Cứ đến 23 tháng chạp hàng năm, người Việt lại tiến hành nghi thức cúng ông Công ông Táo về trời. So với ngày trước, việc thờ cúng ông Công ông Táo đã trở nên đơn giản hơn, không cầu kỳ như xưa nhưng nhìn chung vẫn trang trọng, chu đáo và thể hiện được lòng thành của gia chủ.
Vậy, nguồn gốc của tục cúng này là gì? Lễ cúng ông Công ông Táo cần những gì, thời điểm cúng và bài khấn như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này của Vua Nệm!
Nội Dung Chính
1. Nguồn gốc cúng ông Công ông Táo
Theo truyền thuyết dân gian lưu truyền, cứ vào ngày 23 tháng chạp hàng năm, ông công ông táo sẽ mang theo sớ, cưỡi cá chép về trời. Sớ là để các vị có thể báo cáo với Ngọc Hoàng những điều tai nghe mắt thấy cả tốt lẫn xấu ở trần gian.
Thông qua đó, Ngọc Hoàng sẽ đưa ra những thưởng phạt rõ ràng cho từng gia đình. Từ niềm tin này, lễ đưa ông công ông táo về trời được người Việt tổ chức vô cùng long trọng với mong muốn cầu bình yên, ấm no, đủ đầy cho năm mới.
Thời gian cúng ông Công ông Táo không nhất phải bắt đầu vào 23 tháng chạp, mà có thể bắt đầu từ 21 âm lịch và kết thúc trước khi hết giờ Ngọ (từ 11 giờ đến 13 giờ) ngày 23 tháng Chạp.
2. Cúng ông Công ông Táo năm 2025 ngày bao nhiêu?
Nếu tính th͏eo lịc͏h dương thì n͏gày ͏23 t͏háng ͏chạp ͏âm ͏l͏ịch 2024͏ s͏ẽ rơi vào ͏thứ Tư (22/͏01͏/202͏5). B͏ạ͏n͏ khô͏ng nhất th͏iết phả͏i cúng vào đú͏ng ngày ͏này, mà có thể bắt đầ͏u t͏ừ ngày 21 tháng͏ chạp, tức͏ thứ Hai 20/01/͏2͏025 Dương l͏ịch. ͏Ngoài ra, bạn cầ͏n lưu ý p͏hải kết th͏úc lễ cúng ͏tr͏ước khi ͏hết giờ Ngọ ͏(từ 11 giờ -͏ 13 gi͏ờ) ngày͏ 23͏ ͏th͏á͏ng͏ Chạ͏p.
3. Lễ vật cúng ông Công, ông Táo
Dưới đây là các món lễ vật cúng ông Công ông Táo đơn giản nhất:
- Mũ cho ông Công Ông Tập: Số lượng 3 cỗ (3 chiếc) bao gồm 2 mũ cho đàn ông và 1 mũ cho đàn bà. Mũ cho đàn ông thì có thêm 2 cánh chuồn, mũ còn lại không có cánh chuồn. Ngoài ra, 1 số nơi chỉ cúng 1 mỹ cho ông Công để tượng trưng.
- Cá chép: Theo truyền thuyết dân gian, cá chép là sinh vật được các ông sử dụng để di chuyển về trời. Chính vì thế, trong mâm cỗ cúng ông Cúng ông Táo, người dân thường chuẩn bị thê, 1 con cá chép sống thả trong chậu, ngụ ý là “cá chép hóa rồng”. 1 số địa phương, đặc biệt là khu vực Nam Bộ, người dân chỉ đốt cá chép giấy tượng trưng.
- Tiền vàng.
- 1 chiếc áo.
- 1 đôi hài bằng giấy.
Gia chủ nên chú ý về màu sắc của mũ, áo, hài cúng ông Công ông Táo cũng thay đổi theo từng năm dựa theo quy tắc ngũ hành phong thủy. Cụ thể:
- Năm hành Kim: cúng mũ, áo và hia màu vàng
- Năm hành Mộc: cúng mũ, áo và hia màu trắng
- Năm hành Thủy: cúng mũ, áo và hia màu xanh
- Năm hành hỏa: cúng mũ, áo và hia màu đỏ
- Năm hành thổ: cúng mũ, áo và hia màu đen
Việc chọn đồ cúng đúng màu sắc phong thủy theo năm được tin rằng sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ.
Đối với gia đình nào có trẻ con, gia chủ có thể cúng thêm 1 con gà luộc. Dân gian tin rằng gà luộc này nên chọn loại gà mới lớn/ gà cồ mới tập gáy, như vậy, đứa trẻ sau này lớn sẽ vô cùng thông minh, khí chất khảng khái, hiên ngang.
4. Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo
Việc chuẩn mâm cỗ cúng còn tùy thuộc vào từng gia đình, vùng miền cũng như thuận tiện của gia chủ. Nhưng nhìn chung, 1 mâm cúng ông Táo cơ bản sẽ bao gồm các món sau:
- Thịt heo luộc
- Gà quay (hoặc gà luộc)
- Đĩa rau xào
- Xôi gấc
- Giò heo
- Canh mọc
- Hành muối
- Cá chép nướng (ở miền Nam thường cúng cá lóc nướng)
- Trái cây tươi, trà, rượu, cau trầu,…
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa muối
- 1 tập giấy tiền, vàng mã
- 1 lọ hoa cúc
- 1 lọ hoa đào nhỏ
So với ngày trước, hiện nay mâm cúng ông Táo đã lược giản khá nhiều. Nhưng dù mâm cỗ có cao sang hay giản đơn, thì quan trọng hơn cả vẫn là tấm lòng thành kính của gia chủ đối với 2 vị thần quan trọng này.
Bên cạnh việc chuẩn bị lễ vật, thì vị trí đặt mâm cúng cũng cực kỳ quan trọng. Gia chủ nên đặt mâm cúng ở nơi trang trọng như bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ riêng cho ông Công ông Táo.
5. Cúng ông Công ông Táo mấy giờ tốt nhất?
Gia chủ có thể sắp thời gian cúng ông Công ông Táo tùy theo thuận tiện cá nhân, nhưng cần lưu ý là thời điểm thực hiện phải diễn ra trước khi ông Táo bay về trời, tức là trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.
͏Nhữ͏ng kh͏ung giờ t͏ốt nhất để cúng tiễn ông Công ôn͏g Táo nă͏m ͏Ất Tỵ 2025͏ là:͏ ͏
- Ngày 21 th͏áng C͏hạp: giờ Mão (5h – 7h), giờ Ngọ (11h – 13h), giờ͏ Thân ͏(15h – 17h),͏ và giờ͏ Dậu ͏(17h – ͏1͏9h). Tr͏ong͏ ͏đ͏ó͏, giờ Ngọ được xem là khu͏ng giờ tốt ͏nhất đ͏ể làm lễ cúng,͏ hay còn gọi là giờ Tốc Hỷ,͏ v͏ớ͏i ý nghĩ͏a cầu mong͏ n͏ă͏m͏ mới gặp ͏nhiều ͏may ͏mắn, tài ͏lộc đến với các͏ thành ͏viên trong ͏gia đì͏nh.
- Ngày 23 thá͏ng Chạ͏p: giờ͏ Th͏ìn (7h͏ – ͏9h)͏, giờ T͏ỵ͏ (9h – 11h): T͏ron͏g đó gi͏ờ͏ Thìn là tốt n͏hấ͏t, đ͏ư͏ợc gọi ͏là͏ g͏iờ Tốc Hỷ, giúp đ͏e͏m lại n͏hiều tin vui v͏à may m͏ắ͏n cho g͏ia đình͏. Bạn nên nhanh chó͏ng cúng ͏trước͏ 12 gi͏ờ trưa để ͏ông Tá͏o nhanh c͏hóng về trời nhé.
Sau khi hoàn tất lễ cúng ông Công ông Táo, gia chủ chỉ cần đợi cho đến khi nhang tàn là có thể dùng bếp nấu ăn trở lại bình thường.
6. Văn khấn cúng ông Công, ông Táo
Văn khấn cúng ông Công, ông Táo có nội dung như sau:
“Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại: …………
Hôm nay, ngày …. tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!”
Ngoài ra, văn khấn cúng ông Công ông Táo cũng có những phiên bản khác tùy theo từng địa phương.
7. Những điều kiêng kị khi cúng ông Công ông Táo
Một số điều kiêng kỵ khi cúng ông Công ông Táo gồm:
- Trước khi thực hiện nghi thức cúng ông Công ông Táo, bạn cần tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc trang nghiêm để thực hiện sự tôn kính của bạn với các thần.
- Khi đọc văn khấn, phải đọc với thái độ thành kính, nghiêm túc. Cố gắng đọc rõ ràng, rành mạch.
- Không cúng ông Công ông Táo sau 12 giờ ngày 23 tháng Chạp
- Không để mâm lễ cúng dưới bếp
- Không thả cá chép từ trên cao xuống một cách cẩu thả
- Bên cạnh đó, việc chuẩn bị cơm cúng, lễ vật cúng, trái cây,… cần chu đáo để thể hiện được lòng thành kính với các vị.
Tiễn ông Công ông Táo về trời là 1 phong tục truyền thống đẹp của người Việt. Đây là thời khắc quan trọng để các gia đình thể hiện lòng thành kính với thần trời. Chính vì thế, việc chuẩn bị 1 lễ cúng ông Công ông Táo là một việc quan trọng mà bạn không nên bỏ qua hoặc thực hiện một cách sơ sài nhé! Hy vo5ng bai2 vie16t cu3a Vua Nệm đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức cúng ông Công ông Táo năm 2025.