Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, có một vật không thể thiếu trên bàn thờ đó chính là bát hương. Tuy nhiên, cách đặt bát hương trên bàn thờ như thế nào cho đúng thì không hẳn ai cũng biết. Sau đây, Vua Nệm sẽ mách bạn cách đặt bát hương trên bàn thờ gia tiên đúng chuẩn cũng như những điều cần lưu ý cho các cách đặt bát hương để việc thờ cúng được thực hiện đúng nhất.
Nội Dung Chính
1. Cách bày bát hương trên bàn thờ có ý nghĩa gì?
Bát hương là một đồ vật thể hiện rất nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong văn hóa người Việt. Hầu như mỗi gia đình đều có bát hương để thực hiện các nghi thức cúng bái tâm linh trong các dịp lễ tết, ngày rằm, ngày giỗ… Khi thắp hương thờ cúng, con cháu sẽ thông qua đó để cầu khấn, bày tỏ tâm tư, tình cảm, cầu mong ông bà tổ tiên phù hộ cho con cháu.
Mọi người thường quan niệm bát hương là cầu nối tâm linh giữa “hai thế giới”. Con cháu trong gia đình có thể thông qua việc thắp hương để “mời” ông bà về ăn lễ tết, cúng chạp cùng gia đình mình. Trong đời sống tâm linh của người Việt, bát hương mang ý nghĩa tinh thần rất lớn, đây cũng là một nét đặc trưng trong văn hóa thờ cúng của nước ta.
Bát hương thường được làm bằng chất liệu sứ có tráng men với những hình vẽ mang đậm tính tâm linh, chủ yếu nhất là hình rồng. Bát hương có thể có nhiều màu sắc khác nhau như: nền trắng họa tiết màu xanh nước biển, một số bát hương còn được mạ màu vàng để tăng thêm vẻ đẹp sang trọng, độc đáo. Tùy theo từng gia đình mà sẽ có những cách chọn màu sắc, họa tiết bát hương khác nhau.
Bên trong bát hương sẽ chứa tro hoặc cát để giữ cho chân nhang không bị đổ. Bát hương sẽ được đặt trên bàn thờ gia tiên, bàn thờ thần tài….và cần đặt đúng cách thì mới “ông bà tổ tiên” mới có thể phù hộ độ trì, giúp con cháu bình an, hạnh phúc.
2. Cách đặt bát hương trên bàn thờ
Hiểu rõ cách đặt bát hương trên bàn thờ sẽ giúp gia chủ bày biện bàn thờ cúng chuẩn phong thuỷ, đồng thời tránh được những điều đại kỵ không tốt tới gia đạo. Vì vậy việc đặt bát hương cần phải thực hiện một cách nghiêm túc và đúng quy tắc.
Trước khi đặt bát hương trên bàn thờ gia tiên, gia chủ cần phải sắm một bình hoa tươi, chén trà, chén rượu, đĩa trái cây để tiến hành nghi lễ xin phép thần linh. Nếu ngày đặt bát hương trùng vào những dịp quan trọng như lễ nhập trạch, lễ lập bàn thờ mới,… thì sẽ càng trang trọng hơn.
Đa phần mọi người thường đặt bát hương ở chính giữa bàn thờ để tiện cho gia chủ cắm nhang hoặc đặt các đồ lễ cúng. Cách đặt bát hương còn phụ thuộc vào số lượng bát nhang và nhu cầu thờ tự của từng gia đình nhưng cần phải chú ý về mặt phong thủy và thẩm mỹ trên bàn thờ gia tiên.
2.1. Bàn thờ có 1 bát hương
Bàn thờ có 1 bát hương thường thấy ở các gia đình nhỏ, con thứ, hoặc bàn thờ trong căn hộ chung cư mini, nhà trọ, phòng trọ. Bát hương chỉ để thờ cúng thần linh, gia tiên nên không tốn diện tích. Bạn chỉ cần đặt bát hương ở vị trí chính giữa của bàn thờ, khoảng cách giữa bát hương và mép ngoài bàn thờ khoảng 15cm là hợp lý.
2.2. Bàn thờ có 2 bát hương
Bàn thờ này gồm 2 bát hương, mỗi bát hương thờ thần linh và gia tiên. Đầu tiên, bạn hãy đặt một bát hương cao khoảng 10cm cách mép bàn thờ khoảng 15cm để thờ thần linh. Bát hương thờ cúng tổ tiên nên đặt ở phía dưới bàn thờ, cách các vị trí bát hương thần linh khoảng 10-15 cm.
2.3. Bàn thờ có 3 bát hương
Bàn thờ có 3 bát hương tương đương với việc gia đình đó thờ nhiều thần linh, có đầy đủ Phúc – Lộc – Thọ. Thờ cúng Quan Thần Linh sẽ mang lại Phúc, thờ tổ tiên, ông bà sẽ cho ta Thọ, thờ Bà cô ông mãnh sẽ cho ta Lộc. Mỗi vị trí của bát hương đều mang một ý nghĩa và tượng trưng cho một cấp bậc.
