Công nguyên là gì? Trước công nguyên và sau công nguyên được hiểu như thế nào?

Chắc hẳn không ít người thắc mắc công nguyên là gì? Trước công nguyên và sau công nguyên được hiểu như thế nào? Đặc biệt những người tìm hiểu về lịch sử việc huỷ rõ những thuật ngữ này là rất quan trọng. Nếu bạn cũng có cùng những băn khoăn này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé!

1. Công nguyên là gì?

1.1. Nguồn gốc của công nguyên

Trong cuốn bách khoa toàn thư, Công Nguyên được viết tắt là CN. Đây là một thuật ngữ được dùng để đánh số năm trong lịch của Gregorius và Julius – được đặt bởi tu sĩ Dionysius Exiguus vào thế kỷ VI.

Công Nguyên đã xuất hiện vào khoảng giữa thế kỷ thứ VI nhưng trong thời gian này, khái niệm công nguyên chưa được biết đến rộng rãi. Phải đến những năm 800 của thế kỷ này thì công nguyên mới được công chúng truyền tai nhau và sử dụng như một thuật ngữ bình thường.

1.2. Khái niệm công nguyên là gì?

Công nguyên được biết đến với tên tiếng Anh là “Common Era”. Xuất hiện vào thời Trung Cổ, thuật ngữ này ban đầu có tên gốc là tiếng Latinh và là “Anno Domini” (viết tắt là AD) – được hiểu là kỷ nguyên của thời đại Kito.

Theo định nghĩa được đặt ra bởi tu sĩ Dionysius Exiguus, công nguyên được coi là kỷ nguyên được bắt đầu tính vào năm mà chúa Jesus chào đời. Để hiểu được bản chất của công nguyên, chúng ta sẽ cùng phần tích ý nghĩa của khái niệm này.

Theo Hán Việt, công nguyên được hiểu như sau:

• Công: những gì thuộc về quyền sở hữu chung, tất cả mọi người đều có quyền có được.
• Nguyên: được hiểu là kỷ nguyên hoặc đang nói về một khoảng thời gian nào đó.

Từ đó, chúng ta có thể hiểu rằng, công nguyên chính là khoảng thời gian mà tất cả các quốc gia trên thế giới đều sử dụng giống nhau. 

1.3. Cách tính lịch công nguyên

Cách tính lịch công nguyên được giới thiệu ngắn gọn như sau:

• Một năm có 12 tháng và có tất cả 365 ngày (trừ năm nhuận có 366 ngày).
• Một thiên niên kỷ là 1000 năm, một thế kỷ được tính là 100 năm và một thập kỷ thì kéo dài 10 năm.
• Một ngày có 24 tiếng, một tiếng gồm 60 phút và mỗi phút có 60 giây.

Cách tính này trong lịch Gregorian đã được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới. Ngày nay, nó vẫn được sử dụng và trở thành một tiêu chuẩn không chính thức trên phạm vi quốc tế. 

1.4. Công nguyên được bắt đầu tính vào khi nào?

Năm đánh dấu cho việc bắt đầu của đạo Công giáo cũng chính là năm khởi đầu của công nguyên. Theo lịch công nguyên, không có năm 0 mà sẽ bắt đầu vào năm thứ 1 công nguyên hay là 1 CN.

Đây được cho là thời điểm mà chúa Jesus đã ra đời và đó cũng chính là năm được dùng để phân biệt năm trước công nguyên và năm sau công nguyên và được tính bằng lịch dương hay còn gọi là lịch Tây.

2. Trước công nguyên là gì?

2.1. Ký hiệu và cách viết năm trước công nguyên

Trước công nguyên có:

• Tên tiếng Latinh là: Anmo Domini
• Tên tiếng Anh là: Before Christ (viết tắt là BC) hoặc Before Common Era (viết tắt là BCE) được đặt sau số năm.

Trước công nguyên chính là khoảng thời gian trước khi mà chúa Jesus ra đời. Theo đó, những năm trước công nguyên sẽ được viết là -1, -2, -3,… Tuy nhiên, để viết đúng thuật ngữ, chúng ta không để dấu âm trước số năm, thay vào đó sẽ thêm ký hiệu “TCN” vào sau, có nghĩa là: 1 TCN, 2 TCN, 3 TCN,…

2.2. Cách tính số năm trước công nguyên

Một điều quan trọng cần biết là số năm trước công nguyên được tính lùi. Cụ thể, những năm càng gần công nguyên càng nhỏ và những năm càng xa công nguyên thì càng lớn. Ngoài ra, những năm trước công nguyên đều được viết dưới dạng số âm khi được minh hoạ trên trục số.

