Mặt trời mọc hướng nào? Cách sử dụng Mặt trời để xác định phương hướng

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng một lần thắc mắc không biết rằng “Mặt trời mọc hướng nào và lặn hướng nào?”. Mặc dù nó có vẻ là một câu hỏi đơn giản nhưng câu trả lời lại phức tạp hơn những gì bạn nghĩ. Vậy thì hãy cùng khám phá xem Mặt trời mọc hướng nào? Lặn hướng nào và cách sử dụng Mặt trời để xác định phương hướng. 

1. Mặt trời mọc hướng nào? Lặn hướng nào? 

Như nhiều người đã biết thì Mặt trời mọc ở hướng đông và lặn ở hướng tây. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không nhận ra rằng đó chỉ là một sự tổng quát hóa. Trên thực tế, Mặt trời chỉ mọc theo hướng đông và lặn về hướng tây vào 2 ngày trong năm, là ngày xuân phân và thu phân. Vào những ngày khác, Mặt trời mọc ở phía bắc hoặc phía nam của “hướng đông” và lặn ở phía bắc hoặc nam của “hướng tây”.

Mỗi ngày, các điểm mọc và lặn của Mặt trời lại thay đổi một chút. Vào ngày hạ chí, Mặt trời mọc xa nhất về phía đông bắc như mọi khi, và lặn xa nhất về phía tây bắc. Mỗi ngày sau đó, Mặt trời lại mọc xa hơn một chút về phía nam.

Vào những ngày mùa thu, Mặt trời mọc ở hướng đông và lặn về hướng tây. Nó tiếp tục hành trình di chuyển dần về phía nam. Cho đến ngày đông chí, Mặt trời mọc ở phía đông nam như mọi khi, và lặn xa dần về phía tây nam.

2. Mặt trời có mọc vào cùng một thời điểm mỗi ngày không? 

Và câu trả lời là không. Mặt trời không mọc vào cùng một thời điểm mỗi ngày vì Trái đất không ngừng chuyển động. Vòng quay của Trái đất xung quanh Mặt trời khiến diệp tích tiếp xúc với Mặt trời khác nhau, dẫn đến việc Mặt trời sẽ mọc vào các thời điểm khác nhau mỗi ngày. 

Để hiểu tại sao Mặt trời không mọc vào cùng một thời điểm mỗi ngày, trước tiên bạn phải hiểu làm thế nào và tại sao ban đêm lại xảy ra. Vào ban ngày, vòng quay của Trái đất hướng nó về phía Mặt trời. Vì nó nhận được ánh sáng từ hướng này, các vị trí đối diện với Mặt trời sẽ trải qua thời gian “ban ngày”, trong khi các vị trí quay mặt ra xa sẽ trải qua “ban đêm”.

Khi Trái đất quay, điều này thay đổi các vị trí đang ở “ban đêm” giờ sẽ hướng về phía Mặt trời và do đó có ánh sáng ban ngày. Trong quá trình chuyển đổi từ bóng tối sang ánh sáng này, chúng ta trải qua khoảng thời gian gọi là bình minh. 

3. Một số điều thú vị về mặt trời mọc 

3.1. Mặt trời mọc sớm nhất ở Brazil 

Paraíba, Brazil là một vùng ở phía đông của châu Mỹ. Đây là nơi mà Mặt trời mọc đầu tiên trước khi bất kỳ nơi nào khác ở Nam Mỹ hoặc Bắc Mỹ.

Khách du lịch và người dân địa phương thích ngắm nhìn từ ngọn hải đăng gần đó. Với mặt trời mọc trên Đại Tây Dương, nó sẽ tạo nên một cảnh bình minh tuyệt đẹp.

3.2. Mặt trời mọc muộn nhất ở Mũi Alava

Mũi Alava trên bán đảo Olympic của Washington là điểm cực tây của vùng tiếp giáp với Hoa Kỳ. Vì nó nằm rất xa về phía tây nên mặt trời mọc ở đó sau cùng. Mặt trời cũng lặn cuối cùng ở đó. Vì vậy ban ngày của vùng đất này cũng dài như của bất kỳ vùng nào khác. 

