Mã morse là gì? Cách học mã morse cho người mới

Có thể bạn đã nghe nhiều tới thuật ngữ mã morse, vậy bạn có biết mã morse là gì và cách học mã morse như thế nào? Nếu bạn đang tò mò về điều này, hãy để Vua Nệm giải đáp cho bạn trong bài viết dưới đây nhé!

1. Mã morse là gì? 

Mã morse là hệ thống các ký tự được mã hóa để truyền thông tin. Nó bao gồm các kí tự dài – ngắn (tương đương với gạch – chấm), được dùng để thay thế cho các chữ số, chữ cái, dấu chấm, dấu gạch ngang, ký tự đặc biệt trong thông điệp truyền thông. Trong đó:

• Dấu chấm là đơn vị đo thời gian cơ bản của mã morse.
• Dấu gạch ngang sẽ có thời gian dài gấp 3 lần so với dấu chấm.
• Sau mỗi dấu chấm, dấu gạch ngang trong 1 ký tự là khoảng trắng có thời lượng tương đương với dấu chấm.
• Sau mỗi chữ cái trong cùng 1 từ là khoảng trắng có thời gian bằng 3 dấu chấm, sau mỗi từ là khoảng trắng có thời lượng tương đương 7 dấu chấm.

Theo thuật ngữ của mã morse thì dấu chấm được gọi là “dit”, dấu gạch được gọi là “dah”.

2. Những lợi ích của mã morse mang lại

Kể từ khi được phát minh, mã morse mang lại rất nhiều lợi ích cho con người. Cụ thể như sau:

• Ban đầu chúng được sử dụng để truyền tải tín hiệu liên lạc qua đường dây điện.
• Trong giai đoạn chiến tranh, nhờ biết tới mã morse mà các tù nhân đã liên lạc, giao tiếp với nhau thông qua tiếng gõ tường. Hoặc mã morse cũng được dùng để mã hóa mật thư hòng qua mặt kẻ địch.
• Đến thời điểm hiện tại, mã morse vẫn được sử dụng tại nhiều quốc gia, ngành hàng không vũ trụ, công nghệ hỗ trợ AT và các hoạt động vô tuyến nghiệp dư.

3. Lịch sử hình thành mã morse

Mã morse được ông Samuel F.B Morse và trợ lý Alfred Vail phát minh vào những năm 1837. Chính vì thế nó được đặt theo tên của người sáng lập là morse.

Nó bắt đầu được sử dụng rộng rãi vào những năm 1870. Và trong suốt khoảng thời gian từ 1870 – 1967, mã morse được dùng rất nhiều trong quân đội, chủ yếu là để truyền các thông tin điện báo đặc biệt là. 

Đến nay, dù đã có rất nhiều sự thay đổi nhưng mã morse vẫn được sử dụng tại nhiều nơi với các mục đích khác nhau.

4. Làm quen với mã morse

Để học được mã morse, trước hết bạn cần làm quen với các chữ cái, số, ký tự đặc biệt ở dạng mã morse sẽ như thế nào.

4.1. Chữ cái ở dạng mã morse

Khi mã hóa chữ cái sang mã morse, mỗi chữ cái sẽ có một mã tương ứng như trên. Bạn có thể dựa vào bảng này để tham chiếu khi cần giải mã một dữ liệu nào đó. 

Có thể nói, đây là phần khá khó học và rất dễ nhầm lẫn. Do đó, bạn nên ghi ra vở, chia nhỏ bảng để học và thực hành bằng cách: tập dịch, mã hóa ngược lại để ghi nhớ tốt hơn.

4.2. Chữ số ở dạng mã morse

Nếu như mã morse được mã hóa từ chữ cái khá khó học và phức tạp thì phần chữ số lại rất dễ học và theo quy tắc. Chỉ cần nhìn vào bảng phía trên, bạn cũng có thể nhận ra quy tắc để mã hóa từ chữ số sang mã morse.

4.3. Các ký tự đặc biệt

Một số chữ cái của tiếng Việt như: ô, ơ, ư, ê,… sẽ được coi là ký tự đặc biệt khi mã hóa sang mã morse. Vì thế, chúng sẽ được quy định như sau:

• Â = AA
• Ă = AW
• Ô = OO
• Ê = EE
• Đ = DD
• ƯƠ= UOW
• Ư = UW
• Ơ = OW

Tương tự như vậy với các dấu câu trong tiếng Việt, để chuyển sang mã morse mỗi dấu sẽ tương đương với một chữ cái như sau:

• Dấu sắc = S
• Dầu huyền = F
• Dấu hỏi = R
• Dấu ngã = X
• Dấu nặng = J

Như vậy, bạn sẽ dựa vào các quy ước tương đương này và bảng chữ cái trong mục 4.1 để mã hóa chúng thành dãy mã morse.

