Top 10+ trò chơi dân gian trong dịp Tết mang đậm bản sắc dân tộc

Hầu hết các lễ hội Tết ít nhiều đều tổ chức các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc, gợi nhớ về cội nguồn tổ tiên. Chơi trò chơi dân gian trong dịp Tết cũng là dịp để người trẻ hiểu rõ hơn về văn hóa truyền thống của dân tộc, từ đó có thêm ý thức để gìn giữ chúng lâu bền với thời gian.

Cùng Vua Nệm tìm hiểu kỹ hơn về các trò chơi dân gian dịp Tết trong bài viết dưới đây nhé!

1. Trò chơi dân gian – Giá trị văn hóa của người Việt

Trò chơi dân gian là những trò chơi mô phỏng lại cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân, một số trò chơi sẽ đọc làm mới để dễ chơi hơn. Thông qua các trò chơi dân gian trong dịp Tết, nhiều ý nghĩa và giá trị văn hóa cũng được thể hiện:

• Trò chơi dân gian vừa là trò chơi tiêu khiển vừa có tác dụng gìn giữ, phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc.

• Khi được chơi vào dịp Tết, những trò chơi này còn góp phần hâm nóng bầu không khí, giúp mọi người có những phút giây vui vẻ sau cả năm làm việc mệt mỏi.
• Trò chơi dân gian giúp chúng ta rời xa điện thoại – đồ vật luôn hiện hữu trong thế giới của con người hiện đại. Đối với trẻ em, những trò chơi này giúp trẻ có thể học hỏi nhiều hơn về văn hóa dân tộc, giáo dục nhân cách và tăng cường trí thông minh cho trẻ.
• Trò chơi dân gian trong dịp Tết còn thể hiện được sự gắn kết cộng đồng, giúp người chơi xích lại gần nhau hơn.

2. Phân loại trò chơi dân gian trong dịp Tết

Văn hóa của người Việt rất đa dạng với nhiều năm lịch sử hình thành, do đó các loại trò chơi dân gian trong dịp Tết cũng có nhiều loại khác nhau. Hiểu rõ mỗi loại trò chơi dân gian sẽ giúp bạn nắm rõ hơn về ý nghĩa của chúng và có thể tham gia chơi dễ dàng hơn.

2.1. Trò chơi về tình yêu đôi lứa

Trò chơi dân gian về tình yêu đôi lứa là những trò chơi có sự tham gia của cả nam và nữ. Những trò chơi này là một phương thức thể hiện tình yêu đồng thời cũng tạo cơ hội để nam và nữ có điều kiện gặp mặt, giao lưu, tìm hiểu nhau.

Trước đây, với sự hà khắc của chế độ phong kiến, nam nữ ít được tiếp xúc gần nhau. Trò chơi dân gian về tình yêu đôi lứa sẽ giúp hai bên được tự do tìm hiểu nhau mà không cần ngần ngại các lễ giáo, luật lệ cấm cản. Một số trò chơi tình yêu đôi lứa có thể kể đến như đánh đu, ném còn,…

2.2. Trò chơi phong tục

Trò chơi phong tục là những trò chơi có tính thiêng liêng, thường được tổ chức trong các phong tục, nghi lễ thời xa xưa. Trò chơi phong tục cũng chứa đựng tư tưởng, tình cảm của dân tộc, thể hiện tín ngưỡng, phong tục của người Việt như thờ cúng thần linh, trời đất. Một số trò chơi phong tục phổ biến có thể kể đến như: đánh phết, làm pháo đất…

2.3. Trò chơi trận chiến

Trò chơi trận chiến cũng là những trò chơi dân gian trong dịp Tết được ưa chuộng. Đây là những trò chơi có tính chất thi đua giữa các tập thể, cặp đôi hoặc các cá nhân với nhau. Do có tính chất thi đấu nên những trò chơi này có thể mang lại bầu không khí hứng khởi, sôi động và hấp dẫn người xem. 

Những trò chơi này còn thể hiện trí thông minh, sự tinh nhuệ và thể lực mạnh mẽ của người chơi đồng thời cũng đại diện cho nét đẹp thể lực, trí tuệ của người Việt. Một số trò chơi trận chiến nổi bật có thể kể đến như: chơi trận giả, đua thuyền…

2.4. Trò chơi trí tuệ

Trò chơi trí tuệ chiếm một số lượng lớn trong số các trò chơi dân gian Việt Nam. Trò chơi trí tuệ thể hiện khả năng quan sát, đầu óc tư duy nhanh nhạy của người chơi. Một số trò chơi trí tuệ được ưa chuộng có thể kể đến như: cờ người, tổ tôm, ô ăn quan, cướp cờ…

