Gạo lứt đen: Đặc điểm và công dụng đối với sức khỏe

Bạn có biết gạo lứt đen là một loại thực phẩm quý giá không chỉ vì hương vị ngon mà còn vì tác dụng tốt cho sức khỏe? Gạo lứt đen từng là món ăn dành riêng cho các bậc quân vương và quý tộc trong lịch sử. Vậy gạo lứt đen có gì đặc biệt mà được coi là “vàng trắng” của ẩm thực? Hãy cùng Vua Nệm tìm hiểu những điều thú vị về loại gạo này qua bài viết dưới đây!

1. Giới thiệu sơ lược về loại gạo lứt đen

1.1. Gạo lứt đen là gì?

Gạo lứt đen là một loại ngũ cốc nguyên hạt có chứa nhiều chất dinh dưỡng quý giá, vượt trội hơn hầu hết các loại gạo khác hiện nay. Theo quan niệm cổ truyền, loại gạo này có khả năng điều hòa âm dương, bổ trợ cho sức khỏe của thận, dạ dày và cả gan. 

Chính vì vậy, gạo lứt đen từng là món ăn đặc biệt được các tầng lớp quý tộc, hoàng gia lựa chọn sử dụng trong thời kỳ phong kiến. Loại gạo này còn được biết đến với tên gọi gạo cẩm – mang ý nghĩa của sự giàu có và phú quý.

1.2. Gạo lứt đen có nguồn gốc từ đâu?

Gạo lứt đen là một loại gạo đặc biệt, có lịch sử hình thành lâu đời và quá trình lai tạo phức tạp. Theo các nghiên cứu, loại ngũ cốc nguyên hạt này có nguồn gốc từ cùng một tổ tiên với các loại gạo khác, nhưng chỉ xuất hiện dưới dạng đột biến gen hiếm hoi trong khoảng 10.000 năm trước. 

Từ trước cho đến nay, gạo lứt đen vẫn luôn được coi là một loại gạo quý hiếm và có giá trị dinh dưỡng cao. Nhờ vào sự phát triển của khoa học và công nghệ, con người đã tìm ra những phương pháp lai tạo hiệu quả để tạo ra các giống lúa mới có chứa gen gạo lứt đen, từ đó trồng chúng trên diện rộng để phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng.

1.3. Giá trị dinh dưỡng đặc biệt của gạo lứt đen

Theo thông tin từ Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ USDA, trong 100 gram gạo lứt đen mang nấu chín sẽ có hàm lượng dinh dưỡng như sau:

• Calo: 124
• Carbohydrate: 21 gram
• Protein: 4 gram
• Chất xơ: 2 gram
• Vitamin B1: 2% DV
• Folate: 6% DV
• Magiê: 8% DV
• Photpho: 8% DV
• Kẽm: 9% DV

2. Công dụng tuyệt vời của gạo lứt đen đối với sức khỏe con người

Gạo lứt đen không chỉ cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, mà còn có chứa các hoạt chất có khả năng phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch,… Bạn có thể dễ dàng sử dụng gạo lứt đen trong các bữa ăn hàng ngày để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời của nó.

2.1. Ăn cơm gạo lứt tốt cho hệ tiêu hóa

Gạo lứt đen là thực phẩm bổ dưỡng cho hệ tiêu hóa, vì nó giàu chất xơ. Vốn dĩ chất xơ có tác dụng làm sạch đường ruột, ngăn ngừa các bệnh lý như ung thư ruột già, tiêu chảy, táo bón. Ngoài ra, sử dụng gạo lứt đen còn giúp bạn duy trì vóc dáng thon gọn, vì nó có ít calo và làm chúng ta có cảm giác no lâu hơn. Gạo lứt đen là sự lựa chọn hoàn hảo cho những người muốn ăn ngon, ăn khỏe nhưng vẫn có thân hình chuẩn.

2.2. Ăn gạo lứt tốt cho hệ tim mạch

Gạo lứt đen không có natri – một thành phần có thể gây ra các vấn đề về tim mạch và huyết áp cao. Loại gạo này cũng giàu vitamin C và chất xơ, hai chất dinh dưỡng quan trọng giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý liên quan đến cholesterol xấu. 

2.3. Ăn cơm gạo lứt đen tăng cường hệ miễn dịch

Với việc cung cấp nguồn vitamin C vô cùng phong phú, ăn cơm gạo lứt có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh. Không chỉ vậy, vitamin C còn có vai trò quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh, mịn màng và trẻ trung. 

