SWOT là gì? Mách bạn cách xây dựng mô hình SWOT hiệu quả

SWOT là ma trận phân tích các mô hình kinh doanh được các doanh nghiệp sử dụng phổ biến hiện nay. Vậy bạn đã biết SWOT là gì, vai trò và cách ứng dụng vào thực tế? Nếu chưa thì để Vua Nệm giúp bạn tìm hiểu nhé!

1. Tìm hiểu về SWOT

1.1. SWOT là gì?

SWOT là viết tắt của 4 từ tiếng Anh gồm: Strengths, Weaknesses, Opportunities và Threats. Chuỗi ký hiệu viết tắt này là ma trận phân tích các mô hình kinh doanh được các doanh nghiệp sử dụng với mục đích xác định những ưu, nhược điểm và tình hình cạnh tranh trên thị trường để xây dựng một chiến lược đem lại thành công trong tương lai.

Bên cạnh đó, mô hình SWOT cũng được ứng dụng để mỗi cá nhân tự phân tích điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để có kế hoạch phát triển phù hợp.

1.2. Phân tích mô hình SWOT

SWOT tập trung phân tích toàn diện cả yếu tố nội bộ và yếu tố bên ngoài của doanh nghiệp. Cụ thể:

• Strengths (thế mạnh): Điểm mạnh của doanh nghiệp so với các đối thủ khác trên thị trường.
• Weaknesses (điểm yếu): Điểm yếu hoặc những sản phẩm, dự án có phần hạn chế hơn đối thủ.
• Opportunities (cơ hội): Yếu tố tác động từ môi trường mà doanh nghiệp có thể khai thác để đạt được thế thượng phong.
• Threats (thách thức): Yếu tố tác động từ môi trường có ảnh hưởng tiêu cực tới các dự án hoặc tình hình phát triển chung của doanh nghiệp.

1.3. Nguồn gốc của SWOT

SWOT ra đời từ những năm 60 – 70 của thế kỷ XX do chuyên gia tư vấn người Hoa Kỳ tên Albert Humphrey phát triển từ một dự án nghiên cứu tại Đại học Stanford. Thuở sơ khai, mô hình này có tên gọi là SOFT, tức tên viết tắt cả Satisfactory( (thỏa mãn), Opportunity (cơ hội, Fault (lỗi), Threat (nguy cơ).

Đến năm 1964,  Albert đã cùng các cộng sự đổi thành tố Fault  thành W (Weakness – điểm yếu) và tên gọi SWOT bắt nguồn từ đó. Năm 2004 là cột mốc đánh dấu mô hình SWOT được ứng dụng vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

2. Tầm quan trọng của mô hình SWOT

2.1. Vai trò với cá nhân

Có thể nói SWOT là một phương pháp giúp mỗi cá nhân tự đánh giá bản thân. Bạn có thể thực hiện mô hình này ở bất kỳ thời điểm, giai đoạn nào trong cuộc đời. Điển hình như ứng dụng SWOT trong học tập, khi lựa chọn trường đại học, chọn nghề nghiệp… 

Phân tích mô hình SWOT sẽ giúp bạn hạn chế những sai lầm không đáng có nhờ liệt kê những điểm yếu, thách thức để tìm hướng xử lý kịp thời và rèn luyện bản thân. Hơn thế, bạn cũng nắm được những điểm mạnh để phát huy và nắm trúng thời cơ thể đạt những thành tựu nhất định trong tương lai.

2.2. Vai trò đối với doanh nghiệp

Thông qua SWOT, doanh nghiệp sẽ xác định được vị thế của mình so với đối thủ khác trên thị trường và phát triển chiến lược phù hợp với tình hình thực tế. Việc nhận định được những thử thách, rủi ro có thể xảy ra, các điểm chưa hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp khắc phục kịp thời nhằm tăng năng suất, doanh thu.

3. Ưu và nhược điểm của SWOT

Để xây dựng chiến lược từ mô hình SWOT hiệu quả, bạn cần nắm rõ những ưu và nhược điểm của mô hình này.

3.1. Ưu điểm

• Kết quả thu về từ phân tích SWOT đóng vai trò rất quan trọng. Các công ty, cá nhân có thể xác định một cách tổng quát nhất về ưu, nhược điểm, cơ hội, thách thức để làm tiền đề cho các kế hoạch phát triển về sau.
• Hoàn toàn miễn phí. Khi ứng dụng mô hình SWOT, bạn chỉ cần bỏ thời gian, công sức ra tìm hiểu mà không cần tốn bất cứ khoản phí phát sinh nào. Không cần chuyên gia hỗ trợ, bạn vẫn có thể tự tìm hiểu, thu thập thông tin từ các nguồn khác nhau để phân tích chiến lược phù hợp nhất.
• Khai phá nhiều ý tưởng mới. Thông qua SWOT, đã có rất nhiều giải pháp kinh doanh toàn diện, mang tính đột phá ra đời giúp bạn chiếm được ưu thế trong cuộc đua với các đối thủ khác.

