Hướng dẫn cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu

Bạn có biết, cờ vua là một trong những bộ môn thể thao phổ biến và được ưa chuộng trên toàn thế giới? Thậm chí, nó còn được đưa vào danh sách các môn thi đấu chính thức tại Olympic. Ở Việt Nam, cờ vua cũng được nhiều người lựa chọn là bộ môn yêu thích của mình từ người già tới trẻ nhỏ. Vậy, bạn có biết cách chơi và các luật của cờ vua không? Cùng Vua Nệm tìm hiểu chi tiết về cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu trong bài viết dưới đây nhé! 

1. Lịch sử về cờ vua

Cờ vua bắt đầu xuất hiện tại Ấn Độ từ thế kỷ thứ 6 và được lan truyền đến khu vực Ba Tư. Sau đó, nó được người đạo Hồi chơi và du nhập vào châu Âu. Đến giữa thế kỷ 15, cờ vua bắt đầu phổ biến và phát triển rực rỡ.

Đến cuối thế kỷ 19, tức là năm 1886 cờ vua chính thức trở thành môn thể thao có giải đấu vô địch cờ vua thế giới.

Đến những năm 1970 cả thế kỷ 20, người ta đã bắt đầu sử dụng máy tính để phân tích các nước cờ trong trận đấu cờ vua.

Hiện nay, tại Việt Nam bộ môn này cũng trở nên vô cùng phổ biến, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những người già, thanh niên, thiếu nhi,… ngồi chơi cờ vua cùng nhau. Nhiều gia đình cũng đầu tư cho con học chơi cờ vua từ nhỏ như một cách rèn luyện tư duy và tính cách của bé.

2. Giới thiệu tổng quan về bộ cờ vua

Cờ vua được biết tới là môn thể thao dành cho 2 người chơi, ngồi đối diện nhau. Một bộ cờ vua sẽ bao gồm 2 bộ phận chính là: bàn cờ và quân cờ. Trong đó:

• Bàn cờ là hình vuông 8×8 ô với 2 màu được sắp xếp xen kẽ nhau.
• Có tất cả 32 quân cờ, được chia đều thành 2 màu riêng biệt sáng – tối. Mỗi màu sẽ gồm 16 quân là: 1 vua, 1 hậu, 2 xe, 2 tượng, 2 mã và 8 tốt.

Cách sắp xếp các quân cờ trên bàn cờ vua như sau:

• Tại hàng dưới cùng (hàng 1), bạn sẽ sắp xếp các quân cờ theo thứ tự từ trái sang phải như sau: xe – mã – tượng – hậu – vua – tượng – mã – xe.
• Tại hàng số 2 (ngay trước hàng 1), bạn sắp xếp nốt 8 quân tốt vào 8 ô vuông còn lại.

Sắp xếp tượng tự như vậy cho phía còn lại là hoàn thành việc sắp xếp bàn cờ và có thể bắt đầu chơi.

3. Các quy tắc và cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu.

Khi bắt đầu chơi, người giữ quân trắng (màu sáng) sẽ bắt đầu trước.

Dưới đây là các quy tắc di chuyển và cách ăn của từng quân cờ trên bàn cờ. Nắm được điều này là bạn cũng đã hiểu được phần nào cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu. Cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu cụ thể như sau:

3.1. Quân tốt

Đây là quân cờ nhiều nhất trên bàn cờ của mỗi bên (8 quân). Nó thường bị ngó lơ nhiều nhất vì là quân cờ nhỏ nhất và sức mạnh kém nhất.

Đối với quân tốt này, bạn chỉ cần nhớ quy tắc “Đi thẳng, ăn chéo” là được!

Ở lần đi đầu tiên, quân tốt sẽ được phép tiến về phía trước 1 hoặc 2 ô tùy ý. Tuy nhiên, từ lần đi thứ 2 thì chỉ được phép tiến lên 1 ô. Một chú ý quan trọng là quân tốt không được phép đi lùi.

Về cách thức ăn: quân tốt sẽ ăn quân của đối thủ nằm ở vị trí chéo về phía trước 1 ô. 

Khi quân tốt tiến tới hàng cuối cùng của phía đối thủ, nó sẽ được phong cấp ở ngay ô mà nó tiến đến và có hiệu lực ngay lập tức. Nó có thể trở thành: hậu, xe, mã, tượng, nhưng không thể thành vua.

3.2. Quân xe

Quân xe có hình dáng giống một tòa lâu đài và chúng có cách di chuyển đơn giản nhất trên bàn cờ vua. Bạn có thể dễ dàng di chuyển theo phương tiến, lùi hoặc sang ngang, thậm chí có thể đi từ 1 đến 7 ô trong 1 lần di chuyển, miễn là nó không bị cản trở bởi quân nào.

Quân xe có sức mạnh rất lớn trên bàn cờ. Nó có thể ăn bất kỳ quân cờ nào trên đường đi của nó để thay thế vị trí của quân cờ đó.