2.5. Trò chơi nghề nghiệp

Trò chơi nghề nghiệp là loại trò chơi dân gian mô phỏng một số nghề nghiệp và những công việc hằng ngày của người dân. Những trò chơi này tạo ra sự hứng khởi trước những công việc mà người dân phải thực hiện hằng ngày, từ đó nâng cao năng suất lao động. Một số trò chơi trí tuệ có thể kể đến như: cấy lúa, thi cày bừa, bắt cá, bắt vịt trên cạn…

3. Một số trò chơi dân gian trong dịp Tết phổ biến

Trò chơi dân gian trong dịp Tết có đa dạng các loại trò chơi khác nhau, từ các loại trò chơi trí tuệ, tình yêu, trò chơi trận chiến, phong tục… mỗi loại sẽ có cách chơi khác nhau và thu hút người chơi, người xem theo cách riêng của mình. Tham khảo một số trò chơi phổ biến để Tết này chơi cùng bạn bè, người thân của mình nhé.

3.1. Bịt mắt bắt dê

Bịt mắt bắt dê là trò chơi dân gian có từ lâu đời dành riêng cho cả trẻ em và người lớn. Thời xưa, trò chơi này thường dành cho người lớn tham gia, gồm một nam, một nữ bị bịt mắt để đuổi bắt một con dê trong một khu vực bị rào chắn.

Hiện nay, trò chơi bịt mắt bắt dê đã được biến thể theo nhiều cách khác nhau, chủ yếu là có một người bị bịt mắt để đuổi bắt những người còn lại. Trò chơi này vừa rèn luyện thể chất vừa góp phần rèn luyện khả năng phán đoán, định hướng của người chơi.

3.2. Trò chơi kéo co

Kéo co là trò chơi có tính tập thể, chú trọng vào việc thể hiện sức mạnh và sự kết hợp của các thành viên trong đội. Đội chơi được chia thành hai đội khác nhau, số lượng thành viên tương đương nhau để cân bằng sức lực hai bên. Hai đội sẽ cố gắng hết sức để kéo sợi dây nghiêng về phía mình, nếu qua vạch thì sẽ được tính là thắng cuộc.

3.3. Rồng rắn lên mây

Rồng rắn lên mây là trò chơi dân gian tập thể mà trẻ em Việt Nam thường hay chơi. Trò chơi góp phần rèn luyện tính nhanh nhẹn và sự khéo léo của trẻ, chúng cần di chuyển sao để không bị bắt. Khi chơi trò chơi, trẻ sẽ đọc theo một bài đồng ca để giúp không khí thêm nhộn nhịp, vui vẻ hơn.

3.4. Đi cà kheo

Đi cà kheo là trò chơi dân gian trong dịp Tết được nhiều địa phương tổ chức. Trò chơi khiến người xem thích thú vì sự khéo léo và khả năng giữ thăng bằng của người chơi. Mỗi người chơi sẽ dùng hai cây tre, trên mỗi cây tre sẽ được thiết kế bàn đạp để đặt chân lên.

Người chơi sẽ di chuyển trên hai bàn đạp để đi đến đích mà không hề chạm chân xuống đất. Người nào đi đến đích nhanh hơn và không bị ngã trong quá trình di chuyển sẽ là người thắng cuộc.

3.5. Ném còn

Ném còn là trò chơi được tổ chức phổ biến vào những ngày Tết, đặc biệt là Tết của các dân tộc vùng núi phía Bắc. Người chơi sẽ sử dụng một quả còn ném qua vòng tròn  trên cao, người bên kia sẽ tiếp nhận trái còn và ném ngược lại qua vòng tròn, ai ném chính xác và được nhiều lượt nhất sẽ là người chiến thắng.

3.6. Nhảy bao bố

Trò chơi nhảy bao bố được chơi trong nhiều dịp lễ hội, hội thao chứ không riêng gì dịp Tết cổ truyền. Nhảy bao bố là trò chơi giúp rèn luyện thể lực, mang lại sự vui vẻ và không khí hứng khởi cho người xem.

Mỗi người chơi sẽ chui vào trong một chiếc bao bố, phần chân ở phía dưới bị bó buộc bởi bao, chỉ lộ phần thân trên. Hai tay người chơi cầm bao và nhảy từng bước về vạch đích, ai đến đích trước sẽ là người chiến thắng.

Một số nơi khi chơi sẽ áp dụng luật chơi là người đến đích sẽ quay lại để đưa bao bố cho người chơi tiếp theo, người này tiếp tục thực hiện liên tục cho đến người chơi cuối cùng của đội.

Trò chơi dân gian trong dịp tết là nét đẹp văn hóa của người Việt cần được lưu giữ và phát triển. Mong rằng với bài viết trên đây của Vua Nệm, bạn đã hiểu rõ hơn về các trò chơi dân gian của dân tộc, từ đó thêm tự hào và tham gia vào việc giữ gìn chúng tồn tại lâu hơn với thời gian.