3.2. Nhược điểm

• Kết quả phân tích mang tính chủ quan vì không có ý kiến phản bác. Đây là nhược điểm của SWOT vì chỉ tập trung vào hoàn cảnh của bạn mà thiếu đi các yếu tố khách quan khác từ môi trường bên ngoài. Đôi khi, chính người lập SWOT cũng chưa thật sự nắm về thị trường và không đủ kiến thức để lập một mô hình mang tính chính xác cao.
• Những thông tin do SWOT cung cấp chỉ là những lý thuyết về tình hình thực tế của tổ chức, cá nhân mà không đi sâu vào khai thác cụ thể. Vì thế các phương pháp, chiến lược được định hướng từ đây chỉ dừng ở mức chung chung.
• Cần có đội ngũ nghiên cứu bổ sung như khảo sát nghiên cứu hành vi và nhu cầu của khách hàng để có thông tin cụ thể, rõ ràng.

>>>Xem thêm: Kinh nghiệm mở nhà sách thành công, thu hút khách hàng

4. Hướng dẫn xây dựng mô hình SWOT hiệu quả

Vua Nệm sẽ hướng dẫn bạn cách xây dựng ma trận SWOT chi tiết có thể áp dụng cho cả doanh nghiệp và cá nhân. Đối với doanh nghiệp, để tránh cái nhìn chủ quan, thiển cận, bạn hãy huy động lực lượng nhân sự thuộc nhiều cấp độ khác nhau tại tất cả các phòng ban để xây dựng một mô hình kinh doanh khách quan, chỉn chu nhất.

4.1. Điểm mạnh

Trước tiên, hãy nghiên cứu về những đặc điểm nổi bật góp phần khẳng định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường. Đó có thể là USP (unique selling point) như chất lượng sản phẩm, chính sách cho khách hàng, quy trình sản xuất, đội ngũ nhân viên chuyên môn cao, máy móc được đầu tư hiện đại, tài sản độc quyền như bằng sáng chế, giấy chứng nhận hàng độc quyền…

Ngoài ra, bạn cũng có thể xác định điểm mạnh bằng tìm lời đáp cho các câu hỏi như: Khách hàng yêu thích những gì ở sản phẩm hay doanh nghiệp của bạn? Đặc tính thương hiệu thu hút của doanh nghiệp là gì? Công ty sở hữu nguồn tài nguyên nào độc nhất so với đối thủ? Doanh nghiệp đang ấp ủ những ý tưởng bán hàng nào?…

4.2. Điểm yếu

Để phân tích chi tiết các điểm yếu của doanh nghiệp, bạn nên tập trung vào các yếu tố chủ quan như nguồn tài nguyên, con người, cơ sở vật chất, giá cả sản phẩm…

Đôi khi, quá tự tin vào ưu điểm đang có cũng là yếu điểm mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải. Hãy tìm hiểu những khía cạnh chuyên nào nào chưa thực hiện tốt, liệt kê những điều đối thủ làm tốt hơn bạn, xác định những nguồn lực đang bị giới hạn, những điểm yếu hay lục đục nội bộ cần giải quyết, những chính sách, hợp đồng chưa rõ ràng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể thu thập các nguồn phản hồi về dịch vụ của doanh nghiệp từ phía khách hàng nhé. Bên cạnh đó bạn cũng đừng quên so sánh với các đối thủ khác xem tại sao họ lại thực hiện tốt hơn doanh nghiệp của bạn. Thông qua đó phát hiện ra những lỗ hổng, hạn chế để khắc phục triệt để.

4.3. Cơ hội

Nếu có tầm nhìn xa, doanh nghiệp có thể nắm bắt cơ hội từ: xu hướng phát triển của công nghệ và tình hình kinh tế của thị trường, thay đổi về chính sách liên quan tới lĩnh vực công ty đang kinh doanh, sự kiện diễn ra tại địa phương, xu hướng tiêu dùng của khách hàng…

Hãy thử phân tích xem liệu doanh nghiệp của bạn có đang sở hữu một đội ngũ Marketing giỏi có thể đem về khối lượng khách hàng lớn, có đang nắm thị trường chưa được khai phá hoặc có ít đối thủ cạnh tranh, có sở hữu các kênh truyền thông, quảng cáo hùng mạnh, đã tận dụng được những quy định, điều luật của Nhà nước nhằm thay đổi phát triển kinh doanh kịp thời.

Mẹo nhỏ là bạn hãy nhìn vào những điểm mạnh đang có và suy ngẫm xem liệu có thể tạo ra cơ hội nào từ chúng không. Hoặc cân nhắc xem có thể tìm ra được giải pháp tối ưu nào từ việc khắc phục các yếu tố nhược điểm.

4.4. Thách thức

Thách thức là yếu tố có thể mang đến những ảnh hưởng tiêu cực cho doanh nghiệp rất khó kiểm soát. Rủi ro có thể bao gồm dịch bệnh, thiên tai, trục trặc từ thiếu nguồn nhân lực hoặc vấn đề từ chuỗi cung ứng, thay đổi luật phát, đối thủ cạnh tranh mạnh xuất hiện, biến động thị trường, sự thay đổi về thương hiệu của khách hàng…

Dù muốn hay không thì doanh nghiệp đều phải đối mặt với những rủi ro này và phải tìm cách khắc phục trước khi chúng gây ra thiệt hại đáng kể. 

Hy vọng những thông tin về SWOT là gì được Vua Nệm tổng hợp đã giúp bạn có cái nhìn chi tiết hơn về mô hình này. Từ đó ứng dụng vào kế hoạch kinh doanh hoặc phát triển bản thân để đạt hiệu quả vượt mong đợi!

>>>Đọc ngay:

• Bỏ túi ngay kinh nghiệm mở siêu thị mini cho người mới bắt đầu
• Top 10 ý tưởng kinh doanh hiệu quả, vốn ít, nhận lãi cao