Đá khô là gì? Những công dụng, lưu ý khi dùng đá khô để tránh gặp nguy hiểm

Đá khô một loại đá có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Liệu bạn đã có những hiểu biết đầy đủ về đá khô là gì? Những công dụng của của đối với các hoạt động hàng ngày của con người ra sao? Cách dùng sao cho an toàn nhất? Bạn hãy cùng xem qua bài viết dưới đây của Vua Nệm để hiểu rõ hơn nhé.  

1. Đá khô là gì? 

Đá khô hay còn có tên gọi khác là đá khí, đá khói, băng khô, nước đá khô,… là loại đá ở dạng rắn của cacbon dioxit. Chúng không thể nóng chảy ở nhiệt độ, áp suất thường mà thăng hoa trực tiếp thành dạng khí ở nhiệt độ âm khoảng – 78,5 độ C. 

Đá khô được sản xuất bằng cách nén khí dioxit cacbon ở dạng lỏng, loại bỏ nhiệt gây ra bởi quá trình nén. Sau đó cho dioxit cacbon lỏng giãn nở nhanh. Sau quá trình giãn nở này, giảm nhiệt độ cho CO2 đóng băng thành tuyết và được nén thành các viên nhỏ hoặc dạng khối lớn. 

2. Công dụng của đá khô 

2.1 Dùng trong các thiết bị lạnh 

Đá khô được dùng trong các thiết bị như quạt điều hòa, quạt phun sương,… cách này giúp làm mát không khí, tạo ra được làn gió mát hơn so với bình thường. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng các loại quạt có chứa đá khô vì quạt mang hơi nước, ẩm không tốt cho sức khỏe. 

2.2 Trong y tế

Loại đá này cũng thường xuyên được sử dụng tại các cơ sở y tế, bệnh viện để bảo quản các loại vắc xin, mẫu sinh học, máu, lưu trữ các loại mô, tế bào sống (nội tạng và bộ phận của cơ thể). Ngoài ra, đá khô còn công dụng dùng để ướp xác. 

2.3 Dùng trong sân khấu, sự kiện 

Đá khô khi gặp nước sẽ hóa thành hơi tạo ra những làn sương mù trắng, làn sương này bay sát mặt đất khi có ánh đèn chiếu vào sẽ tạo hiệu ứng huyền ảo hơn. Các sự kiện hay trong các bữa tiệc, người ta dùng loại đá này để tạo khung cảnh đẹp và tiết kiệm chi phí. 

Đọc thêm: 20+ mẫu trang trí sân khấu đám cưới đẹp nổi bật nhất hiện nay

2.4 Trong công nghiệp 

Trong công nghiệp người ta dùng đá để làm sạch bụi bẩn, vết dầu mỡ, sơn trên bề mặt của các loại máy móc. Cách này giúp quá trình làm sạch diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm chi phí vệ sinh, không mất quá nhiều thời gian để tháo rời các bộ phận của máy móc. Đặc biệt loại đá này còn rất thân thiện với môi trường. 

2.5 Trong ngành cơ khí, kim loại

Đá khô có công dụng thu nhỏ các trục kim loại, các ống lót trục với chất liệu đồng thau hoặc những kim loại khác nhau. Theo đó, khi cho đá sẽ làm chúng co lại vừa với kích thước trong của lỗ trục, giúp cho các mối nối trục kim loại gắn kết chặt hơn với nhau. Không như chỉ vậy, chúng còn giúp phục hồi các vết lõm trên bề mặt kim loại. 

2.6 Làm lạnh thực phẩm

Trong quá trình chế biến thực phẩm, người ta thường dùng chúng để ướp kem, bảo quản rau củ, hải sản khi xuất khẩu ra nước ngoài. Khi đá thăng hoa sẽ tạo ra khí CO2, tạo thành một lớp màng bao bọc thực phẩm. Quá trình này giúp thực phẩm tránh nguy cơ bị vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập gây hư hỏng. 

3. Cách sản xuất đá khô

Đá khô được sản xuất theo quy trình dưới đây: 

Bước 1: Nén và hóa lỏng khí CO2

• Đầu tiên cần nén, làm lạnh để hóa lỏng khí CO2 ở điều kiện áp suất 870 Ib/2 (khoảng 395 kg/cm2) trong nhiệt độ phòng bình thường. 
• CO2 ở dạng lỏng sẽ được bơm qua một đường ống dẫn vào các bể chứa lớp nhằm loại bỏ tạp chất. 
• Chất lòng này được giữ lạnh trong môi trường nhiệt độ thấp giúp duy trì trạng thái lỏng trong các bể chứa lớn. Và các bể chứa này được thiết kế với nối bằng ống áp suất dẫn đến nơi sản xuất khi cần sử dụng. 

