Hướng cách chuẩn bị lễ phóng sanh và nghi thức phóng sanh

Phóng sanh hay phóng sinh là 1 hoạt động ý nghĩa mang màu sắc tâm linh của người Việt ta nói chung và các tín đồ Phật Giáo nói riêng. Nghi thức phóng sanh được xem như cách để tích tụ công đức vì chúng ta giải thoát cho các loài vật đang bị giam giữ đau khổ. Trong bài viết này, Vua Nệm sẽ hướng dẫn cho bạn tất tần tật cách chuẩn bị lễ và nghi thức phóng sanh. Cùng tìm hiểu nhé!

1. Nghi thức phóng sanh là gì?

Nghi thức phóng sanh là việc thả tự do cho những con vật đang bị giam cầm hoặc chuẩn bị bị tước đi mạng sống. Trong nghi thức phóng sanh, không quy định con vật nào dùng để phóng sinh mà tùy vào duyên và tâm. Khi phóng sanh, người thực hiện nên đọc bài khấn phóng sinh để hướng tâm cho loài vật mình đang làm phước phóng sanh. 

Nghi thức phóng sanh được xem như 1 giáo lý cơ bản của đạo Phật về lòng từ bi đối với muôn loài chúng sanh. Nghi thức này thường được thực hiện vào các ngày Tết, rằm Tháng Giêng, rằm Tháng Bảy,… Người dân tổ chức phóng sinh cho chim, cá, cua, ốc, rùa,.. 

Mục đích của nghi thức phóng sanh còn là đánh thức bồ đề tâm của các con vật trước khi phóng sinh, giúp chúng có thể quy y Tam Bảo, sám hối nghiệp chướng. Chính vì vậy mà các nghi thức phóng sanh sẽ có thêm lễ quy y, sám hối cho con vật trước khi tiến hành nghi thức phóng sanh. 

2. Nghi thức phóng sanh tại nhà

Dưới đây là 5 bước thực hiện nghi thức phóng sanh tại nhà chuẩn nhất: 

• Bước 1: Gia chủ đặt con vật phóng sinh xuống mặt đất và đặt ở trước mắt. Lưu ý không thắp nhang hay chắp tay lên hư không. 
• Bước 2: Đọc bài khấn Bạch Phật. 
• Bước 3: Hồi hướng công đức.
• Bước 4: Đọc bài Tam Tự Y.
• Bước 5: Thả con vật phóng sinh.

3. Văn khấn trong nghi thức phóng sanh tại nhà

Dưới đây là văn khấn trong nghi thức phóng sanh tại nhà chuẩn nhất: 

“Chúng sanh nay có bấy nhiêu

Lắng tai nghe lấy những lời dạy răn

Các ngươi trước lòng trần tục lắm

Nên đời nay chìm đắm sông mê

Tối tăm chẳng biết làm lành

Gây bao tội ác, lạc vào trầm luân

Do vì đời trước ác tâm

Nên nay chịu quả khổ đau vô cùng

Mang, lông, mai, vẩy, đội sừng

Da trơn, nhám, láng, các loài súc sanh

Do vì ghen ghét, tham sân

Do vì lợi dưỡng hại người làm vui

Do vì gây oán chuốc thù

Do vì hại vật, hại sanh thoả lòng

Do vì chia cách, giam cầm

Do vì đâm thọc chịu bao khổ hình

Cầu xin Phật lực từ bi

Lại nhờ Phật tử mở lòng xót thương

Nay nhờ Tăng chúng hộ trì

Kết duyên Tam bảo thoát vòng khổ đau

Hoặc sanh lên các cõi trời

Hoặc liền thức tỉnh về nơi cõi lành

Hoặc sanh lên được làm người

Biết phân thiện ác, tránh điều lầm mê…..

Chúng sanh Quy y Phật

Chúng sanh Quy y Pháp

Chúng sanh Quy y Tăng….

