Sức khỏe giấc ngủ

Nghệ thuật thưởng trà là gì? Cách người Á Đông thưởng trà

CẬP NHẬT 11/01/2023 | BỞI Ngọc Hân

Thưởng trà được coi là một môn nghệ thuật tao nhã trong văn hóa người Á Đông. Khi thưởng trà, bạn cần phải chuẩn bị những gì? Giữa các quốc gia châu Á, việc thưởng thức trà đạo có điểm gì khác nhau hay không? Những thắc mắc này sẽ được làm rõ nếu bạn dành ít thời gian tham khảo bài viết bên dưới của Vua Nệm.

1. Như thế nào gọi là thưởng trà?

Thưởng trà trong tiếng Anh được gọi là “tea ceremony”. Đây là một bộ môn nghệ thuật kết hợp giữa thị giác, xúc giác, thính giác và vị giác. Nét đẹp nghệ thuật của việc thưởng trà được tạo ra từ hình dáng và hoa văn trên bộ ấm tách, hương thơm dễ chịu và vị ngon đặc biệt của các loại trà. 

Bên canh nhân tố trà, con người cũng là một phần quan trọng làm nên đẳng cấp của nghệ thuật này. Các động tác tỉ mỉ, nhẹ nhàng và uyển chuyển của người pha trà qua các bước pha, nếm, thưởng thức khiến cho mọi thứ dường như trở thành một thể thống nhất.

thưởng thức trà
Thưởng trà là một nghệ thuật mang tính tao nhã của người Á Đông

Công dụng của thưởng trà chính là giúp tâm hồn thanh tịnh và để con người có thời gian suy nghĩ lại những chuyện đã xảy ra. Sau khi thưởng trà, bạn sẽ cảm thấy có nhiều ý tưởng hơn, từ đó mà thái độ đối với cuộc sống cũng trở nên lạc quan và tươi trẻ.

Hiện nay, tại một số quốc gia châu Á như Việt Nam, Trung Quốc hay Nhật Bản, mỗi tách trà được pha và thưởng thức chính là thước đo sự sâu sắc và tinh tế của một người. Thông qua nghệ thuật thưởng trà, bạn có thể cho người khác biết được mình là ai và có tinh thần như thế nào.

2. Nghệ thuật thưởng trà của người Á Đông

2.1. Người Việt thưởng trà

Người Việt vốn có tính cách mộc mạc, đơn sơ nên văn hóa trà đạo cũng có phần tinh giản hơn so với Nhật Bản và Trung Hoa. Tuy nhiên, dù cho có đơn giản đến thế nào thì việc thưởng trà của người Việt cũng được diễn ra một cách nghiêm túc và chứa đựng sự tinh tế.

Chính vì vậy mà đối với những bậc bô lão, người có kiến thức uyên thâm và dành gần như cả cuộc đời để nghiên cứu về thưởng trà sẽ luôn có những yêu cầu khắt khe về cả hương lẫn vị. 

nghệ thuật thưởng trà
Người Việt thưởng trà đơn giản nhưng cực kỳ tinh tế

Từ thuở xưa, uống trà đã xuất hiện và tồn tại như một thói quen rồi dần trở thành nét đặc trưng trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Việc pha trà cũng theo đó mà không còn là một hành động đơn thuần. Thay vào đó, nó cho thấy mức độ cẩn thận, kiên nhẫn và chu đáo của người pha.

Thời phong kiến, trà được xem là thức uống quý và chỉ dành riêng cho những người thuộc tầng lớp quý tộc Việt. Theo dòng chảy thời gian, ngày nay nghệ thuật thưởng trà đã được phát triển và phổ biến ở mọi nhà.

Đối với người Việt Nam, công thức và người pha trà có thể khác nhau nhưng ý nghĩa cùng với tinh thần trong từng tách trà vẫn luôn được lưu giữ. Vào những dịp đặc biệt như đón tiếp khách quý, đám cưới, đám hỏi,…, trà được chọn làm thức uống thể hiện sự hiếu khách và tinh tế của gia chủ.

2.2. Người Trung Hoa thưởng trà

Trung Quốc là quốc gia có nền văn hóa đồ sộ, trong đó có nghệ thuật trà đạo. Nhiều ý kiến cho rằng đây chính là cái nôi của việc thưởng trà mà người dân châu Á vẫn hằng gìn giữ qua bao đời. Đồng thời, vì được trời đất ưu đãi nên việc trồng trà ở đây rất phát triển.

Ngày nay, Trung Hoa đã vươn lên trở thành cường quốc kinh tế đứng thứ 2 thế giới. Tuy nhiên, những giá trị mang tính thường thức như thưởng trà ngắm hoa vẫn được nhân dân phát huy. Điều này giúp cho văn hóa Trung Hoa ngày càng thu hút sự tò mò của nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới.

thưởng thức trà đạo
Người Trung Hoa thưởng trà dựa trên nét đẹp thẩm mỹ

Người Trung Hoa rất đề cao tính thẩm mỹ nên dù quá trình thưởng trà không quá cầu kỳ nhưng họ vẫn có những yêu cầu khắt khe về sự tinh tế và hương vị mang tính kích thích của từng tách trà.

Nghệ thuật thưởng trà Trung Hoa được biểu diễn bằng tài nghệ của những cô gái có đôi tay lụa là và khéo léo. Nếu có dịp được đến một tỉnh thành nào đó của đất nước này, đừng bỏ qua cơ hội để có thể tận mắt chiêm ngưỡng và thưởng thức nghệ thuật trà đạo đặc sắc bạn nhé!

2.3. Người Nhật Bản thưởng trà

Trà đạo Nhật Bản được duy trì và phát triển nhờ tính chu đáo và cầu kỳ trong mọi việc của người dân đất nước này. Nghệ thuật thưởng trà Nhật Bản rất khắt khe ở khâu pha chế. Từng động tác, cử chỉ khi pha trà đều phải tuân theo những chuẩn mực cụ thể.

Đối với người Nhật Bản, một ổ kiến nhỏ cũng có thể phá vỡ cả con đê. Vì vậy họ không cho phép xảy ra bất cứ sai sót nào dù là nhỏ nhất trong từng bước từ giai đoạn chuẩn bị pha chế cho đến lúc thưởng trà.

Một tách trà tuy bé nhỏ và đơn sơ nhưng lại chứa đựng bên trong biết bao tinh túy. Đó chính là kết quả của sự kiên nhẫn, tịnh tâm và khéo léo của người pha trà. Người Nhật thường sẽ thưởng trà trong không gian tĩnh lặng và hòa mình cùng thiên nhiên.

cách thưởng thức trà
Người Nhật thường thưởng trà ngắm hoa vô cùng tĩnh lặng

3. Pha trà như thế nào mới đúng chuẩn

Mỗi vùng miền hay lãnh thổ đều có nét riêng trong văn hóa thưởng trà. Ở Việt Nam, đa số mọi người đều đồng nhất với quan điểm khi pha trà, đó là “nhất thủy, nhì trà, tam bôi, tứ bình, ngũ quần anh”.

  • Nhất thủy: Nước pha trà sẽ là yếu tố quyết định hương vị cuối cùng của thức uống. Vì vậy nước dùng để pha trà phải vô cùng tinh khiết. Bên cạnh đó, mỗi loại trà sẽ ngon nhất khi được pha chế với nước ở độ sôi khác nhau. Chính vì lẽ đó mà người pha trà cần phải am hiểu và ghi nhớ không quên những kiến thức này.
  • Nhì trà: Nếu tuân theo đúng những gì được ông cha truyền lại, trà dùng trong nghệ thuật thưởng trà bao gồm trà tươi, trà nụ và chè xanh. Tuy nhiên, ngày nay vì không có nhiều thời gian nên người ta thường sử dụng trà khô.
  • Tam bôi: Tách phải sở hữu đường kính không quá lớn và vừa với tay cầm. Mỗi bộ tách thưởng trà sẽ bao gồm chén tống (to nhất) và bốn chén quân (nhỏ bằng nhau). Khi rót trà vào chén, bạn cần thực hiện từ từ. Sau khi rót thì đảo đều nước trong chén rồi đổ từ chén này qua chén kia để đồng đều hương vị.
  • Tứ bình: Trước khi pha trà, bình phải trải qua quá trình tráng nước sôi. Nước đầu tiên khi bắt đầu pha dùng để rửa trà và buộc phải loại bỏ. Tiếp tục rót nước sôi vào đầy bình rồi đậy nắp lại. Cuối cùng rót một lượng nước vừa phải lên nắp bình và đợi từ 1 – 2 phút để thưởng trà.
  • Ngũ quần anh: Khi thưởng trà, điều quan trọng không chỉ có trà ngon mà còn phải có bạn hiền. Người bạn này chỉ cần ngồi lặng im, đôi bên không nói gì nhưng vẫn biết được tiếng lòng của đối phương. Tuy nhiên để tìm được người như vậy thật sự rất khó nên nếu có càng đáng trân quý.
cách thưởng trà
Hướng dẫn cách pha trà chuẩn vị để thưởng thức

>> Xem thêm: 

Thưởng trà là một trong những thói quen có lợi cho sức khỏe tinh thần cần được gìn giữ và phát huy. Sự tỉ mỉ, tính kiên nhẫn và tập trung chính là những đức tính mà chúng ta sẽ được rèn luyện khi tham gia bộ môn này. Đây cũng là cách để những bạn trẻ trong thời đại hiện nay trải nghiệm và nhận ra giá trị cuộc sống. Hy vọng rằng bài viết này của Vua Nệm đã giúp bạn hiểu hơn về nghệ thuật thưởng trà đặc sắc.

Bài viết liên quan:

Avatar
Ngọc Hân