Ô nhiễm môi trường và hệ lụy đối với sức khỏe con người

Chắc hẳn ai trong chúng ta cùng đều nghe và đã bàn luận rất nhiều về vấn ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng ở nước ta cũng như ở một số nước đang phát triển. Nhưng để hiểu sâu hơn về nguyên nhân và tác hại của nó đối với con người, đời sống xã hội hàng ngày thì không phải ai cũng biết.

Do đó, bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích rõ hơn về nguyên nhân chủ yếu gây ra ô nhiễm môi trường hiện nay và tác hại của nó đối với đời sống và sức khỏe con người.

1. Nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam

Môi trường là cụm từ chỉ các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh chúng ta, bao gồm đất, nước, không khí, cây xanh,…vv. Do đó, ô nhiễm môi trường sẽ bao gồm ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn đất, ô nhiễm nguồn nước, đây là 3 dạng ô nhiễm chính, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân.

Ô nhiễm môi trường giờ đây đang là báo động đỏ không chỉ đối với Việt Nam mà còn mở rộng trên quy mô toàn cầu. Đây cũng đang là vấn đề được nhiều quốc gia cùng thảo luận, để đưa ra những biện pháp, giúp Trái Đất xanh trở lại. Hiện nay, nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam gồm rất nhiều yếu tố, như con người, xe cộ, cách quản lý của nhà chức trách, doanh nghiệp,…vv.

1.1. Nguyên nhân do ý thức con người

Nói gì thì nói, nguyên nhân chính khiến cho môi trường sống của chúng ta bị ô nhiễm chính là ý thức của một bộ phận người dân nào đó, trên thực tế là phần đa người dân ở nước ta.

Một bộ phận người dân Việt Nam đã không được giáo dục việc bảo vệ môi trường một cách đầy đủ, nên các em giờ đây nhỏ cũng không hiểu rõ được tầm quan trọng của môi trường sống. Một số người sẵn sàng xả rác ra bất cứ nơi đâu, kể cả những loại rác khó phân huỷ như túi túi nilon, nhựa,…ra đường, ra sông ra suối trong khi vẫn có thùng rác ngay bên cạnh. Việc này về lâu về dài, sẽ gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường và mang đến rất nhiều hệ luỵ cho tương lai.

1.2. Ô nhiễm môi trường do ngành công nghiệp phát triển quá nhanh

Trên thế giới, hầu như bất cứ quốc gia nào khi muốn phát triển lên một trình độ cao hơn, từ nông nghiệp lên công nghiệp hiện đại hầu như đều trải qua những khó khăn trong việc xử lý các chất thải do nhà máy, khu công nghiệp hay các làng nghề truyền thống gây ra. Điều này chính là vấn đề đánh đổi môi trường để lấy phát triển kinh tế.

Hiện nay, trên khắp đất nước Việt Nam, đang có rất nhiều các làng nghề truyền thống, cụm công nghiệp nhỏ và vừa. Hầu hết những nơi này đều không được đầu tư hệ thống xử lý chất thải đạt chuẩn, nhiều nơi còn không có, nên họ sẽ xả thải trực tiếp ra sông, ra biển từ đó gây nên tình trạng ô nhiễm nguồn nước nhiệm trọng. Bên cạnh đó, khói bụi do hoạt động sản xuất của các nhà máy thải ra, phun trực tiếp vào bầu khí quyển cũng là nguyên nhân chính làm cho không khí tại những nơi có các nhà máy đó bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh rất lớn đến người dân xung quanh. 

Trong thời gian gần đây, nhà nước đã rất mạnh tay trong việc xử các doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường nhưng với số lượng quá lớn các nhà xưởng, nhà máy nhỏ nên rất khó để xử lý triệt để.

1.3. Ô nhiễm do quá nhiều phương tiện giao thông

Việt Nam là đất nước có số lượng xe máy lớn nhất thế giới. Chính những phương tiện giao thông kém chất lượng, không đáp ứng được quy định về xả thải cũng là nguyên nhân chính gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Bên cạnh các khu công nghiệp, các nhà máy thì xe máy cũng xả rất nhiều khí CO2 vào khí quyển. Hiện Việt Nam, đang là đất nước có lượng phát thải khí CO2 thuộc top đầu nhất thế giới, đây cũng là nguyên chính gây nên hiệu ứng nhà kính. Từ đó khiến Trái đất nóng lên, băng ở 2 cực tan dần, làm cho nước biển dâng cao và gây ra nhiều thảm họa thiên nhiên khó lường.