3. Sau công nguyên là gì?

Năm sau công nguyên có:

• Tên tiếng Latinh: Ante Christum
• Tên tiếng Anh: Common Era (viết tắt là CE)

Tại Việt Nam, nhiều người thường hiểu công nguyên chỉ là năm mà chúa Jesus ra đời và những năm sau đó sẽ được tính là năm sau công nguyên. Tuy nhiên, sự thực không phải vậy.

Công nguyên chính là kỷ nguyên được bắt đầu vào năm mà chúa Jesus chào đời. Khi được hiểu như vậy, chúng ta biết rằng công nguyên vẫn còn đang tiếp diễn và nó chỉ có thể kết thúc khi một người nào đó có đủ tầm ảnh hưởng để đứng ra chấm dứt kỷ nguyên này. 

Như vậy, khi công nguyên còn chưa kết thúc thì chỉ có hai thuật ngữ chính xác nhất là “Trước công nguyên” và “Công nguyên” (hoặc trong công nguyên), không có “Sau công nguyên”. Do đó, sẽ không có câu trả lời nào là thỏa đáng nhất và chính xác nhất khi hỏi “sau công nguyên là gì?”

Tuy nhiên, theo cách nghĩ thông thường, người Việt Nam xác định Công nguyên chính là mốc trên trục số và có giá trị bằng 0 và thường minh họa cho dấu âm “-” là từ “trước” và minh họa cho dấu dương “+” là từ “sau”. Vì vậy, chúng ta vẫn có thể hiểu được sau công nguyên là quãng thời gian đang tiếp diễn ở hiện tại và sẽ kéo dài trong tương lai. 

4. Giải đáp những thắc mắc về công nguyên 

Công nguyên là thuật ngữ được sử dụng khá phổ biến, tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự hiểu và sử dụng thuật ngữ này chính xác. Để hiểu được một thuật ngữ đã xuất hiện trước đây hàng trăm năm cần phải có sự nghiên cứu, tìm hiểu và một hệ thống kiến thức nhất định. 

Dưới đây là những giải đáp các thắc mắc thường gặp về công nguyên nhằm giúp bạn hiểu kỹ hơn về công nguyên. Nếu bạn cùng có chung những thắc mắc này thì đừng bỏ qua nhé!

4.1. Có bao nhiêu năm trước công nguyên?

Theo minh hoạ trên trục số, trước công nguyên chính là khoảng thời gian mà chúa Jesus chưa ra đời và như vậy chúng ta có thể hiểu năm trước công nguyên là vô cùng. Không có một giá trị cụ thể nào có thể xác định được có bao nhiêu năm trước công nguyên cả.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu, các nhà khảo cổ học vẫn đang cố gắng tìm kiếm những bằng chứng cũng như tài liệu còn sót lại nhằm xác định có bao nhiêu năm trước công nguyên. 

4.2. 1000 năm trước công nguyên là gì?

1000 năm trước công nguyên được hiểu đơn giản là 1000 năm trước khi chúa Jesus ra đời. Tương tự như vậy, chúng ta có thể cắt nghĩa được 2000 năm TCN, 3000 năm TCN, 4000 năm TCN,…

4.3. Có bao nhiêu năm sau công nguyên

Một lần nữa, chúng ta cùng theo dõi lại trục số. Chúng ta có thể thấy, sau công nguyên là thời gian sau khi chúa ra đời và chính là năm 1. Tính đến nay, công nguyên vẫn đang tiếp diễn và chúng ta không thể biết được trong tương lai, khi nào thời kỳ này sẽ kết thúc. 

4.4. Chúa Jesus sinh ra vào năm nào?

Trên thực tế, không ai biết chính xác chúa ra đời vào năm nào. Một số học giả cho rằng, chúa ra đời vào những năm 8 – 4 TCN khi họ tìm thấy dữ liệu trong câu chuyện Kinh thánh của Herod Đại đế. Nhưng tất cả chỉ là giả thuyết và con số cụ thể về năm sinh của Ngài vẫn là một bí ẩn. 

XEM THÊM:

• Cách xác định 1 thế kỷ bằng bao nhiêu năm, 1 thập kỷ, 1 thiên niên kỷ
• Độ C là gì? Độ F là gì? 1 độ C bằng bao nhiêu độ F? Cách đổi độ C qua độ F
• 1 cup bằng bao nhiêu gram? Cách đổi cup nguyên liệu nấu ăn thành gram

Qua bài viết về “công nguyên là gì? Trước công nguyên và sau công nguyên được hiểu như thế nào?” hy vọng bạn đã có thể hiểu rõ về những thuật ngữ này và biết cách sử dụng chính xác nhất.