Úm, ngâm ngâm ngâm (3 lần)”

4. Tổng hợp các bài cúng nghi thức phóng sanh cho từng loài vật tại nhà

4.1. Bài Cúng Phóng Sinh Cá

Dưới đây là văn khấn trong nghi thức phóng sanh cá tại nhà chuẩn nhất: 

“Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Gia đình chúng con tác lễ (đọc tên lễ: cầu an cho..; tuần thất cho:…), chúng con đã tác lễ cứu mạng chúng sinh (đọc tên)… giờ này con đi thả chúng. Con xin chư Phật gia trì, cho con được nói lời kết duyên Phật Pháp cho chúng.

Hỡi các chúng sinh đây, được duyên cứu mạng này, nguyện cho đời đời kiếp kiếp, sinh ra nơi đâu cũng được thực hành công hạnh bồ đề: “Phát tâm bồ đề, hộ trì Tam Bảo, chuyển tải Phật pháp, rộng khắp thế gian.”

Thả cá xong ta tiếp tục đọc:

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)”

4.2. Bài Cúng Phóng Sinh Chim

Dưới đây là văn khấn phóng sinh chim tại nhà chuẩn nhất: 

“Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nguyện đem lòng thành kính.

Gởi theo đám mây hương.

Phưởng phất khắp mười phương.

Cúng dường ngôi tam bảo.

Thề trọn đời giữ đạo.

Theo tự tánh làm lành.

Cùng pháp giới chúng sanh.

Cầu Phật từ gia hộ

Tâm bồ đề kiên cố.

Xa bể khổ nguồn mê.

Chóng quay về bến giác

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Kính bạch chư vị Đại Giác ba đời hùng sư tác đại chứng minh.

Hôm nay có thiện nhân (tín nữ) thế danh là …………… phát tâm mua chuộc mạng các chúng sanh chim để phóng thích.

Cúi mong tam bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng đạo tràng này chứng minh gia hộ, cứu giúp cho các chúng sanh này luôn tin sâu tam bảo, thoát kiếp trầm luân, mạng căn dứt thác sanh vào đường lành, gặp chánh pháp tu hành sớm được giác ngộ giải thoát.

Ngưỡng nguyện trên tam bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng chứng minh gia hộ (3 lần)

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!

Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường”

4.3. Bài Cúng Phóng Sinh nhiều con vật tại Nhà

Dưới đây là văn khấn phóng sinh nhiều con vật tại nhà chuẩn nhất: 

“Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Con kính bạch chư Phật chứng minh cho con, đệ tử con tên là… ở tại… Con một lòng tôn kính chư Phật, tôn kính giáo Pháp cứu khổ mà Đức Phật đã truyền thuyết, tôn kính chư Tăng tu hành phạm hạnh, đang thực hành lời Đức Phật dạy, cầu Thánh quả giải thoát, làm ruộng phước điền cho nhân thiên. Đệ tử con vâng lời Đức Phật dạy, tu tâm từ bi, cứu mạng chúng sinh.

Con mua mạng những chúng (kể tên loài)… này, cứu chúng thoát khỏi sự giam cầm trói buộc, cứu chúng thoát khỏi nghiệp bị sát mạng, con xin hướng nguyện cho chúng, được tiêu trừ nghiệp chướng, sớm thoát được nghiệp làm súc sinh, nương tựa oai đức Tam Bảo, sớm được tái sinh về cõi người, gặp được Tam Bảo, tu hành theo giáo Pháp của Phật, đem đến lợi ích hạnh phúc cho tự thân, đem giáo Pháp của Phật, làm lợi ích cho chúng sinh.

Con xin hướng nguyện, kết duyên pháp lữ với chúng (kể tên loài)… này, luôn trợ duyên cho nhau tinh tấn tu hành theo giáo pháp của Đức Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.

Con cũng xin hồi hướng công đức lành này, để sám hối tất cả các tội nghiệp, từ vô thủy kiếp, mà con và gia đình, đã giam cầm trói buộc, cũng như sát mạng chúng hữu tình, nguyện phúc lành này, sẽ giúp con và gia đình, tiêu trừ được quả báo bị giam cầm, bị tổn hại đến thân thể tính mạng, do các ác nghiệp mà con và gia đình đã gây tạo.