3.3. Quân mã

Đúng như tên gọi, quân mã có hình dáng là phần đầu của một chú ngựa. Đây là quân sáng tạo và khó lường nhất trên bàn cờ vua. 

Quân mã này được phép di chuyển theo hình chữ L. Nó thường được sử dụng ở vùng trung tâm bàn cờ vì đây là quân đầu tiên có thể tiến lên khu vực này. Đây cũng là quân duy nhất có thể nhảy qua đầu các quân khác trên bàn cờ.

Quân mã có thể ăn những quân nằm trong các ô mà nó nhảy tới.

3.4. Quân tượng

Quân tượng có hình dáng giống chiếc mũ của các vị linh mục. Nó được đánh giá là một quân mạnh trong bộ cờ vua. 

Khi bắt đầu ván bài, quân tượng có thể bị chặn bởi các quân tốt. Tuy nhiên, khi đường đi đã được giải phóng, nó có thể di chuyển theo hướng chéo ở bất kỳ vị trí nào. Quân tượng có thể đỡ cho quân vua trong những trường hợp quan trọng.

Quân tượng sẽ ăn những quân nằm trên đường đi của chúng.

3.5. Quân hậu 

Quân hậu có hình dáng của chiếc vương miện. Đây là quân cờ linh hoạt và nguy hiểm nhất trong bàn cờ, mất quân hậu cũng gần như là thua trận. 

Thông thường, mỗi bên sẽ có 1 quân hậu, tuy nhiên nếu quân tốt của bên nào di chuyển được đến cuối bàn cờ tại vị trí của quân hậu, thì nó sẽ trở thành quân hậu thứ 2. Đây chính là lý do đôi khi, một ván cờ có thể có tới 3 quân hậu.

Cách di chuyển của quân hậu rất đơn giản: ngang, dọc hay chéo đều được. Tuy nhiên, nó sẽ không thể trèo qua đầu các quân cờ khác.

Quân hậu có thể ăn bất kỳ quân nào của đối phương, nhưng cần chú ý rằng nó sẽ không có khả năng ăn mã nếu như quân mã của đối phương đang tấn công mình. Do vậy, cần chú ý quân mã.

3.6. Quân vua

Quân vua có hình dạng giống như mũ của vua chúa trước đây. Đây là quân quan trọng nhất trên bàn cờ, vì chỉ cần ăn được vua thì sẽ trở thành người chiến thắng bất kể tỷ số trận đấu đang là bao nhiêu. Do vậy, bằng mọi cách cần phải bảo vệ được vua tới cuối cùng.

Quân vua có thể di chuyển theo bất cứ hướng nào, nhưng mỗi lần chỉ di chuyển được 1 ô.

4. Các chiến thuật khi chơi cờ vua cho người mới bắt đầu

Dưới đây là cách chơi cờ vua cho người mới bắt đầu quan trọng mà bạn cần nắm được:

4.1. Kiểm soát vùng trung tâm

4 ô nằm ở giữa bàn cờ là 4 ô có giá trị lớn nhất khi chơi cờ vua. Vì vậy, nếu chiếm giữ được vị trí quan trọng này, bạn sẽ có được lợi thế lớn trong cuộc chơi, giúp bạn tấn công dễ dàng hơn.

4.2. Phải bảo vệ vua

Như đã nói, bên nào để mất vua trước bên đó sẽ thua. Chính vì thế, dù bạn hay đối thủ thì mục tiêu cuối cùng đều là ăn vua. Do đó, việc bảo vệ vua bằng mọi giá chính là yếu tố phải được quan tâm hàng đầu.

4.3. Luật chiếu tướng trong cờ vua

Khi quân vua bị chiếu tướng tức là bạn đang gặp nguy hiểm và có thể bị thua. Để thoát khỏi tình trạng này, bạn có thể làm một trong các cách sau:

• Di chuyển quân vua khỏi vị trí bị chiếu tướng.
• Thoát chiếu tướng bằng quân khác.
• Ăn luôn quân đang đe dọa chiếu tướng.

4.4. Tận dụng quân tốt tối đa

Vì quân tốt có khả năng thăng cấp nên hãy tận dụng điều này để gia tăng sức mạnh cho ván cờ của bạn.

>> Xem thêm: Cách chơi cờ tướng cho người mới bắt đầu dễ hiểu nhất

5. Tổng kết

Trên đây là những hướng dẫn cơ bản nhất cho người mới bắt đầu chơi cờ vua. Hy vọng nó sẽ giúp ích cho những ai đang tìm hiểu về bộ môn này. Và có một điều Vua Nệm muốn nhắn đến bạn rằng, không ai có thể chơi giỏi ngay từ đầu. Nhưng chỉ cần chơi thường xuyên, học hỏi đối thủ, rút ra kinh nghiệm thì chắc chắn bạn sẽ đạt được mục tiêu của mình.