3.3. Nơi Mặt trời không mọc mỗi ngày

Ở hầu hết thế giới, mặt trời mọc ở phía đông vào mỗi buổi sáng. Còn đối với cư dân Murmansk, Nga và North Cape ở Nauy, đó không phải là một điều thường xuyên xảy ra. 

Ở Murmansk – thành phố lớn nhất ở phía bắc của Vòng Bắc Cực, mọi người không bao giờ coi bình minh là điều hiển nhiên. Trong thực tế, đôi khi 40 ngày mới có một ngày có bình minh xảy ra. 

Khi ngày đó đến, người dân sẽ tập trung trên một ngọn đồi bên ngoài thị trấn để ngắm mặt trời mọc mà họ đã mong đợi từ lâu. Họ ăn mừng bằng những tách đồ uống nóng hổi và khiêu vũ với nhau. Mặt trời mọc nhanh và lặn cũng nhanh chóng ở Murmansk, với ánh sáng ban ngày chỉ kéo dài hơn 30 phút. 

Còn ở North Cape, đây là một vùng nằm trên đảo Magerøya của Nauy. Trái ngược với Murmansk thì ở đây, bạn sẽ có 24 giờ với ánh sáng mặt trời. Không có hoàng hôn hoặc bình minh. Và thay vào đó, nơi này nhận được ánh sáng liên tục khi mặt trời. Trong thời gian này, bạn có thể trải nghiệm khung cảnh tuyệt vời của thiên nhiên với nhiều cơ hội để xem cá voi, hải cẩu,…

4. Cách dựa vào mặt trời để xác định phương hướng

Biết được hướng bạn đang đi có thể tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết khi lạc vào vùng hoang dã hoặc rừng sâu. Ngoài các tình huống sinh tồn, biết được hướng bạn đang đi có thể giúp ích khi bị lạc trên đường hoặc ngay cả khi đi qua một khu vực xa lạ. Có rất nhiều cách để bạn có thể dựa vào mặt trời xác định hướng đi, bao gồm các bước sau:

4.1. Bước 1: Hiểu rõ về chuyển động của mặt trời trên bầu trời

Do vị trí của trái đất và chuyển động của nó trong không gian, mặt trời nói chung di chuyển trên bầu trời từ đông sang tây. Đây không phải là một cách chính xác để tìm ra phương hướng.

Vì nó tùy thuộc vào thời gian trong năm nên đường đi chính xác của mặt trời thay đổi giữa các đường chân trời đông bắc-tây bắc, đông tây và đông nam-tây nam của bầu trời.

4.2. Bước 2: Dựa vào mùa để đoán hướng mặt trời

Hành tinh của chúng ta không chỉ di chuyển trong không gian, quay trên trục của nó từ tây sang đông, và nó còn nghiêng trên trục. Độ nghiêng này tạo ra sự chênh lệch về nhiệt độ dẫn đến thay đổi theo mùa. 

Độ nghiêng của trái đất cũng sẽ ảnh hưởng đến vị trí chung của mặt trời. Vì vậy khi biết mùa, bạn sẽ có thể xác định đúng hơn về hướng đi được chỉ ra bởi chuyển động của mặt trời trên bầu trời.

• Vào mùa hè, mặt trời mọc trên đường chân trời phía đông bắc. Khi một ngày trôi qua, mặt trời sẽ di chuyển qua bầu trời đông bắc vào nửa tây bắc, cuối cùng lặn sau đường chân trời tây bắc.
• Vào mùa xuân và mùa thu, mặt trời sẽ di chuyển trực tiếp hơn trên bầu trời. Điều này có nghĩa là nó sẽ mọc ở phía đông và đi qua bầu trời để lặn ở phía tây.