Con xin hồi hướng cho gia đình chúng con, tăng trưởng phúc lành, mọi người không gặp các ác duyên, không làm các việc ác, không bị ác nghiệp giam cầm, không bị tổn hại đến thân thể, tính mạng. Hồi hướng cho cha, mẹ cùng các thành viên trong gia đình được sức khỏe, thọ mạng được kéo dài, đầy đủ duyên lành tu theo chính Pháp Phật.

Con xin chư Phật chứng minh cho con, gia hộ cho con cùng các chúng (kể tên loài)… đây, được như nguyện hồi hướng của con.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)”

4.4. Bài Khấn Phóng Sinh Ốc

Dưới đây là văn khấn phóng sinh ốc tại nhà chuẩn nhất: 

“NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT (3 lần)

Sau đó đọc bài kệ Sám hối:

Chúng con đã tạo bao ác nghiệp

Đều vị ba độc tham, sân, si

Từ thân, miệng, ý phát sinh ra

Tất cả nay cầu xin sám hối

Sau khi niệm như vậy 3 lần, rồi lại vì chúng sinh mà niệm 3 lần bài Quy y Tam Bảo

Con xin quay về nương tựa Phật

Con xin quay về nương tựa Pháp

Con xin quay về nương tựa Tăng

Quay về nương tựa Phật, con không đọa vào Địa ngục

Quay về nương tựa Pháp, con không đọa vào Ngạ quỷ

Quay về nương tựa Tăng, con không đọa vào Súc sinh

Chúng con đã về nương tựa Phật

Chúng con đã về nương tựa Pháp

Chúng con đã về nương tựa Tăng

Sau đó niệm Chú Vãng Sinh (3 lần, nếu thuộc) hoặc niệm danh hiệu Phật A DI ĐÀ (NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT ) cho đến khi thả hết.

Hồi hướng

Sau khi thả xong, người phóng sinh chấp tay đọc bài Kinh Bát nhã (nếu thuộc, nếu không nhớ thì có thể bỏ qua) rồi Hồi hướng như sau:

Vì mục tiêu thành tựu Phật quả, lợi lạc cho tất cả chúng sinh. Con xin đem công đức lành này hồi hướng về Đạo Vô Thượng Chính Đẳng Chính Giác. Nguyện con và tất cả chúng sinh đều vãng sinh Cực Lạc, sớm thành Phật đạo vì lợi ích cho tất cả hữu tình.

Chúng sinh vô biên thệ nguyện độ

Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn

Pháp môn vô lượng thệ nguyện học

Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành

Trong trường hợp các loại chúng sinh không thể sống lâu; hãy nhẹ nhàng thả chúng rồi thành tâm đọc nghi thức như trên.”

5. Bài Cúng Phóng Sinh Ngoài Trời

Dưới đây là văn khấn phóng sinh ngoài trời chuẩn nhất: 

“Con xin Hội Đồng các đấng thiêng liêng cao cả, Hội đồng chư Phật; Hội đồng chư Thánh, Hội đồng chư Thiên, Hội đồng các quan, chư thần cùng các vị Thủy thần có trách nhiệm cai quản nơi đây.

Con tên là………………….. sinh năm………………. hiện tại đang ở ………………….

Hôm nay con khởi tâm đi mua……………. để phóng sinh, con xin các Ngài chứng tâm. Con xin cho tất cả các chúng sinh…………. được sống trong lẽ tự nhiên và cũng được chết trong lẽ tự nhiên. Không chết bởi bàn tay chặt chém của con người, để thỏa mãn thú vui ăn uống. Con khởi tâm giúp cho chúng sinh được nhẹ nhàng; để những kiếp sau đầu thai lên cảnh giới thân phận cao để nhận thức tâm linh tốt hơn.

Con xin hồi hướng công đức này cho tất cả chúng sinh trong tam giới đều được nhận thức, giác ngộ và lợi lạc.

Xin Hội đồng các Ngài gia hộ cho chúng con tỉnh giác tu tập.”

