Lý giải vì sao mỗi lần mở sách ra đọc thì mắt cứ díp lại?

Có rất nhiều dù thích đọc sách, thế nhưng cứ mỗi lần mở sách ra là hai mắt lại díp lại, cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ. Vậy vì sao mỗi lần mở sách ra đọc thì mắt cứ díp lại? Nguyên nhân do đâu? Làm sao để có thể khắc phục tình trạng buồn ngủ khi đọc sách? Hãy cùng tham khảo bài viết của chúng tôi để khắc phục “tật xấu” khi đọc sách này!

1. Lý do vì sao mỗi lần mở sách ra đọc thì mắt cứ díp lại?

Có rất nhiều người dù đang tỉnh táo nhưng cứ mở sách ra để đọc là hai mắt lại díp lại. Vì vậy, họ thường nghĩ nguyên nhân là do mình “có thù” với tri thức. Tuy nhiên, trên thực tế thì không phải như vậy. Việc bạn cứ mở sách ra đọc là cơ thể lại gào thét muốn “đình công” có thể là bởi những lý do sau:

1.1. Đọc sách gây hao tổn trí não 

Đọc sách vốn được coi là một hoạt động rất hao tổn trí não. So với việc xem phim, nghe nhạc,… thì đọc sách bạn sẽ cần phải vận động bộ não của mình nhiều hơn để hiểu, liên tưởng và suy ngẫm. Dưới đây là những công việc mà não sẽ phải gánh vác khi bạn đọc sách:

• Thùy thái dương – The temporal lobe: Bộ phận này có trách nhiệm nhận diện và giải mã những âm tiết khi bạn đọc sách
• Thùy trán – The frontal lobe: Nhiệm vụ chính của bộ phận này là giúp bạn hiểu các chữ cái, từ vựng trong sách
• Hồi trên viền – Supramarginal gyrus và hồi góc – Angular gyrus: Hai bộ phận này sẽ cùng nhau liên kết các bộ phận khác trong não nhằm mục đích thực hiện hành động đọc

Chưa hết, trong khi bạn đọc sách thì còn có những bộ phận khác phải hoạt động hỗ trợ cùng:

• Cơ quan trung ương – Central sulcus: Đây là cơ quan chịu trách nhiệm chính về cảm giác vận động. Ví dụ, nếu cuốn sách bạn đang đọc miêu tổ nhân vật đang chạy thì các tế bào thần kinh trong cơ quan trung ương cũng sẽ kích hoạt để cho bạn được trải nghiệm cảm giác “chạy” như nhân vật
• Hệ viền – Limbic system: Được giao trọng trách kích hoạt cảm xúc. Chính nhờ hệ viền mà khi đọc sách bạn có thể dễ dàng đồng cảm, cùng vui, cùng buồn, cùng tức giận,… với nhân vật trong sách. Việc kích hoạt cảm xúc thực chất là một cách để bạn có thể tiếp nhận thông tin nhanh và ghi nhớ thông tin lâu hơn, đồng thời, còn tăng khoảng chú ý (attention span)

Qua đó có thể thấy, trong quá trình đọc sách, cơ thể của chúng ta không chỉ kích hoạt vùng não chịu trách nhiệm xử lý ngôn ngữ mà ngay cả vùng não liên quan xử lý cảm xúc, nhận thức cấp cao cũng được huy động tham gia. Thế nên, sau khi làm việc tốc độ cao, cường độ mạnh một thời gian, não của bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi và muốn “đình công” là điều dễ hiểu.

1.2. Cơ mắt vận động quá sức

Không ít người nghĩ đọc sách là một công việc nhàn hạ, thư thái. Thế nhưng thực tế, đây lại là lúc mà mắt bạn phải hoạt động rất vất vả. Mắt sẽ phải liên tục chuyển động theo sát mặt chữ và điều tiết để giúp bạn nhìn rõ nội dung trong sách hơn. Điều đó có thể làm cho cơ mắt bị mỏi. 

Bên cạnh đó, hoạt động của mắt còn có thể bị ảnh hưởng từ các yếu tố ngoại cảnh. Ví dụ như nếu bạn phông chữ trong sách quá nhỏ, ánh sáng xung quanh quá yếu thì mắt của bạn sẽ phải làm việc vất vả hơn để giúp bạn nhìn rõ chữ. Vừa phải hao tổn trí não lại vừa mỏi mắt do làm việc liên tục thì bạn bị “sụp mí” khi đọc sách cũng là điều dễ hiểu. 

1.3. Không gian không được thiết kế dành cho việc đọc sách

Một lý do nữa giải đáp vì sao mỗi lần mở sách ra đọc thì mắt cứ díp lại đó là bạn chọn không gian đọc sách không phù hợp. Nếu đọc sách ở không gian không được thiết kế dành riêng cho việc này rất dễ khiến bạn cảm thấy sao nhãng tâm trí và buồn ngủ. 

