Nghệ thuật là gì? Bản chất, giá trị cốt lõi và những loại hình nghệ thuật phổ biến

Nghệ thuật là một khái niệm khá là trừu tượng, do đó mọi người thường gắn cụm từ này cùng với các lĩnh vực như âm nhạc, điện ảnh, hội họa… nhưng chưa thực sự hiểu về nó. Cùng Vua Nệm tìm hiểu nghệ thuật là gì, bản chất và giá trị cốt lõi của chúng là gì, có những loại hình nào trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về lĩnh vực này.

1. Nghệ thuật là gì?

Nghệ thuật là gì? Hiểu một cách đơn giản thì nghệ thuật chính là sự sáng tạo trong nhiều lĩnh vực khác nhau để tạo ra các tác phẩm vật thể/phi vật thể, chúng có giá trị lớn về tinh thần, tư tưởng, tính thẩm mỹ và nhân văn, có giá trị văn hóa chạm đến cảm xúc của con người.

Nghệ thuật thể hiện cái hay, cái đẹp được tạo nên bởi những kỹ năng, trình độ ở mức cao, mang đến nhiều giá trị tốt đẹp để khán giả chiêm nghiệm. Như vậy, nếu hiểu theo nghĩa này thì bạn có thể hiểu những người làm nghệ thuật thường có tài năng đặc biệt trong từng lĩnh vực, họ chính là những nghệ sĩ và sản phẩm do họ tạo ra được gọi là tác phẩm nghệ thuật.

Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, có hai cách đơn giản để hiểu nghệ thuật chính xác nhất dưới đây:

• Loại hình sáng tác văn học có tác động đến tư tưởng, tình cảm của người xem: âm nhạc, điện ảnh, mỹ thuật…
• Các kỹ năng trong cuộc sống đạt đến  trình độ chuyên nghiệp: nghệ thuật cắm hoa, nghệ thuật nấu ăn…

2. Bản chất của nghệ thuật?

Hiểu rõ bản chất của nghệ thuật sẽ giúp bạn biết được chính xác nghệ thuật là gì, tuy nhiên, vấn đề này vẫn còn khá nhiều tranh cãi. Hiện tại, có nhiều trường pháo khác nhau tranh luận về bản chất nghệ thuật, một số cho rằng nghệ thuật thể hiện tư tưởng nhưng một số khác lại cho rằng nghệ thuật liên quan đến cảm xúc.

Dựa trên những thông tin này, ta có thể thấy rằng bản chất của nghệ thuật không có tính chất cố định mà chúng dựa vào cảm nhận riêng của từng người, từ đó nghệ thuật sẽ có những bản chất riêng khó lẫn.

Tuy nhiên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin thì nghệ thuật được định nghĩa như sau: “Nghệ thuật là một hiện tượng xã hội xuất phát từ những mối liên hệ thực tế giữa nghệ thuật và các hiện tượng xảy ra trong xã hội. Nghệ thuật là một hình thái ý thức xã hội thuộc mô hình kiến trúc tầng. Nó nảy sinh từ kiến trúc cơ sở hạ tầng và do kiến trúc cơ sở hạ tầng quyết định”.

Nhờ vào những lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin mà con người đã tìm ra bản chất của nghệ thuật, đó chính là sự sáng tạo và phát triển không ngừng, chúng chứa đựng tinh hoa văn hóa nhân loại, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Theo định nghĩa này thì nghệ thuật cũng là sự sáng tạo và đổi mới không ngừng, không có ranh giới nên người nghệ sĩ cũng cần phải nỗ lực để phát triển không ngừng.

3. Các loại hình nghệ thuật phổ biến hiện nay

Trong quá trình nghiên cứu và đi tìm lời giải cho câu hỏi nghệ thuật là gì, bạn nên tìm hiểu về các loại hình nghệ thuật phổ biến hiện nay, điều này sẽ giúp bạn dễ dàng hình dung về nghệ thuật hơn thay vì cứ mơ hồ trong một đống kiến thức khá mới lạ và trừu tượng.

Nghệ thuật bao gồm 7 loại hình cơ bản: âm nhạc, hội họa, kiến trúc và trang trí, điêu khắc, điện ảnh, sân khấu, văn chương.

3.1. Âm nhạc

Âm nhạc là loại hình nghệ thuật sử dụng âm thanh, bao gồm nhạc cụ và giọng hát để thể hiện cảm xúc cho người nghe. Yếu tố chính tạo nên âm nhạc là giai điệu, nhịp điệu và cấu trúc bài hát.

Âm nhạc bao gồm cả các bài hát dân gian mộc mạc, đơn giản lẫn các tác phẩm điện tử phức tạp. Trải qua lịch sử nhiều năm phát triển, âm nhạc được sử dụng ngày càng phổ biến, chúng có mặt trong các lễ hội, nghi thức, kịch, phim ảnh, sân khấu…

3.2. Hội họa

Nghệ thuật hội họa là việc sử dụng bút và màu để vẽ lên giấy, thể hiện ý tưởng của tác giả. Thành quả của quá trình này được gọi là tranh vẽ hay tác phẩm hội họa, những người sáng tạo nên chúng được gọi là họa sĩ. Hội họa thực chất chính là nghệ thuật truyền đạt ý tưởng của người nghệ sĩ đến người khác thông qua hình ảnh, giống như âm nhạc là nghệ thuật truyền đạt ý tưởng, cảm xúc bằng giọng hát, nhạc cụ.