2.4. Ăn cơm gạo lứt tốt cho hệ xương khớp

Theo các nghiên cứu đã được thực hiện, gạo lứt đen có chứa nhiều kẽm, phốt pho và magie, những vi chất thiết yếu cho sự hình thành và phát triển của xương. Trong đó, kẽm là thành phần giúp tăng cường sự liên kết giữa các tế bào xương, phốt pho và magie giúp duy trì độ cứng và đàn hồi của xương. 

Đó chính là lý vì sao ăn gạo lứt đen thường xuyên có thể giúp bảo vệ hệ xương khỏe mạnh, ngăn ngừa các bệnh về xương như loãng xương, gãy xương hay thoái hóa khớp. Gạo lứt đen là một nguồn cung cấp vi chất quý giá cho hệ xương khớp, vì thế bạn nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày để có một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.

2.5. Ăn cơm gạo lứt giúp chống lão hóa

Gạo lứt đen là một loại thực phẩm giàu anthocyanins – một nhóm chất chống oxy hóa, mang đến khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại. Sử dụng các loại thực phẩm được chế biến từ gạo lứt đen không chỉ giúp cải thiện sức khỏe, mà còn có tác dụng phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh mãn tính như béo phì, ung thư, tim mạch. 

2.6. Ăn cơm gạo lứt đen giảm dị tật bẩm sinh ở trẻ

Gạo lứt đen là một loại thực phẩm giàu folate hoặc axit folic, các thành phần đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của thai phụ. Folate giúp ngăn ngừa các dị tật ống thần kinh ở thai nhi, như đứt đoạn ống thần kinh, thiểu não hay rối loạn dịch não. 

Việc bổ sung folate trước và trong quá trình mang thai thực sự cần thiết. Điều này góp phần bảo vệ thai nhi khỏi những nguy cơ kể trên. Gạo lứt đen là một nguồn cung cấp folate tự nhiên, dễ tiêu hóa và hấp thu. 

3. Sử dụng gạo lứt đen như thế nào tốt cho sức khỏe?

Mặc dù gạo lứt đen là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, có tác dụng bảo vệ sức khỏe, nhưng để tận dụng được hiệu quả của gạo lứt đen, bạn cần chú ý đến cách chế biến và sử dụng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng để thu được hiệu quả cao:

• Bắt đầu với liều nhỏ và ăn chậm: Trong gạo lứt đen chứa nhiều chất xơ, nếu bạn ăn quá nhiều và quá nhanh sẽ gặp phải tình trạng khó tiêu, đầy hơi,… Tốt hơn hết bạn nên bắt đầu với liều nhỏ và ăn chậm để cơ thể dần thích nghi.
• Ngâm gạo trước khi nấu để giảm vị chát: Gạo lứt đen có mùi vị hơi khác so với gạo trắng, có thể hơi chát gây khó chịu cho nhiều người. Bạn có thể ngâm gạo trong nước khoảng 30 phút trước khi nấu để làm mềm gạo và giảm vị chát.
• Nấu gạo với lửa nhỏ và kín nắp: Gạo lứt đen cần nhiều thời gian hơn để chín, vì vậy nên bạn cần nấu gạo với lửa nhỏ và kín nắp để tránh gạo bị khô hay nhão.

4. Những trường hợp nào cần cẩn trọng khi ăn cơm gạo lứt

Không phải ai cũng có thể ăn gạo lứt một cách thoải mái. Bạn cần lưu ý những trường hợp sau đây để tránh những tác dụng phụ không mong muốn:

• Những ai có hệ tiêu hóa yếu hoặc đã từng phẫu thuật đường tiêu hóa, tốt hơn hết nên hạn chế ăn gạo lứt. Vốn dĩ như vậy vì chất xơ trong gạo lứt có thể làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa, gây khó chịu và đau bụng.
• Đối với người có hệ miễn dịch kém, việc ăn quá nhiều gạo lứt có thể làm giảm khả năng hấp thụ protein và chất béo, làm suy giảm hệ miễn dịch và dễ bị nhiễm trùng.
• Nếu bạn bị bệnh thận, bạn cũng không nên ăn quá nhiều gạo lứt vì nó có thể làm tăng lượng kali trong máu, gây nguy hiểm cho sức khỏe thận.

Hiện tại, gạo lứt đen được bán khá rộng rãi tại Việt Nam, chẳng mấy khó khăn để bạn mua được. Với những thông tin được Vua Nệm chia sẻ, hy vọng bạn có thể hiểu rõ hơn về loại ngũ cốc nguyên cám này. Nhanh chóng đến các cửa hàng tiện lợi, siêu thị hoặc những cơ sở cung cấp gạo để mua được sản phẩm ưng ý nhé.