Trong khi đó, Việt Nam cũng là nước được dự đoán là chịu ảnh hưởng rất lớn do nước biển dâng cao, nên nếu chúng ta không hạn chế được khí CO2 và tình trạng ô nhiễm môi trường thì chúng ta sẽ là người gánh chịu đầu tiên.

1.4. Nguyên nhân do cách quản lý của cấp chính quyền

Không phủ nhận là trong vài năm trở lại đây, nhà nước đang rất quyết liệt trọng việc xử lý các vấn đề về môi trường do nhiều cá nhân và tổ chức, doanh nghiệp gây ra. Nhưng vẫn còn đâu đấy, nhiều nơi đang buông lỏng vấn đề về quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát, để đổi lấy lợi ích cá nhân, đặc biệt là các cơ quan tuyến cuối của nhà nước.

1.5. Quá trình đô thị hóa ảnh hưởng tới môi trường

Quá trình đô thị hóa quá nhanh cũng là nguyên nhân gây ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường. Tài nguyên đất được khai thác triệt để để xây dựng công trình nhà ở. Những vùng xanh nhiều cây cối, đồng lúa, ao hồ bị phá bỏ và thu hẹp diện tích đáng kể, gây ra mất cân bằng sinh thái.

Bên cạnh đó, người dân từ vùng nông thôn đổ xô đến các vùng đô thị để lập nghiệp, làm ăn, sinh sống. Điều này khiến cho nhu cầu nước cao hơn, rác thải sinh hoạt, nước thải chưa qua xử lý thải ra môi trường nhiều hơn. Chưa kể, các phương tiện giao thông cũng tăng cao, gây ô nhiễm khói bụi, ô nhiễm tiếng ồn.

2. Một số căn bệnh do ô nhiễm môi trường gây nên

Việc môi trường sống bị ảnh hưởng, bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng rất lớn, trực tiếp đến đời sống và sức khoẻ của con người. Sau đây sẽ là một số căn bệnh phổ biến do ô nhiễm môi trường gây ra.

2.1. Các bệnh về đường hô hấp

Hiện nay, ô nhiễm không khí đang là vấn đề nhức nhối cần có các giải pháp xử lý gấp nhất, vì đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh hô hấp ở người dân Việt Nam.

Trong khoảng 10 năm trở lại đây, tỷ lệ người bị mắc các bệnh về đường hô hấp đang ngày một gia tăng, ví dụ như viêm phổi, ung thư phổi, hen suyễn, suy hô hấp,…vv. Điều này chủ yếu là do hít phải quá nhiều bụi bẩn, bụi mịn, khí độc hại,…do các nhà máy, xe cộ thải ra.

Bên cạnh đó, vấn đề này tại các thành phố lớn lại càng nghiêm trọng hơn, vì ở thành phố rất ít các không gian cây xanh để hấp thụ bớt các chất độc hại trong không khí. Do đó, để bảo vệ sức khoẻ tốt hơn, bạn nên sử dụng khẩu trang chất lượng khi ra đường nhé. 

2.2. Các loại ung thư

Theo nhiều nghiên cứu của nhiều tổ chức trên thế giới, thì Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ người dân mắc các bệnh ung thư thuộc vào nhóm nhiều nhất trên thế giới. Nguyên nhân được xác định là do thói quen sinh hoạt như ăn uống, lối sống và đặc biệt là ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, cũng theo nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học hàng đầu thế giới, thì ô nhiễm môi trường chiếm đến 75 -80% nguyên nhân gây nên các bệnh ung thư ở con người hiện nay.

Khi bạn thường xuyên hít phải các loại khí độc hại, bụi mịn, sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm lâu năm, thực phẩm có chứa tàn dư của chất hoá học, thì sẽ có nguy cơ rất cao mắc phải các căn bệnh như ung thư gan, ung thư phổi, ung thư thận, ung thư dạ dày,…Vì vậy, hãy cố gắng xây dựng cho mình, gia đình và xã hội một trường sống thật lành mạnh để hạn chế được các bệnh ung thư.

2.3. Các bệnh về tim mạch

Hiện nay có rất nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng, những yếu từ môi trường sẽ làm gia tăng căng thẳng, stress, đẩy nhanh quá trình oxy hóa và phản ứng viêm,… Từ đó sẽ gây nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch cho mọi người.

