Bài cúng đầy tháng cho bé gái và cách chuẩn bị lễ cúng theo phong tục Việt

Đầy tháng là một lễ cúng rất quan trọng và mang nhiều ý nghĩa tốt lành đối với em bé. Trong lễ cúng đầy tháng có rất nhiều thủ tục cần thực hiện và một trong số đó là đọc bài văn khấn cúng để giới thiệu bé với tổ tiên, mọi người trong dòng họ. Đồng thời cũng là để cầu chúc bình an, may mắn cho bé. Vậy nội dung bài cúng đầy tháng cho bé gái như thế nào? Cách thức chuẩn bị lễ cúng ra sao cho đúng phong tục Việt? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây!

1. Cúng đầy tháng là gì?

Lễ cúng đầy tháng từ xa xưa cho tới ngày nay vẫn được xem là một lễ cúng quan trọng và ý nghĩa đối với mỗi đứa trẻ, dù là nam hay nữ. Mục đích tổ chức lễ cúng này vừa là để thông báo cho gia đình, họ hàng về sự xuất hiện của một thành viên mới. 

Đồng thời, cũng là để gia đình gửi lời cảm tạ tới 12 bà Mụ, 1 bà Chúa cùng 3 Đức Ông đã có công nặn ra hình hài của bé cũng như nuôi dưỡng, chăm sóc cho bé thành người, phát triển khỏe mạnh, thành công chào đời và bước qua ngưỡng 1 tháng tuổi. 

Mặt khác, thông qua buổi lễ cúng đầy tháng, gia đình còn muốn cầu chúc cho bé được lớn lên ngoan ngoãn, khỏe mạnh, không ốm đau bệnh tật, có cuộc sống bình an, vui vẻ và hạnh phúc. Ngoài ra, lễ cúng cũng chính là một dấu mốc đánh dấu sự kết thúc khoảng thời gian ở cữ của cả mẹ và bé.

Tùy theo phong tục mỗi vùng miền và gia đình mà lễ cúng đầy tháng cho bé có thể được tổ chức với quy mô, cách thức khác nhau. Tuy nhiên, trong mọi lễ cúng đều sẽ phải đọc bài cúng đầy tháng cho bé gái, bé trai.

2. Làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái khi nào?

Nhiều người thường nghĩ, lễ cúng đầy tháng cho bé gái sẽ được tổ chức vào đúng ngày thứ 30, tính từ ngày bé được sinh ra. Tuy nhiên, theo nguyên tắc truyền thống dân gian thì “trai sụt 1, gái sụt 2”. Có nghĩa là lễ cúng đầy tháng của bé trai sẽ được tổ chức sớm 1 ngày và của bé gái được tổ chức sớm 2 ngày trước ngày đủ tháng và chọn ngày theo Âm lịch. 

Ví dụ: Nếu bé gái sinh vào ngày 20/03 Âm lịch thì lễ cúng đầy tháng của bé sẽ được tổ chức vào ngày 18/04 âm lịch cùng năm. Còn nếu là bé trai thì sẽ được tổ chức vào ngày 19/04 Âm lịch cùng năm.

Gia đình có thể chọn tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối. 

3. Nội dung bài cúng đầy tháng cho bé gái

Khi làm lễ, gia đình cần phải đọc bài cúng đầy tháng cho bé gái. Đây là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt. Dưới đây là nội dung chi tiết của bài văn khấn cúng:

“Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt

Vợ chồng chúng con gồm có …………………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………………………

Chúng con đang ngụ tại ……………………………………………………………………………………………………..

Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tấu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!”

Tại miền Nam, sau khi thực hiện xong nghi thức cúng đầy tháng cho bé gái, các gia đình thường sẽ tiến hành thêm một nghi thức nữa, gọi là nghi thức khai hoa hay “bắt miếng”. Tức là gia đình sẽ đặt bé ngay chính giữa bàn. Tiếp theo, chủ lễ sẽ rót trà và thắp hương để xin phép được bắt đầu lễ khai hoa. Xin phép làm lễ xong thì sẽ bồn đứa bé trên một tay và tay còn lại cầm một nhánh hoa điệp hoặc cũng có thể dùng hoa khác vừa` quơ qua quơ lại trên miệng bé vừa đọc:

“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,

Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,

Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,

Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”.

Trong khi đó, tại miền Bắc, sau khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé xong, bô hoặc có thể là mẹ sẽ ôm bé và chắp tay bé lại, đứng trước bàn thờ vái 3 vái để lễ tạ. Tiếp đó là mang vàng mã, váy áo đi hóa. Còn rượu sẽ được vẩy xung quanh khi đang hóa. Các đồ cúng như tôm, cua, ốc thì mang ra ao, hồ, sông, suối để phóng sinh. Chỉ giữ lại các đồ chơi để bé chơi lấy phúc.

4. Các lễ vật cúng đầy tháng cho bé gái gồm những gì?

Ngoài nắm được nội dung bài cúng đầy tháng cho bé gái, cha mẹ còn cần phải biết cần chuẩn bị những lễ vật gì, cách thức chuẩn bị ra sao để có một lễ cúng đầy tháng đúng phong tục.

