Theo phong tục của người Việt, cúng đầy tháng cho bé là một nghi lễ quan trọng để giúp con có một hành trình thật hoàn hảo trong tương lai. Vì thế, cha mẹ cần phải chuẩn bị lễ cúng đầy tháng cho bé: bé trai, bé gái hết sức chu đáo. Vậy cha mẹ cần chuẩn bị gì trong lễ cúng đầy tháng cho bé? Hãy cùng tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.

1. Cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái là gì?

Theo quan niệm dân gian của ông bà ta, gia đình sẽ tổ chức cúng đầy tháng cho bé khi đứa bé vừa tròn một tháng tuổi. 

Ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng là để báo cáo với gia tiên về sự chào đời của thành viên mới, thể hiện sự biết ơn với Bà Mụ khi đã “nặn” ra em bé, cảm tạ Đức Ông che chở và bảo vệ để cả hai mẹ con cùng được “mẹ tròn con vuông”. Đồng thời, lễ cúng còn để cầu mong sau này con sẽ luôn có được phước lành và gặp nhiều may mắn trong cuộc đời.

Vào ngày cúng đầy tháng cho bé, cha mẹ sẽ làm cơm mời họ hàng tới chúc mừng cho con đã qua giai đoạn trứng nước, đồng thời cũng là lúc mẹ kết thúc giai đoạn kiêng cữ sau sinh.

Chú thích: Cúng đầy tháng để cầu mong cho con luôn hạnh phúc

2. Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái

Người xưa cho rằng, cúng đầy tháng là việc quan trọng đối với một đứa trẻ nên phải chọn ngày lành tháng tốt. Căn cứ vào giới tính và ngày, tháng, năm sinh của bé mà cha mẹ chọn giờ, chọn ngày cúng đầy tháng cho bé: bé trai, bé gái đúng nhất.

Để tính ngày cúng đầy tháng cho bé người ta thường dùng Âm lịch và tùy vào từng phong tục tập quán của mỗi vùng miền sẽ có cách chọn ngày khác nhau. Có nơi chọn đúng vào ngày sinh em bé tháng trước nhưng cũng có nhiều nơi chọn ngày cúng cho các bé theo nguyên tắc “gái lùi 2, trai lùi 1”. Hiểu đơn giản là nếu gia đình làm lễ đầy tháng cho bé gái thì ngày sẽ được tính lùi 2 ngày so với ngày sinh theo Âm lịch của em bé; còn đối với bé trai ngày làm lễ đầy tháng sẽ chỉ lùi lại 1 ngày. 

Ví dụ:

• Bé gái sinh ngày 10/5 Âm lịch thì ngày cúng đầy tháng sẽ là ngày 8/6 Âm lịch.
• Bé trai sinh ngày 10/5 Âm lịch thì ngày cúng đầy tháng sẽ là ngày 9/6 Âm lịch.

Có sự khác biệt giữa cách tính ngày cúng đầy tháng của bé trai, bé gái như vậy là bởi dân gian ta có quan niệm:

• Con trai phải luôn là người đi trước, xông xáo, mạnh dạn, kiên cường thì mới dễ thành công.
• Con gái phải biết nhường nhịn thì gia đình mới êm ấm, phải biết khiêm tốn thì mới có được hạnh phúc đủ đầy.

Về thời gian, lễ cúng đầy tháng thường diễn ra vào sáng sớm hoặc chiều tối:

• Miền Bắc: trước 12 giờ
• Miền Trung: 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều
• Miền Nam: trước 9 giờ

3. Chuẩn bị lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái

Không có bất cứ tiêu chuẩn nào cho việc phải có những gì trên mâm cúng đầy tháng cho bé. Tùy vào từng địa phương cũng như điều kiện kinh tế mà mỗi gia đình sẽ có sự chuẩn bị khác nhau. Ngoài lễ vật cho bàn thờ gia tiên, thờ Phật & thờ Thổ Thần Thổ Địa, các mẹ cần chuẩn bị thêm lễ vật cúng Mụ, cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy.