3.3. Kiến trúc và trang trí

Nghệ thuật kiến trúc và trang trí có liên quan đến việc tổ chức và sắp xếp không gian. Trong đó, kiến trúc và trang trí là sự sáng tạo trong việc vẽ nhà ở và các công trình xây dựng khác như cảnh quan đô thị, công viên, khu du lịch nghỉ dưỡng, người sáng tạo kiến trúc được gọi là kiến trúc sư.

3.4. Điêu khắc

Điêu khắc là một nhánh của nghệ thuật thị giác, trong đó hình thức tạo vật 3D được coi là chủ chốt. Điêu khắc mang lại cho người xem nhiều giá trị vật chất và tinh thần, thể hiện tư tưởng và sự sáng tạo của người nghệ nhân. Các sản phẩm điêu khắc được tạo nên từ nhiều vật liệu khác nhau như: đá, gỗ, đất sét, gốm sứ, kim loại…

3.5. Điện ảnh

Điện ảnh là loại hình nghệ thuật thể hiện tư tưởng, cảm xúc của người nghệ sĩ thông qua âm thanh, hình ảnh động. Điện ảnh được ghi lại bằng phim nhựa, băng, đĩa từ và một số chất liệu khác. Để lan truyền điện ảnh đến khán giả cần có các phương tiện kỹ thuật và các phương tiện truyền thông đại chúng. Người làm các công việc liên quan đến điện ảnh rất đa dạng, ví dụ như: đạo diễn, diễn viên, biên kịch, quay phim…

3.6. Sân khấu

Sân khấu là hình thức phổ biến và rộng rãi nhất của nghệ thuật, do đó những người làm việc liên quan đến loại hình sân khấu đều có một đặc trưng gì đó nổi bật về khả năng sáng tạo, phát triển không ngừng.

Sân khấu thường được thể hiện bằng các buổi biểu diễn, có sự tham gia của các diễn viên, nghệ sĩ để thể hiện một câu chuyện nào đó. Có nhiều loại sân khấu khác nhau, ví dụ như rạp hát, nhà hát, phòng trà, concert…. Nghệ thuật sân khấu được các diễn viên truyền tải thông qua lời nói, cử chỉ, hành động.

Một số yếu tố quan trọng cần chú ý trong loại hình sân khấu có thể kể đến như: âm thanh, ánh sáng, bối cảnh… Toàn bộ những yếu tố này góp phần tạo nên cảm xúc chân thật, mang lại những trải nghiệm tuyệt vời cho người xem.

3.7. Văn chương

Văn chương hay văn học đã tồn tại từ rất lâu đời, bao gồm văn học dân gian (ca dao, tục ngữ, câu hò….) và văn học viết. Văn chương bằng chữ viết thường được in trên giấy, tạo thành các tập sách để lưu giữ lại. Ngoài chữ viết thì những hình ảnh minh họa trên giấy cũng là một phần của văn chương. Người viết văn chương có thể là một tác giả hoặc nhóm tác giả.

Đối với văn học dân gian, loại hình này được lưu truyền bằng sự sáng tạo ngôn từ, chúng được hình thành trong quá trình lao động, sản xuất của người dân. Cả văn học dân gian và văn học viết đều phát triển song song, tương trợ lẫn nhau.

4. Giá trị văn hóa mà nghệ thuật mang lại

Nghệ thuật mang đến nhiều giá trị đối với con người, trong đó có thể khái quát một số giá trị cốt lõi của chúng như sau:

• Nghệ thuật có tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm, đạo đức của con người, giúp thế giới nội tâm của mỗi người trở nên phong phú và sinh động hơn. 
• Nghệ thuật phản ánh sự hưng thịnh, suy tàn của một xã hội, chúng thể hiện tâm tư, tình cảm của người nghệ sĩ
• Thông qua nghệ thuật, người nghệ sĩ có thể thể hiện những tâm tư, tình cảm của mình, thể hiện cái tôi của bản thân.
• Đối với nhiều người, nghệ thuật có tác dụng chữa lành tâm hồn, là thú vui của nhiều người, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần, giúp họ giải tỏa những căng thẳng trong cuộc sống.
• Nghệ thuật giúp con người chiêm nghiệm về cuộc sống, thể hiện sự đồng cảm giữa người với người, giữa người nghệ sĩ và những khán giả của mình.

Trên đây là một số thông tin giúp bạn hiểu rõ nghệ thuật là gì, bản chất, giá trị cốt lõi và các loại hình nghệ thuật phổ biến. Mong rằng bạn sẽ hiểu rõ hơn về nghệ thuật, yêu nghệ thuật hơn và có những đóng góp để nền nghệ thuật nước nhà phát triển mạnh mẽ.