4.1. Lễ vật cơ bản

Mỗi vùng miền, gia đình khi chuẩn bị lễ vật cúng đầy tháng cho bé gái có thể khác nhau nhưng đều cần có những lễ vật cơ bản sau:

• 12 chén chè nhỏ, 3 tô chè lớn
• 13 đĩa xôi nhỏ, 3 đĩa xôi lớn (xôi gấc hoặc xôi vò)
• 1 con gà luộc
• Cháo, bánh hỏi
• Bộ tam sên (thịt heo luộc, trứng luộc và tôm/cua luộc)
• 13 miếng trầu cánh phượng
• 13 đôi hài
• 13 bộ váy áo đẹp 
• 13 nén vàng 

Lưu ý: Đĩa xôi, miếng trầu, đôi hài, váy áo và nén vàng đều phải giống nhau.

4.1. Lễ vật cúng đầy tháng 12 mụ bà cho bé gái

Theo quan niệm dân gian xưa thì bé được sinh ra đời là nhờ có 12 bà Mụ đã dày công nặn bé thành hình và chăm sóc, bảo vệ. Mỗi bà Mụ lại có nhiệm vụ riêng của mình. Vì vậy, trong lễ cúng đầy tháng cần phải chuẩn bị mâm lễ vật đầy đủ, cẩn thận để dâng lên 12 bà Mụ, nhằm mục đích cảm tạ các bà Mụ đã góp công đưa bé đến với gia đình. Lễ vật trong mâm cúng gồm:

• Cua, ốc, tôm để sống hoặc hấp chín (13 con, trong đó 12 con kích thước bằng nhau, 1 con kích thước lớn)
• Bánh kẹo (chia làm 13 phần, trong đó có 12 phần bằng nhau và 1 phần nhiều hơn)
• Phẩm oản (chia làm 13 phần, trong đó có 12 phần bằng nhau và 1 phần nhiều hơn)
• Trầu têm cánh phượng (12 miếng nhỏ, 1 miếng lớn), cau bổ tư và 1 quả cau nguyên quả
• Đồ vàng mã (đôi hài, nén vàng và váy áo đều màu xanh)
• Đồi cho cho bé bằng sành sứ hay nhựa
• Hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng

4.2. Lễ vật cúng Đức Ông và 3 Đức thầy

Ngoài chuẩn bị lễ vật cúng các bà Mụ, gia đình còn phải chuẩn bị cả lễ vật để cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy – những vị thần linh có chức năng truyền dạy nghề nghiệp. Cụ thể lễ vật gồm:

• 1 con gà luộc chéo cánh
• 3 đĩa xôi lớn
• 1 tô cháo lớn
• 1 tô chè lớn
• 1 miếng thịt quay 
• Mỗi đĩa trái cây ngũ quả
• Trầu cau, rượu, đồ hàng mã (giấy tiền)
• Bình hoa, trà, hương, đèn, nước, muối, gạo, miễn và đôi đũa hoa

5. Hướng dẫn cách sắp xếp bàn cúng Mụ

Tất cả đồ cúng lễ đầy tháng cho bé gái sẽ được sắp xếp trên 2 bàn. Trong đó, bàn nhỏ đặt phía trên và được dùng để bày lễ vật cúng Đức Ông. Bàn lớn đặt phía sau để bày lễ vật cúng các bà Mụ. Bà trên với bàn dưới đặt cách nhau khoảng 10cm. 

Khi sắp xếp mâm cúng cần tuân theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”. Có nghĩa là phía Đông đặt bình hoa còn phía Tây đặt lễ vật. Các lễ vật phải bày đầy đủ, cân đối.

6. Quy trình cúng đầy tháng cho bé gái

Quy trình cúng đầy tháng cho bé gái khá đơn giản, cụ thể sẽ được thực hiện như sau:

• Chuẩn bị xong lễ vật cúng gia đình cần sắp xếp mâm cúng theo hướng dẫn ở trên
• Đốt nến và khấn vái để cúng bà Mụ
• Đọc nội dung bài cúng đầy tháng cho bé gái
• Đọc xong bài văn khấn cúng thì nguyện cầu những điều may mắn, tốt lành và chúc phúc cho bé
• Mẹ bế bé ra thắp nhang và khấn vái
• Ông hoặc bố bé sẽ đặt tên cho bé
• Đặt tên xong thì lấy 2 đồng xu có lỗ vuông ở giữa (tiền âm dương) gieo lên đĩa. Nếu ra 1 đồng âm, 1 đồng dương (1 đồng úp, 1 đồng ngửa) thì có thể lấy tên đó đặt cho bé. Còn nếu 2 đồng ra 2 mặt giống nhau thì tức tổ tiên không đồng ý cho lấy tên đó. Cần phải thực hiện gieo lại 3 lần. Nếu kết quả vẫn không ra 1 đồng âm, 1 đồng dương thì phải đặt tên khác cho bé
• Tiếp đó là đốt quần áo, tiền vàng cho các bà Mụ
• Bánh kẹo, trái cây bóc ra chia cho trẻ con trong nhà

Trên đây là nội dung bài cúng đầy tháng cho bé gái. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã chia sẻ các lễ vật cần có trong lễ cúng của bé gái gồm những gì. Hãy chuẩn bị lễ cúng cho bé chu đáo, đầy đủ để cầu mong những điều tốt lành tới với bé.