Các mẹ có thể tham khảo gợi ý sau đây:

3.1 Lễ vật mâm cúng Mụ

• Tôm, cua, ốc hoặc chim: Bé trai số lượng là 7, còn bé gái số lượng là 9 (trai 7 vía, gái 9 vía)
• Đũa hoa: Là loại đũa vót hình bông hoa ngược đầu. Bà Chúa rất thích dùng đũa này và không được phép thay thế bằng loại khác.
• 12 tô chè nhỏ.
• 12 đĩa xôi nhỏ.
• 12 miếng trứng gà luộc hoặc 12 quả trứng chim cút.
• 12 bông hoa.
• 12 cái bánh/kẹo nhỏ.
• 12 miếng trầu têm cánh phượng.
• 12 bộ quần áo hàng mã.
• 12 nén hương.
• 12 tờ tiền thật.
• 1 bát nước to.
• 1 đĩa muối, gạo.

3.2 Lễ vật mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy

• 1 con gà/vịt luộc.
• 1 tô cháo lớn.
• 1 tô chè lớn.
• 3 đĩa xôi lớn.
• 1 miếng thịt quay.
• 1 đĩa hoa quả có 5 loại quả bất kỳ (mâm ngũ quả)
• Trầu cau, nến thơm, rượu và đồ vàng mã (giấy tiền).

4. Văn khấn và nghi thức cúng đầy tháng cho bé

4.1 Bài văn khấn cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái

Dưới đây là bài văn khấn bài cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái chuẩn theo nghi lễ phong tục tập quán của người Việt:

“Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay, ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt

Vợ chồng chúng con gồm có ……… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………

Chúng con đang ngụ tại ………………………………………………………………..

Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tấu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chánh thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………… sinh ngày ………… được mẹ tròn, con vuông.

Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được minh giám cho lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!”

Ngoài ra, nếu muốn nghi lễ đơn giản hơn, người chủ lễ sẽ thực hiện khấn theo bài văn khấn đơn giản sau đây:

“Hôm nay ngày lành tháng tốt, con gái (con trai) con tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng con xin bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị Mụ bà và tam Đức Ông trước về chứng minh nhận lễ, sau tiếp tục phù trợ cho cháu luôn được mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc.”

4.2 Nghi thức cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái

Sau khi chuẩn bị và bày biện xong đồ lễ, người cha sẽ bắt đầu tiến hành cúng đầy tháng cho bé. Trong trường hợp khác có thể nhờ ông nội hay thầy cúng làm chủ lễ cho con.

• Đầu tiên ông hoặc bố của bé sẽ thắp nến và khấn vái cúng bà Mụ.
• Đọc nội dung bài văn khấn đã viết ở trên để tiến hành cúng đầy tháng cho bé
• Đọc xong văn khấn là lúc gửi lời chúc những điều may mắn sẽ đến với bé, chúc phúc cho bé được khỏe mạnh, bình an, mau ăn chóng lớn.
• Tiếp theo đó mẹ sẽ bế con ra thắp nhang và khấn vái cầu phúc cho con của mình.
• Khi đã xong bố/ông thực hiện nghi thức đặt tên cho con, cháu.
• Đầu tiên, đọc tên mà gia đình muốn đặt cho bé. Ta dùng 2 đồng tiền xu loại hay sử dụng trong thờ cúng (hay còn gọi tiền âm dương) gieo lên đĩa nếu có 1 đồng âm, 1 đồng dương (1 đồng mặt úp 1 đồng mặt ngửa) thì cái tên này được ông bà, tổ tiên đồng ý. Gieo được 2 đồng âm hoặc 2 đồng dương thì được coi như không đồng ý. Nếu đã gieo 3 lần trong khi làm lễ mà đều ra kết quả như vậy thì gia đình phải chọn tên khác để đặt cho bé.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về lễ cúng đầy tháng cho bé: bé trai, bé gái. Hy vọng qua bài viết các bậc cha mẹ có thể chuẩn bị cho con mình một lễ cúng đầy tháng trọn vẹn và ý nghĩa nhất!