- Bát hương ở giữa: Thường là bát hương lớn nhất, tượng trưng cho Phật và các vị thần, các vị thánh cao nhất. Thờ Phật và các vị thần với mong muốn mang lại bình an, hạnh phúc và thịnh vượng cho gia chủ.
- Bát hương bên trái: Kích thước nhỏ hơn dùng để thờ cúng thờ Bà tổ Cô – ông Mãnh.
- Bát hương bên phải: Có kích thước tương đương với bát hương bên trái, là nơi thờ cúng ông bà, tổ tiên có công sinh thành, con cháu cần học cách thờ cúng, quê quán.
Khoảng cách của các bát hương này không nên đặt quá sát nhau để tránh tàn hương bắt cháy vào nhau, tốt nhất là nên để xa 15-20 cm.
2.4. Bàn thờ có 4 bát hương
Bàn thờ có bốn bát hương thường thấy ở các tín đồ Phật giáo, một lư hương để thờ Phật thường được đặt ở chính giữa cách mép trong bàn thờ 15cm, ba bát Thần linh, gia tiên, Ông Mãnh Bà Cô được đặt cạnh nhau có thể xếp theo hàng ngang hoặc dọc.
2.5. Bàn thờ có 5 bát hương
Đây là bàn thờ để thờ cúng gia tiên cả trong nhà và ngoài trời. Cụ thể, sau đây là cách dâng ngũ bát hương:
- Bát hương thờ thần linh phải kê cao nhất, cao khoảng 20cm thường được đặt ở chính giữa bàn thờ.
- Bên phải là bát hương để tưởng nhớ tổ tiên, cao khoảng 10 đến 15 cm.
- Bên trái là bát hương để làm lễ tưởng nhớ tổ tiên, đặt sát dưới cái bàn.
- Bà cô ông mãnh sẽ bao gồm bà cô ông mãnh bên nội và bà cô ông mãnh bên ngoại, mỗi bên sẽ có cách đặt bát hương khác nhau. Nếu là bát hương thờ bà cô ông mãnh bên ngoại thì sẽ đặt phía bên trái, nếu bát hương thờ bà cô ông mãnh bên nội thì bát hương sẽ được đặt bên phải. Khoảng cách giữa bát hương thờ bà cô ông mãnh và bát hương thờ gia tiên thường là 10 đến 15cm là hợp lý.
Cách đặt bát hương và dâng hương, thắp hương đều cần có lòng thành tâm của người thực hiện, tấm lòng càng chân thành thì càng được phù hộ độ trì cho an lành, hạnh phúc, nhiều tài lộc. Trước khi đặt bát hương mới hay đổi vị trí bát hương, sắp xếp lại bàn thờ đều cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, điều này sẽ giúp gia đạo êm ấm, nhiều sức khỏe, làm ăn thuận buồm xuôi gió.
3. Những lưu ý khi đặt bát hương trên bàn thờ
Đối với bát hương gia chủ cần chọn lọc thật kỹ trước khi đặt lên bàn thờ. Để tránh phạm phải những điều kiêng kỵ, dưới đây là một số lưu ý chính mà gia chủ cần biết để đặt bát hương đúng cách:
- Trang phục khi thực hiện nghi lễ cần sạch sẽ, gọn gàng và trang nghiêm. Không để lộ vùng da nhạy cảm. Tránh mặc quần đùi hoặc áo khoác ngoài. Nên mặc kín đáo để thực hiện các nghi lễ thờ cúng tổ tiên.
- Lưu ý lựa chọn và kiểm tra khi mua bát hương: Màu sắc của bát hương cần hợp với mệnh của gia chủ và hài hòa với bàn thờ gia tiên. Khi mua phải chọn những bát hương phải còn nguyên vẹn, không sứt mẻ, nứt vỡ và có kích thước phù hợp với không gian thờ cúng
- Hoa văn trên bát hương không nên có chữ hoặc ký tự bằng chữ Hán. Ngoài ra, tùy theo sở thích mà gia chủ có thể chọn những chiếc lư hương có hoa văn màu sắc tươi sáng như vàng hoặc xanh lam.
- Khi bát hương vừa mua về, gia chủ không nên đặt lên bàn thờ luôn mà phải trải qua giai đoạn thanh tẩy bát hương. Gia chủ nên đem bát hương mới mua đi lau rửa thật sạch bằng nước hoa bưởi hoặc dùng gừng giã.
- Lưu ý trong việc bốc bát hương: Khi bốc bát hương phải đảm bảo tay sạch sẽ. Bạn nên rửa tay với rượu trắng sau đó lau khô tay và bốc lần lượt từng nắm tro vào bát. Gia chủ phải lót dưới đáy bằng một miếng kim loại vàng và dùng tro chuyên dụng đổ đầy vào bát hương.
>> Xem thêm: Hướng dẫn bài trí bàn thờ gia tiên đúng cách, hợp phong thủy
Trên đây là những thông tin chi tiết về cách đặt bát hương trên bàn thờ chuẩn phong thủy. Hy vọng với bài viết này, gia chủ có thể hiểu rõ hơn về cách đặt bát hương, giúp gia đạo yên ổn, hạnh phúc.