Ví dụ, đọc sách trên giường chẳng hạn. Chúng ta đều biết rằng, giường chính là nơi dành để nghỉ ngơi. Chính chúng ta đã “dạy” cho bộ não của mình điều này suốt một thời gian dài. Thế nên, khi đọc sách trên giường não sẽ có thói quen nghỉ làm việc. Trong tâm lý học thì đây được gọi là classical conditioning hay phản xạ có điều kiện.

Tức là, khi bạn hình thành một thói quen nào đó trong cuộc sống thì sẽ tạo ra phản xạ có điều kiện. Ví dụ, tới đúng 12h trưa sẽ ăn cơm. Việc này được lặp lại liên tục trong thời gian dài. Như vậy, nếu một ngày nào đó, 12h trưa bạn vẫn không đi ăn thì bụng của bạn sẽ “biểu tình” ngay. 

Hoặc giường luôn là nơi để bạn đi ngủ. Việc này lặp lại mỗi ngày. Như vậy, não của bạn sẽ tự nhận biết lên giường là nó có thể được nghỉ ngơi. Các cơ quan, bộ phận trên cơ thể cũng sẽ tự “thả lỏng”.

Quay lại với việc đọc sách, có khá nhiều người thích sau một ngày làm việc, về nhà tắm rửa sạch sẽ, đánh răng rửa mặt, lên giường, cuộn trong chăn ấm và thưởng thức cuốn sách mình yêu thích. Thế nhưng, những hoạt động này có thể sẽ bị não nhận diện là đã tới giờ đi ngủ. Như vậy, chỉ sau vài trang sách là bạn đã đi gặp “Chu công” rồi.

2. Làm sao để đọc sách không bị buồn ngủ?

Nếu bạn thích đọc sách nhưng cứ mỗi khi mở cuốn sách ra lại rơi vào tình trạng “ngủ ngang”, mắt díp, chẳng nhớ nổi những gì mình đã đọc sau khi tỉnh dậy thì có thể tham khảo một số mẹo dưới đây:

• Điều chỉnh tư thế đọc: Trước hết bạn hãy thử điều chỉnh lại tư thế đọc của mình. Khi đọc sách nên ngồi trên bàn học hoặc bàn làm việc để dễ tỉnh táo hơn so với nằm dài. Trường hợp bắt buộc hay thực sự muốn đọc sách ngồi trên giường thì bạn nên ngồi thẳng trên giường thay vì nằm. Có thể kê thêm gối đầu sau lưng để tránh đau mỏi khi phải ngồi lâu. Ngoài ra, đừng quên chân duỗi thẳng và vuông góc với lưng khi ngồi đọc sách

• Ánh sáng phù hợp: Như đã nói, nếu đọc sách nơi có ánh sáng không phù hợp sẽ khiến mắt phải làm việc rất vất vả. Thế nên bạn nên chọn nơi có ánh sáng tốt để đọc sách. Có thể ngồi đọc sách ngay gần cửa sổ nếu là ban ngày. Hoặc nếu đọc ban đêm thì nên chọn loại đèn đọc sách phù hợp và đảm bảo xung quanh không có gì cản trở ánh sáng. Tốt nhất nên ngồi vuông góc hoặc đối diện nguồn sáng
• Nghỉ giữa hiệp: Thay vì đọc sách liên tục trong nhiều giờ bạn nên có thời gian nghỉ giữa hiệp. Sau khoảng 30 phút tới 1 tiếng đọc sách bạn nên đứng lên và đi dạo xung quanh phòng, tập các bài tập giãn cơ khoảng 3 – 5 phút. Điều này vừa giúp máu huyết lưu thông, tinh thần tỉnh táo, hạn chế tình trạng đau cột sống, thoát vị đĩa đệm lại còn giúp đầu óc và mắt được thư giãn, nghỉ ngơi. Nếu thấy mỏi mắt khi đọc sách bạn có thể tập bài yoga cho mắt

Như vậy là chúng tôi đã giải đáp nguyên nhân vì sao mỗi lần mở sách ra đọc thì mắt cứ díp lại và cách khắc phục như thế nào rồi. Nếu bạn gặp tình trạng này thì hãy thử áp dụng các mẹo chúng tôi đã chia sẻ, chắc hẳn sẽ giúp bạn giảm tình trạng mí trên mí dưới “đánh nhau” đòi nghỉ ngơi đấy.

>>>Xem thêm:

• 3 tư thế đọc sách chuẩn nhất không gây hại đến sức khỏe
• Đèn học chống cận là gì? Top 4 loại đèn học tốt nhất cho mắt