Chuyện quanh ta

Bài cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái cập nhật mới nhất 2023

CẬP NHẬT 15/03/2023 | BỞI Tôn Vân

Thôi nôi là dịp sinh nhật đầu đời của mỗi đứa trẻ. Đây được xem là cột mốc đầu tiên đánh dấu tuổi đời của trẻ, cũng như những phát triển nổi trội mà trẻ đạt được trong 12 tháng đầu đời. 

Trong văn hóa và phong tục của người Việt, vào dịp thôi nôi, ba mẹ phải chuẩn bị mâm cúng, sau đó bày trí mâm cúng và đọc bài khấn để gửi những lời cầu mong tốt đẹp nhất cho trẻ vào dịp sinh nhật đầu tiên. 

bài cúng thôi nôi bé trai
Lễ cúng thôi nôi cho các bé

Vậy bài cúng thôi nôi gồm những nội dung gì? Phải đọc bài cúng thôi nôi như thế nào? Cùng Vua Nệm tìm hiểu nhé!

1. Ý nghĩa của lễ cúng thôi nôi cho bé

Nghi lễ cúng thôi nôi là phong tục không thể thiếu đối với hầu hết các gia đình Việt. Chính vì vậy, nó chứa đựng nhiều ý nghĩa về mặt tinh thần, tâm linh và cả tín ngưỡng.

Ý nghĩa đầu tiên của lễ cúng thôi nôi chính là nhằm báo tin đến các vị thần, các vị tổ tiên rằng đứa bé đã tròn 1 tuổi. Không chỉ vậy, lễ cúng còn tượng trưng như một cột mốc, đánh dấu trẻ đã bắt đầu lớn và nhận thức được nhiều điều xung quanh.

bài cúng thôi nôi be trai
Ý nghĩa của lễ cúng thôi nôi

Thứ hai, lễ cúng thôi nôi thể hiện tình yêu thương, vui mừng của cha mẹ, ông bà trong dịp kỷ niệm ngày sinh đầu tiên của trẻ. Thông qua lễ cúng, các bậc phụ huynh thể hiện sự biết ơn đối với ân trên đã cho đứa bé tròn 1 tuổi khỏe mạnh và lanh lợi. 

Ý nghĩa thứ ba là theo tương truyền của nhân gian, rằng bất kỳ đứa trẻ nào chào đời cũng do các vị Đại Tiên hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Bà Mụ sẽ nặn một bộ phận khác nhau của đứa trẻ và xấu hay đẹp cũng tùy thuộc vào các bà. Chính vì thế, lễ cúng thôi nôi được tổ chức nhằm tạ ơn Bà Mụ và Đức Ông đã tạo ra đứa trẻ, đưa chúng tới nhà, và hộ mệnh cho chúng được khỏe mạnh, bình an.

Cuối cùng là ý nghĩa từ chính cụm từ “thôi nôi”. Trong dân gian, “thôi” nghĩa là bỏ đi, là dừng một hành động nào đó. “Nôi” là cũi, là cái nôi cho trẻ dưới 1 tuổi ngủ. Do đó, cụm từ thôi nôi có nghĩa là bỏ nôi, không tiếp tục sử dụng nôi cho trẻ nữa.

Đây được xem là sự kiện quan trọng trong cuộc đời mỗi đứa bé. Vậy nên, ba mẹ thường tổ chức lễ cúng cho dịp thôi nôi để ăn mừng việc này, cũng như kỷ niệm sinh nhật đầu đời cho bé.

2. Lễ vật trong lễ cúng thôi nôi cho bé

Lễ cúng thôi nôi cho trẻ nên được thực hiện trang trọng với đầy đủ lễ vật và các bước nghi thức, để cầu mong những điều tốt đẹp nhất đến với bé vào sinh nhật đầu đời.

Dưới đây là các lễ vật cần có trong lễ cúng thôi nôi cho trẻ:

  • Nếu là lễ cúng thôi nôi cho bé trai thì cần 12 chén chè đậu trắng. Nếu cho bé gái, phụ huynh cần chuẩn bị 12 chén chè trôi nước. 12 chén chè này để cúng cho 12 bà Mụ. Chi tiết cụ thể như sau:
bài cúng thôi nôi bé gái
Cúng 12 chén chè dịp thôi nôi
  • Mụ bà Trần Tứ Nương: trông coi việc sinh đẻ, hay còn gọi là chú sanh
  • Mụ bà Vạn Tứ Nương: trông coi việc thai nghén, hay còn gọi là chuyển sanh
  • Mụ bà Lâm Cửu Nương: trông coi việc thụ thai, hay còn gọi là thủ thai
  • Mụ bà Lưu Thất Nương: trông coi việc nặn ra hình hài trai hay gái cho đứa bé.
  • Mụ bà Lâm Nhất Nương: trông coi việc chăm sóc bào thai, hay còn gọi là an thai
  • Mụ bà Lý Đại Nương: trông coi việc chuyển dạ, hay còn gọi là chuyển sanh
  • Mụ bà Hứa Đại Nương: trông coi việc khai hoa nở nhụy, hay còn gọi là hộ sản
  • Mụ bà Cao Tứ Nương: trông coi việc ở cữ , hay còn gọi là dưỡng sinh
  • Mụ bà Tăng Ngũ Nương: trông coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh, hay còn gọi là bảo tống
  • Mụ bà Mã Ngũ Nương: trông coi việc ẵm bồng con trẻ, hay còn gọi là tống tử
  • Mụ bà Trúc Ngũ Nương: trông coi việc giữ trẻ, hay còn gọi là bảo tử
  • Mụ bà Nguyễn Tam Nương: trông coi, chứng kiến và giám sát việc sinh nở 
bài cúng thôi nôi bé trai miền trung
Lễ vật cúng thôi nôi cho bé
  • Để cúng 13 ông Thầy, cần chuẩn bị 13 dĩa xôi
  • Để cúng 3 Đức ông, cần chuẩn bị 3 chén cháo nhỏ. Ba Đức Ông gồm: thánh sư, tổ sư và tiên sư 
  • Để cúng 12 bà Mụ, cần chuẩn bị 1 tô cháo lớn
  • 1 dĩa lòng lợn luộc và 1 dĩa rau sống
  • 1 con gà luộc
  • Để tượng trưng ngũ hành, cần chuẩn bị mâm cúng gồm 5 loại trái cây khác nhau
  • Chuẩn bị 1 ly rượu tưới lên hoa sau khi cúng
  • Chuẩn bị 12 miếng trầu đã têm, 1 lá trầu nguyên và 1 trái cau chưa bổ
  • Chuẩn bị 1 bình hoa tươi
  • Chuẩn bị 3 cây nhang và 2 cây đèn cầy cúng sao
  • Chuẩn bị 1 bộ đồ hình nam thế, được viết tên và ngày tháng năm sinh của trẻ. Sau khi cúng thôi nôi xong, bộ đồ này sẽ được đốt bỏ để giải sao cho trẻ.

3. Bài cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái cập nhật mới nhất 2022

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật và bày trí trang trọng, ba mẹ sẽ đọc bài cúng thôi nôi để tạ ơn các đấng thần thánh và cầu bình an cho con trẻ.

Bài cúng thôi nôi cho cả bé trai và bé gái, cập nhật mới nhất như sau:

“Nam mô A Di Đà Phật! (x3)

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát

Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……

Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………

Chúng con ngụ tại …………

Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật! (x3)”

bài cúng thôi nôi cho bé gái
Ba mẹ đọc bài cúng thôi nôi

Sau khi đọc xong bài cúng thôi nôi, phụ huynh cầm lấy tay trẻ lạy vái trước án (bàn cúng) 3 vái. Ba mẹ chờ sau 3 tuần hương thì có thể tạ lễ. 

Tiếp đến, ba mẹ đốt đồ nam thế, vàng mã để giải sao cho trẻ. Sau đó, dùng ly rượu đã chuẩn bị vẩy lên vàng mã trong lúc đang đốt. Sau đó, gia đình có thể quây quần ăn mừng tiệc sinh nhật của trẻ bằng các lễ vật đã cúng các vị thánh thần.

Bên cạnh đó, một số gia đình còn đọc thêm bài Văn khấn đất đai diên địa, thổ công, trước hoặc khi đọc bài cúng thôi nôi cho trẻ. Các bậc phụ huynh có thể tham khảo văn khấn sau:

“Hôm nay, ngày (mùng)… tháng… (âm lịch), gia đình cháu (nêu họ tên)… bày làm mâm lễ vật, trước cung thỉnh đất đai diên địa, thổ công thổ chủ trước về chứng minh nhận lễ mừng cho cháu (…) tròn một năm tuổi, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên…) khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù trợ cho gia đình luôn ấm no, hạnh phúc…”.

Văn khấn này nên được đọc trước mâm cúng Cửu huyền thất tổ, Thành hoàng bổn cảnh hoặc bàn thờ ông bà tổ tiên.

Trên đây là bài cúng thôi nôi đầy đủ và chuẩn xác cho cả bé trai bé gái. Các bậc phụ huynh hãy lưu lại bài viết này để sử dụng cho dịp thôi nôi của bé nhé! Hy vọng Vua Nệm đã cung cấp những thông tin đầy bổ ích cho quý vị. Tiếp tục theo dõi chúng tôi nhé!

Bài viết liên quan:

Tôn Vân
Tôn Vân