6. Bài Cúng Phóng Sinh Rằm Tháng Giêng

Dưới đây là văn khấn phóng sinh Rằm Tháng Giêng chuẩn nhất: 

“Ôm Lam , Ôm Sĩ Lâm (7 lần )

Nam mô tam mãn đa, một đà nẫm, án độ rô độ rô, địa vĩ tát bà ha (7 lần )

Nam mô Bổn Sư Thích ca Mâu Ni Phật (10 lần )

Nam mô A Đại từ Đại bi cứu khổ cứu nạn Quan Thế Âm Bồ Tát (10 lần ) .

Hôm nay là ngày … tháng … năm (nhằm ngày Rằm Tháng Giêng) con tên…trú tại …phường …quận ….

Con xin phóng sinh (chim, cua, ốc, lươn, trạch, cá ) cầu cho bổn mạng bình an, nội ngoại hưng long, nghiệp chướng tiêu trừ ( hoặc cầu điều gì tùy ý )

Bài Cúng Phóng Sinh Rằm Tháng Giêng

Đọc chú phóng sinh

Khấn thỉnh Thành Hoàng Bổn cảnh gia/Xã Quan Thổ Địa chứng giang hà/Hư không quá vãng chư Thần Hộ/Vật Sứ Tứ Sanh Đới Nhập La/Phi cầm Điễu Tước Qui Sơn Khứ/Ngũ triệt Hà Giải Lạc Thanh sa/Nhược Hoàn Nhứt cá, Bất năng Thoát Hộ pháp Sơn Thần tức cứu tha/Thiên Già Già/Địa Già Già/La vãng Hóa Tác

(Vái 3 lần)

PHẬT CÀ SA, OM NI ƯNG HUMBA HI.

(Vái 3 lần)”

7. Bài Cúng Phóng Sinh Rằm Tháng 7

Tụng Chú Đại Bi hoặc niệm danh hiệu: Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) sau đó đọc bài kệ Sám hối: (3 lần).

Chúng con đã tạo bao ác nghiệp

Đều vị ba độc tham, sân, si

Từ thân, miệng, ý phát sinh ra

Tất cả nay cầu xin sám hối

Sau đó niệm bài Quy y Tam Bảo (3 lần)

Con xin quay về nương nhờ cửa Phật

Con xin quay về nương nhờ cửa Pháp

Con xin quay về nương nhờ cửa Tăng

Quay về nương tựa Phật, con không đọa vào Địa ngục

Quay về nương tựa Pháp, con không đọa vào Ngạ quỷ

Quay về nương tựa Tăng, con không đọa vào Súc sinh

Chúng con đã về nương tựa cửa Phật

Chúng con đã về nương tựa cửa Pháp

Chúng con đã về nương tựa cửa Tăng

Con xin thành tâm khấn nguyện cho các chúng sinh này: …(chim, cá, rùa…) nghe tiếng niệm Phật A Di Đà, được hưởng hồng ân mau được chuyển kiếp thành người được gặp chính pháp, giác ngộ, phát bồ đề tâm.

Hôm nay là ngày … tháng … năm (nhằm ngày Rằm Tháng 7) Con tên là… Địa chỉ tại…

Con xin hồi hướng công đức phóng sinh này: (Cho người bản thân muốn hồi hướng) hoặc khấn như sau:

Cầu cho gia tiên tiền tổ nhiểu kiếp tịnh độ siêu sinh, oan gia trái chủ từ vô lượng kiếp đến hiện tại hỷ xả cho con, cho con được giải oan kiết, xin quý vị hoan hỷ mau chóng mà giác ngộ theo Phật.

Cầu an cho con tên là… hoặc tên người mình muốn hồi hướng…được… (khấn gì tùy ý).”

XEM THÊM:

• Chánh niệm là gì và làm gì để thực hành chánh niệm?
• Giác ngộ là gì? Giác ngộ và giải thoát có giống nhau không?

Hy vọng những hướng dẫn chi tiết về nghi thức phóng sanh và bài văn phóng sanh chuẩn mà Vua Nệm đã chia sẻ phía trên sẽ giúp bạn thực hiện được nghi lễ đúng cách, đem đến nhiều may mắn, vận khí tốt nhé!