Bước 2: Đúc thành đá khô

• CO2 ở dạng lỏng sẽ được vận chuyển qua ống áp suất để đến nơi chưa chứa các khuôn đúc đá khô.
• Quá trình vận chuyển CO2 lỏng từ môi trường cao áp đến môi trường có áp suất khí quyển, CO2 sẽ bay hơi với tốc độ nhanh chóng. Khi gặp nhiệt độ – 78,5 độ C ( Khoảng – 109 độ F).
• Phần voi phun chịu được được áp suất lớn, phun CO2 lỏng vào khuôn cao khoảng 5m. 
• Ở nhiệt độ phòng, CO2 khi vào khuôn sẽ đông ngay lập tức giống như tuyết.  

Bước 3: Nén thành phẩm 

• Người ta sẽ dùng áp lực khoảng 600 N (tương đương 60 tấn), lúc này tuyết sẽ được nén thành các viên đá.
• Thời gian cho quá trình này diễn ra trong vòng 5 phút. 
• Mỗi khối đá thường có trọng lượng khoảng 100kg. 

Bước 5: Cắt thành viên nhỏ 

• Với những khối đá khô lớn người ta sẽ cho chúng vào một hệ thống để cắt thành các khối nhỏ có kích thước phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Bước 6: Bảo quản đá khô

• Người ta sẽ dùng các container để giữ lạnh giúp hạn chế quá trình đá bị thăng hoa. 

4. Một số tình huống xấu khi sử dụng đá khô 

4.1 Bỏng lạnh

Loại đá này rất lạnh, chúng có khả năng gây bỏng da trong vòng thời gian rất ngắn chỉ vài giây. Nếu trường hợp bạn đụng phải đá khô trong thời gian lâu hơn có thể dẫn tới gây chết tế bào sống, hoại tử vùng da cơ thể tiếp xúc trực tiếp. 

4.1 Gây ngạt thở

Đá khô bốc hơn tạo thành khí carbon dioxide. Đây là một khí không độc tuy nhiên nó có thể làm giảm nồng độ khí oxy trong không khí. Nếu trường hợp này xảy ra trong không gian kín có thể dễ tới các tình trạng ngạt khí. Khí này lạnh chìm xuống sàn nhà, gây nguy hiểm cho trẻ em và vật nuôi khi tiếp xúc gần với sàn nhà. Trường hợp kéo dài có thể gây nguy cơ tử vong. 

4.2 Gây nổ

Nếu bạn không sử dụng đá đúng cách, chúng có khả năng phát nổ. Đá khô khi chuyển từ thể rắn sang thể khí tạo ra áp suất cao, nếu đựng đá khô trong thùng kín có nguy cơ vỡ thùng tạo ra các mảnh vỡ gây tổn thương nếu rơi vào găm vào da và các bộ phận của cơ thể. 

5. Lưu ý khi dùng đá khô 

• Bạn không nên chạm tay chạm tay trực tiếp vào đá khô mà hãy sử dụng kẹp hoặc đeo găng tay để tránh bị bỏng lạnh. 
• Nếu vô tình khiến để chúng dính vào da, nên dùng nước sạch đổ nhiều lần cho đến khi đá khô tự bong ra. Nếu bạn cố gắng dứt đá ra khỏi da có thể khiến da bị tổn thương không đáng có và tạo ra những vết thương hở lớn trên bề mặt da. 
• Không được phép ăn đá khô, trường hợp bạn dùng chúng để làm mát đồ uống và thức ăn thì hãy cận thận để tránh tình huống xấu như ăn nhầm phải đá khô và nuốt chúng. 
• Nên sử dụng đá khô trong môi trường thông thoáng khí. 
• Không nên bảo quản đá trong các chai, lọ hoặc thùng đậy nắp kín điều này có thể dẫn đến tình trạng cháy nổ. Cách tốt nhất nên bảo quản trong túi giấy, bảo quản trong tủ lạnh hoặc các thiết bị làm lạnh chuyên dụng. 
• Bảo quản đá tốt nhất trong các thùng xốp cách nhiệt, nơi có nhiệt độ thấp, tránh ánh sáng trực tiếp giúp giảm quá trình đá khô thăng hoa. 

Trong bài viết trên, Vua Nệm giới thiệu tới bạn đọc các thông tin về đá khô, loại đá có nhiều công dụng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Tuy nhiên, đá khô cũng tiềm ẩn những nguy cơ gây hại đối với sức khỏe của con người. Chính vì vậy, trước khi sử dụng cần tìm hiểu kỹ cách sử dụng để giảm thiểu các tình trạng nguy hiểm tới sức khỏe, tính mạng.