• Vào mùa đông, mặt trời sẽ mọc ở phía đông nam của bầu trời. Trong suốt cả ngày, nó sẽ di chuyển qua bầu trời phía đông nam cho đến khi lặn sau đường chân trời phía tây nam.

Lưu ý: Ở Nam bán cầu (phần phía nam của Châu Phi, phần lớn Nam Mỹ, Úc), chuyển động của bóng tối bị đảo ngược. Điều này có nghĩa là vào mùa hè, mặt trời sẽ mọc ở phía đông nam và vào mùa đông ở phía đông bắc, trong khi mùa xuân và mùa thu sẽ giống như ở bán cầu bắc với mặt trời mọc ở phía đông.

4.3. Bước 3: Tìm hướng đông

Bây giờ khi bạn đã nắm rõ về đường đi của mặt trời trên bầu trời, bạn sẽ có thể xác định hướng gần đúng của hướng đông. Ví dụ, vào mùa xuân, hướng đông sẽ là nơi mặt trời mọc. 

Để tìm hướng đông chính xác hơn vào mùa hè và mùa đông, bạn sẽ phải điều chỉnh hướng của mình một chút. Vào mùa hè, bạn nên di chuyển một chút về bên phải, và vào mùa đông là di chuyển một chút về bên trái.

Càng về gần giữa mùa, mặt trời sẽ hướng về phía bắc vào mùa hè hoặc phía nam vào mùa đông. Điều này có nghĩa là vào giữa mùa hè và mùa đông, bạn sẽ phải điều chỉnh nhiều hơn sang phải và trái tương ứng.

4.4. Bước 4: Tìm hướng Tây

Các hướng cơ bản là bắc, nam, đông và tây được phân bổ đều thành các góc phần tư trên la bàn. Điều này có nghĩa là đông và tây đối diện trực tiếp với nhau, cũng như bắc và nam. Nếu bạn đang quay mặt về hướng đông, thì hướng thẳng sau lưng bạn là hướng tây.

Bạn có thể dễ dàng nắm bắt được hướng đi này bằng cách sử dụng các điểm mốc hoặc hình ảnh tưởng tượng trong đầu. Tuy nhiên, nếu bạn gặp khó khăn trong việc hình dung các hướng đi, bạn có thể vẽ một đường thẳng trên mặt đất ngay trước mặt mình. Đầu xa sẽ hướng về phía đông và đầu gần sẽ hướng về phía tây.

4.5. Bước 5: Xác định vị trí phía bắc và phía nam 

Khi quay mặt về hướng đông, hướng bắc sẽ lệch về bên trái 90 độ. Và khi bạn quay mặt về hướng bắc thì ở vị trí mới này, phía đông sẽ ở bên phải của bạn, phía tây bên trái, phía bắc thẳng về phía trước, phía nam ở đằng sau.

Khi bạn vẽ các đường biểu diễn các hướng đông-tây và bắc-nam, chúng sẽ tạo ra một dấu cộng (+). Mỗi điểm trong số bốn điểm của dấu cộng đại diện cho một trong các hướng chính là bắc, nam, đông và tây. 

4.6. Bước 6: Điều hướng đến điểm đến của bạn

Bây giờ bạn đã biết các chỉ đường gần đúng xung quanh mình, bạn sẽ có thể sử dụng các điểm mốc chính ở cách xa đó để đến nơi bạn đang tìm. Một số điểm mốc mà bạn có thể sử dụng bao gồm các tòa nhà chọc trời, núi, sông, các vùng nước lớn,…

XEM THÊM: 

• Gió Lào là gì? Hiện tượng thời tiết xảy ra khi gió Lào hoạt động mạnh là gì?
• Gió mùa Tây Nam là gì? Chi tiết về Gió mùa Tây Nam

5. Kết luận

Như vậy, trên đây là câu giải đáp cho thắc mắc “Mặt trời mọc hướng nào?” cũng như phương pháp sử dụng Mặt trời để tìm hướng đi trong các tình huống cấp bách. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn.