấu tranh cho hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội. 

Tương tự như các nước khác, tại Việt Nam, ngày 1/5 cũng được xem là ngày hội của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, đồng thời cũng là ngày đoàn kết giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

3. Quốc tế lao động 1/5 đầu tiên ở Việt Nam

Tại Việt Nam, ngày 1/5 đầu tiên được lấy làm ngày Quốc Tế Lao Động là ngày 1/5/1930 sau khi Đảng Cộng Sản Đông Dương ra đời (1930). Đây cũng được xem ngày đỉnh cao của phong trào chống chủ nghĩa đế quốc – thực dân, giành lại độc lập – tự do – dân chủ và những quyền lợi kinh tế – xã hội cho Việt Nam. 

30 tháng 4 1 tháng 5 là ngày gì
Ngày 1/5 đầu tiên được lấy làm ngày Quốc Tế Lao Động

Cũng là lần đầu tiên vào ngày 1/5/1930, dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản Đông Dương, giai cấp công nhân cả nước đã tiến hành biểu tình ngoài đường phố để biểu dương thần đoàn kết của giai cấp công nhân và người lao động trên toàn thế giới. 

Đồng thời ngày 1/5/1930 cũng kỷ niệm sự kiện toàn dân đấu tranh trực diện với bọn đế quốc thực dân Pháp, yêu cầu người Pháp phải cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương và giảm thời gian lao động thành ngày làm việc 8 tiếng. Đây cũng là năm cao trào với nhiều hoạt động cách mạng, đỉnh cao là phong trào Xô Viết – Nghệ Tĩnh

Sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ thành công, giành lại độc lập cho miền Bắc Việt Nam, ngày 1/5/1946 đánh dấu một sự kiện quan trọng khác là lần đầu tiên ngày Quốc Tế Lao Động được tổ chức kỷ niệm mittinh trọng thể tại thủ đô Hà Nội với sự có mặt của hơn 200 ngàn nhân dân lao động. 

Sau khi Cách Mạng Tháng Tám Thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 22c NV/CC ngày 18/2/1946 về những ngày nghỉ Tết, lễ kỷ niệm lịch sử và lễ tôn giáo, trong đó quy định: “Ngày 1/5 là một trong những ngày lễ chính thức và công nhân lao động cả nước sẽ được nghỉ 1 ngày hưởng nguyên lương.” Quy định này vẫn được áp dụng cho đến bây giờ. 

ngày 30 4 và 1 5 là ngày gì
Ngày 1/5 là một trong những ngày lễ chính thức và công nhân lao động cả nước

4. Ngày Quốc tế Lao động 1/5 được tổ chức như thế nào trên thế giới?

Tại Argentina, 1/5 được xem là ngày nghỉ lễ chính thức, với nhiều hoạt động xoay quanh chủ đề tưởng nhớ về phong trào lao động diễn ra trong lịch sử. Ở những thành phố lớn còn có những đoàn diễu hành. Người dân tại quốc gia có thói quen tụ tập gia đình, người thân, bạn bè để vui chơi hoặc tổ chức ăn uống. 

Tại Chile, vào ngày 1/5 hầu hết các cửa hàng và dịch vụ công cộng đều ngừng hoạt động để người lao động có thể dành một ngày tham gia các hoạt mang tính lễ hội hoặc dành thời gian cho gia đình. 

Tại Cuba, ngày Quốc Tế Lao Động 1/5 được tổ chức cực kỳ lớn và long trọng vì ngày này gắn liền với sự kiện 1/5/2012 khi hàng trăm ngàn người lao động Cuba xuống phố diễu hành nhằm khẳng định quyết tâm xây dựng xã hội chủ nghĩa của nhân dân và chính phủ Cuba. 

Trung Quốc bắt đầu kỷ niệm ngày Quốc Tế Lao Động từ năm 1948, ngày này cũng được xem là ngày nghỉ chính thức trong Luật Lao Động Trung Quốc. Thực tế trước năm 2008 người Trung Quốc được nghỉ đến 1 tuần nhân dịp Quốc Tế Lao Động. Đây là thời điểm mà các ngành như du lịch, dịch vụ được dịp hốt bạc. Nhưng kể từ năm 2008 thì dịp nghỉ này chỉ còn 1 ngày. 

Tương tự như ở các nước khác, vào ngày nay, người dân sẽ tụ tập ở quảng trường Thiên An Môn từ sớm để xem lễ thượng cờ. Tại quảng trường đều có các binh sĩ đứng thành hàng. Khi bài quốc ca vang lên, các binh sĩ sẽ tiến đến lá cờ và đưa lá cờ lên cao. Nghi thức này cũng tương tự như các buổi lễ thượng cờ tại Việt Nam. 

30 4 1 5 là ngày gì
Tại Cuba, ngày Quốc Tế Lao Động 1/5 được tổ chức cực kỳ lớn và long trọng

Tại Nhật Bản, bắt đầu từ ngày 29/4 người dân đã được dừng tất cả các công việc để tận hưởng ít nhất 1 tuần nghỉ lễ, hay được gọi là tuần lễ vàng kỷ niệm ngày lao động. Đây là thời điểm vàng cho du lịch, các khu vui chơi, giải trí đều đông nghẹt. 

Tại Mỹ, hàng năm vào ngày 1/5 đều có những buổi diễu hành quy mô lớn để kỷ niệm sự kiện lịch sử này. 

Tại Hà Lan, người dân vẫn làm việc vào ngày ⅕, tuy vậy, người Hà Lan vẫn coi đây là 1 ngày đặc biệt, là ngày đầu tiên của mùa xuân, ngày của lan tỏa hành động yêu thương. 

XEM THÊM:

Trên đây là tất cả thông tin liên quan đến ngày 1/5 là ngày gì, hy vọng bài viết đã giúp trả lời hết tất cả các thắc mắc của bạn về ngày này rồi nhé!  

Bài viết liên quan:

Hoàng Uyên
Hoàng Uyên