4.4. Lưu ý khi học về mã morse

Khi học về mã morse, có một số điểm bạn cần lưu ý là:

• Mã morse sẽ không phân biệt in hoa và in thường.
• Mã morse có 2 dạng chính là: văn bản và file nghe.
• Hiện có nhiều phần mềm có thể mã hóa từ văn bản thông thường sang mã morse và ngược lại. Do đó, bạn có thể tham khảo và sử dụng trong các trường hợp quan trọng.
• Học mã morse cũng giống như một ngoại ngữ mới hoàn toàn, bạn cần phải ghi nhớ rất nhiều và rất dễ bị nhầm lẫn. Cho nên không thể giỏi ngay chỉ trong một sớm một chiều. Nhưng quan trọng nhất vẫn là phải có sự kiên trì học tập, rèn luyện đều đặn mỗi ngày để có thể nâng cao được trình độ bản thân.

5. Phương pháp học mã morse đơn giản, hiệu quả

Như đã nói, có 2 cách cơ bản nhất để học mã morse là: sử dụng hình ảnh và sử dụng âm thanh. Cụ thể như sau:

5.1. Phương pháp sử dụng hình ảnh

Với phương pháp sử dụng hình ảnh, bạn có thể làm theo các bước sau:

• Bước 1: trước tiên bạn nên làm quen, ghi nhớ mặt chữ cái, chữ số, ký tự đặc biệt khi chuyển sang mã morse thế nào.
• Bước 2: bắt đầu luyện tập bằng cách dịch từ ngôn ngữ thông thường sang mã morse. Ở những buổi đầu, bạn chỉ cần dịch các câu ngắn, đơn giản hoặc những mẩu truyện thiếu nhi dễ. Phương pháp này nhằm giúp bạn nhớ dần được mặt chữ khi mã hóa mà không cần nhìn bảng. Khi đã quen dần bạn có thể tăng tốc lên để đẩy nhanh tiến độ học.
• Bước 3: Tập dịch ngược từ mã morse về văn bản thông thường.

Lưu ý với phương pháp này:

• Bạn có thể sử dụng các thẻ ghi nhớ để viết ra các từ hay gặp. Sau đó, tập hợp chúng thành cuốn sổ tay riêng.
• Hằng ngày có thể luyện bằng cách dịch tên người thân, đồ dùng, câu nói yêu thích,… sang mã morse.

5.2. Phương pháp sử dụng âm thanh

Đây là phương pháp khá phổ biến trước đây. Để học theo phương pháp này, bạn hãy làm theo phương pháp sau:

• Bước 1: nắm chắc quy tắc “dit – dah” trong mã morse.
• Bước 2: tìm các file nghe bằng mã morse, ban đầu nên chọn các file đơn giản để làm quen, nghe quen trước. Nếu cần, bạn có thể điều chỉnh tốc độ chậm lại để nghe rõ hơn. Một số nguồn lấy file nghe mã morse mà bạn có thể tham khảo là: American Radio Relay League, “Morse Code Teacher” của Gordon West (có mất phí).
• Bước 3: luyện nghe – dịch nhiều hơn để nâng cao khả năng mỗi ngày.

6. Giới thiệu một số phần mềm hỗ trợ học mã morse

Hiện nay, cùng với sự phát triển của công nghệ, có rất nhiều phần mềm, trang web giúp bạn học cũng như giải mã được mã morse. Dưới đây, Vua Nệm sẽ giới thiệu tới bạn một số ví dụ điển hình là:

6.1. Ứng dụng Morse it

Morse it là một ứng dụng được phát triển trên smartphone để giúp người học có thể tìm hiểu và học mã morse dễ dàng hơn.

Ở ứng dụng này, bạn được học bằng cả 2 cách là file nghe và hình ảnh để dễ nhớ, dễ học. Nó cũng cho phép bạn gõ mã morse trên bàn phím cảm ứng tạo cảm giác như bạn đang gõ mã morse truyền thống.

Tuy vậy, cách học hiệu quả nhất vẫn là bạn nên kết hợp app và giấy bút để ghi chép thật.

6.3. Dịch mã morse bằng Morse code Translator

 Đây là trang web giúp bạn dịch từ văn bản sang mã morse. Công việc của bạn là copy đoạn văn bản bằng tiếng Anh, sau đó có thể chọn 1 trong 2 cách dịch sang mã morse như sau:

• Chọn dịch sang mã morse dạng hình ảnh.
• Nhấn nút “play” để nghe mã morse dạng file nghe.

>> Xem thêm: Tổng hợp các âm thanh dễ ngủ giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc

7. Kết luận

Trên đây là tất tần tật các thông tin liên quan tới mã morse là gì và cách học mã morse cho người mới bắt đầu. Hy vọng rằng thông tin hữu ích này sẽ giúp cho quá trình tìm hiểu, học hỏi về mã morse của bạn trở nên đơn giản và thuận tiện hơn.