Theo thống kê từ WHO, mỗi năm trên thế giới có đến 2 triệu ca tử vong liên quan đến bệnh tim mạch và nguyên nhân chính được cho là do ô nhiễm môi trường không khí. 

Khi không khí bị ô nhiễm, sẽ chứa rất nhiều các chất carbon monoxide, nitơ oxit, sulfur dioxide, ozone, chì, bụi min,…Nhưng yếu tố này có thể gây nên các bệnh tim mạch cho những người thường xuyên hít phải và 2 căn bệnh phổ biến nhất chính là suy tim sung huyết và rối loạn nhịp tim.

Trong khi đó, bụi mịn được cho là nguyên nhân chính gây nên những tình trạng tắc nghẽn mạch máu do hình thành cục máu đông, từ đó làm tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, suy tim và loạn nhịp tim ở những người thường xuyên hút phải.

Ngoài ra, ô nhiễm môi trường gây nên rất nhiều các loại bệnh phổ biến khác, như bệnh về da, bệnh về mắt, ảnh hưởng đến sinh sản,…vv.

3. Biện pháp hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường

Như đã đề cập ở trên, ô nhiễm môi trường có nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ ý thức của con người, do đó, để hạn chế tốt nhất tình trạng ô nhiễm môi trường thì điều đầu tiên là chúng ta hãy tự thức được việc bảo vệ môi trường sống của chính mình.

Hãy giáo dục con cháu chúng ta từ khi còn nhỏ, bản thân chúng ta phải là người noi gương trong việc bảo vệ môi trường. Trong đó phải làm được một số việc đơn giản như:

3.1. Phân loại rác, ném rác đúng chỗ

Rác thải chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Các loại rác thải sinh hoạt hàng của chúng ta cần được phân loại rõ ràng, chia ra thành rác thải có thể tái chế như chai nhựa, túi nilon, giấy bìa cần được để riêng so với rác thải hữu cơ. Cùng với đó là bạn không được vứt rác bừa bãi, cần để đúng nơi, đúng chỗ, như vậy sẽ giúp công ty môi trường dễ dàng thu gom rác.

3.2. Trồng thêm cây xanh

Cây xanh có khả năng hấp thụ khí nhà kính, khí dioxide và làm cho môi trường sống trở nên sạch sẽ và tươi mát, mang lại nhiều sức khoẻ cho con người và tất cả các loài sinh vật trên trái đất. Do đó, hãy cố gắng trồng thêm cây xanh xung quanh nơi mình sinh sống nếu có thể.

3.3. Sử dụng các đồ dùng thân thiện với môi trường

Như chúng ta đã biết, có rất nhiều loại rác thải không thể tự phân huỷ được trong môi trường tự nhiên, hoặc tự phân huỷ nhưng phải rất lâu, nổi bật chính là các đồ dùng bằng nhựa như túi nilon, chai nhựa, các đồ dùng bằng nhựa thì phải mất hàng trăm năm mới có thể phân huỷ. Vì vậy, chúng ta phải hạn chế sử dụng các loại đồ dùng này. Thay vào đó, hãy sử dụng các đồ dùng thân thiện với môi trường như túi giấy, giỏ đan bằng tre nứa, các đồ dùng được làm bằng gỗ, túi vải,…vv.

Ngoài 3 công việc đơn giản mà bất cứ ai cũng có thể làm ở trên thì nhà nước cũng cần có những biện pháp răn đe cứng rắn đối với các doanh nghiệp vi phạm về vấn đề bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, cũng phải đầu tư, xây dựng thêm các nhà máy xử lý rác thải hiện đại và tuyên truyền đến người dân về tác hại cũng như các biện pháp bảo vệ môi trường.

Trên đây là một số nguyên nhân chính gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam hiện nay. Bên cạnh đó là một số căn bệnh phổ biến do ô nhiễm môi trường gây ra. Để có được môi trường sống lành mạnh cho chúng ta và con cháu trong tương lai thì ngoài chính phủ ra, chúng ta nên tự ý thức về việc bảo vệ tự môi trường sống cho gia đình và xã hội.

Hãy phân loại rác, vứt rác theo quy định, trồng thêm cây xanh, quan trọng là làm gương và giáo dục các con của mình về sự quan trọng của việc bảo vệ môi trường không chỉ vào những ngày Môi trường.